ΑΝΑΛΥΣΗ: Όσα ειπώθηκαν στη Βουλή για τους Έλληνες της Αιγύπτου

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

ΑΝΑΛΥΣΗ
Τα όσα κατέθεσαν στην Διακομματική Επιτροπή της Βουλής για την Διασπορά, την Τρίτη, η εξαμελής αντιπροσωπεία των Αιγυπτιωτών Ελλήνων με επικεφαλής τον τ. Πρόεδρο του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού Στέφανο Ταμβάκη ήταν εξόχως διαφωτιστικά και ενδιαφέροντα. Αμφίσημα.  Αντικείμενο της συνεδρίασης η ενημέρωση της Βουλής για τη σημερινή πραγματικότητα της ελληνικής παροικίας στην Αίγυπτο και, ιδιαίτερα στην Αλεξάνδρεια και το Κάιρο.
Η Ιστορική διαδρομή, το ελληνικό στοιχείο, η ελληνική γλώσσα και ο Καβάφης, αλλά και τα οργανωτικά και οικονομικά των δύο κοινοτήτων, Το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και γενικότερα η ελληνική παρουσία στον Αραβικό κόσμο παρέλασαν μέσα από τις τοποθετήσεις των κ.κ. Στέφανου Ταμβάκη, επιτίμου προέδρου της Κοινότητας Αλεξανδρείας, Χρήστου Καβαλή, προέδρου της Ελληνικής κοινότητας Καίρου, Εδμόνδου Κασιμάτη, εκπροσώπου της ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας, Δρ. Σπυρίδωνος Καμαλάκη, προέδρου του ελληνο-αιγυπτιακού Συνδέσμου, Κρυστάλως Τρίμη και Μιχαηλίδη, του Συνδέσμου Αιγιπτιωτών Ελλήνων.
Ωστόσο, σε μείζον θέμα ανέδειξαν όλοι οι ομογενείς ομιλητές τα περιστατικά βίας κατά Αιγυπτίων μεταναστών, που έχουν σημειωθεί στην Αθήνα, εκφράζοντας τον φόβο ότι μπορούν να προκαλέσουν “αντίποινα” εκ μέρους των Αιγυπτίων μολονότι , όπως είπαν, διατηρούν μαζί τους  μακροχρόνιες άριστες σχέσεις. Δεν έγινε αντιληπτό για ποιόν ακριβώς λόγο υπερεκτιμήθηκαν από τους ομιλητές τα περιστατικά αυτά, καταδικαστέα οπωσδήποτε, πλην, όμως, μεμονωμένα και αποκομμένα από τα φιλόξενα αισθήματα του ελληνικού λαού.

Ακόμη δεν αναφέρθηκαν σοβαρά περιστατικά όπως το μακελειό πριν 10 χρόνια στο Κάιρο με 14 Έλληνες που εκτελέστηκαν στο τουριστικό λεωφορείο έξω από το ξενοδοχείο και άλλα.

ΔΑΣΚΑΛΟΙ
Την ίδια ώρα, αίσθηση προκάλεσε η πρόταση του Προέδρου της Ελληνικής Κοινότητας Καίρου Χρήστου Καβάλη προς την ελληνική πολιτεία, εάν δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση των απαραίτητων δασκάλων, τότε να δώσει χρήματα στην Κοινότητα και εκείνη να προχωρήσει στην πρόσληψη δασκάλων είτε από την ελεύθερη αγορά είτε μέσω του ΑΣΕΠ με φθηνότερο ημερομίσθιο…
Κύκλοι του περιβάλλοντος των Αιγυπτιωτών Ελλήνων σχολίαζαν πως στη συγκεκριμένη οικονομική συγκυρία και λαμβανομένου υπόψη ότι και οι δύο Κοινότητες, Καϊρου και Αλεξανδρείας έχουν προϋπολογισμό με μεγάλο περίσσευμα (μάλιστα ο κ. Ταμβάκης υποστήριξε ότι “οι κοινότητές μας είναι οικονομικά αυτάρκεις”) θα μπορούσαν να επωμισθούν το κόστος αποζημίωσης των δασκάλων χωρίς να ζητούν χρήματα από το ελληνικό κράτος, στην συγκεκριμένη συγκυρία.
Βέβαια για το συγκεκριμένο ζήτημα βουλευτής-μέλος της Επιτροπής, ζήτησε να μάθει -στην περίπτωση που τυχόν ήθελε υιοθετηθεί η πρόταση, πράγμα αμφίβολο- ποιός θα επιλέγει τους δασκάλους, με ποιά κριτήρια θα γίνονται οι προσλήψεις κλπ.
Επίσης, ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η συνδυασμένη και συντονισμένη (;) αποφυγή και απλής έστω αναφοράς εκ μέρους των έξι ομογενών ομιλητών στον ξεριζωμό 150.000 Ελλήνων της Αιγύπτου από τον Νασέρ, στη δήμευση των περιουσιών τους και στον αναγκαστικό εκπατρισμό τους.
ΘΕΤΙΚΑ

Στα θετικά στοιχεία της ενημέρωσης του ελληνικού Κοινοβουλίου, η εκτίμηση ότι ο ελληνισμός της Αιγύπτου εξακολουθεί να έχει σημαντική θέση στη ζωή της Αιγύπτου, η αναβαθμισμένη αναφορά στο περίφημο “ελληνικό τετράγωνο” της Αλεξανδρείας, για το οποίο παλαιότερα τόσος λόγος έγινε καθώς είχε ακουσθεί πως επωλείτο, ενώ σχολιάστηκε η αναφορά του Χρήστου Καβαλή ότι το νομικό καθεστώς των δύο Κοινοτήτων, της Αλεξανδρείας και του Καϊρου, διέπεται από τη Συνθήκη του Μοντραί και κάποιων διμερών συμφωνιών μεταξύ Ελλάδος και Αγύπτου βάση αυτών, αν ποτέ διαλυθούν οι Κοινότητες, “οι περιουσίες τους ανήκουν στο ελληνικό Δημόσιο” και τόνισε: “Θεωρούμε, λοιπόν, τους εαυτούς μας διαχειριστές ελληνικής δημόσιας περιουσίας”. Πρόσθεσε, ωστόσο, πως εν όψει πιθανών πολιτικών αλλαγών στην Αίγυπτο, “εάν η Αίγυπτος δεν σεβαστεί αυτές τις διμερείς συμφωνίες, αυτό το προτέρημα χάνεται. Και δεν μιλάμε για μικρές περιουσίες”, επεσήμανε. Για να σχολιάσουν ορισμένοι κύκλοι της παροικίας στην Αλεξάνδρεια: Τώρα το λένε; Γιατί δεν το έλεγαν τόσα χρόνια; Σε τι αποβλέπουν σήμερα, αφού, όπως είπαν “αυτό δεν είναι ευρέως γνωστό”;
“Δεν αφομοιωθήκαμε. δεν αλλοτριωθήκαμε, αλλά ωστόσο δεν περιχαρακωθήκαμε”, είπε ο κ. Ταμβάκης και χαρακτήρισε όχι τυχαίο το ότι στην είσοδο της πόλης η ονομασία της είναι γραμμένη στα αραβικά και στα ελληνικά. Ολοκληρώνοντας, αναφέρθηκε “σε ένα νέο δυσάρεστο κλίμα που έχει δημιουργηθεί στην Αίγυπτο απέναντι στην ελληνική παροικία” και ζήτησε την ελληνική συνδρομή για να σταματήσει. “Οι ρατσιστικές ενέργειες, μεμονωμένες ή συλλογικές εναντίον των Αιγυπτίων στην Ελλάδα, είπε, έχουν “άμεσο αρνητικό αντίκτυπο σε μας στην Αίγυπτο. Η βία γεννάει βία και τα θύματα δεν είναι η ιδεολογία ή η πολιτική κανενός αλλά εμείς οι ίδιοι”, κατέληξε.

ΠΟΣΑ ΔΑΠΑΝΩΝ
Κατά τα λοιπά, τα ποσά που ξοδεύουν οι Κοινότητες για τη λειτουργία τους και την κάλυψη αναγκών σε ναούς, εκπαιδευτήρια, κλπ. είναι της τάξεως των 200.000 ευρώ το χρόνο, όπως είπε ο κ. Καβαλής, και πρόσθεσε πως “αναπτύσσουμε την περιουσία μας.  Οι πόροι και οι δυνατότες, το θέλουμε ή όχι,  είναι σημείο κλειδί  για τη βιωσιμότητα της παροικίας. Η περιουσία της Κοινότητας Καϊρου υπολογίζεται σε άνω των 100 εκ. ευρώ (σε ακίνητα κλπ.) όπως και καταθέσεις περίπου 3 εκ ευρώ”.
Για μία ακόμη φορά ήλθε στην επιφάνεια το θέμα της διατήρησης της ελληνικής γλώσσας, ως βασικός στόχος για να επιβιώση η παροικία. Οι ομιλητές ζήτησαν να υπάρχει διαχωρισμός στον σχεδιασμό του Υπουγείου Παιδείας για την ελληνική γλώσσα στο εξωτερικό “οι συνθήκες με τις οποίες νομοθετεί το ελληνικό κράτος δεν μπορεί να είναι ίδιες για τον ελληνισμό, γενικά, ξεχνώντας τα μέρη όπου υπάρχουν Έλληνες, πατριαρχεία, ιστορίες. Δεν είναι ίδιος ο ελληνισμός της Αιγύπτου, της Τουρκίας με την Γερμανία και την Αμερική και την Αυστραλία”, είπε ο κ. Καβαλής.
Οι ομιλητές χαρακτήρισαν ως βασικά αιτήματα της ομογένειας στην Αίγυπτο την ύπαρξη κοινής πολιτικής από την ελληνική πολιτεία, το πατριαρχείο και τις κοινότητες. “Δεν μπορούμε να δίνουμε ευκαιρίες σε Έλληνες οι οποίοι είτε γιατί δεν γράφτηκαν σε κάποιο Δήμο λόγω νοθετικού κενού και βρίσκονται στα τελευταία χρόνια τους να μην μπορούν να ανανεώσουν το διαβατήριό τους στην Αίγυπτο και να βρίσκονται στα δικά μας γηροκομεία ή νοσοκομεία ή κάποιος που είχε μητέρα ελληνίδα, που έχει ελληνικό αίμα, επειδή ο νόμος στην Ελλάδα δεν τους επιτρέπει ή έχασε τα χρονικά περιθώρια να μην μπορεί να παίρνει την ελληνική ιθαγένεια…”

ΜΟΡΦΕΣ
Από την πευρά του ο Εκπρόσωπος της ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας Εδμόνδος Κασιμάτης αναφέρθηκε σε μερικές από τις πολύ σπουδαίες μορφές που ανέδειξε η ελληνική Αλεξάνδρεια στην νεώτερη ιστορία της, το Μιχαήλ Τοσίτσα, τον Νικόλαο Στουρνάρα, το Δημήτριο Κασσαβέτη, τον Ιωάννη και τον Αλέξανδρο Πεσματζόγλου, τον Στέφανο Ζηζή, τον Θεώδορο Ράλλη, τον Γεώργιο Αβέρωφ, τον Γεώργιο Ζερβουδάκη, τον Κωνσταντίνο Σαουδάγο, τον Νικόλαο Καζούρη, τον Εμμανουήλ Μπενάκη και τόσους άλλους.
Τονίστηκε ακόμη, από τους ομογενείς ομιλητές, η ανάγκη διατήρισης του ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού στην Αλεξάνδρεια, οργανικό Τμήμα του οποίου αποτελεί το μουσείο-οικία Καβάφη για την οποία παλιότερα δημοσιεύματα (Καθημερινή, Δεκέμβριος 1999) υποστήριζαν ότι χάνεται εξ αιτίας κακών χειρισμών.
Ένα άλλο αίτημα της ομογένειας, η υπογραφή διακρατικής συμφωνίας με την Αίγυπτο για την απόκτηση αιγυπτιακής ιαθγένειας για όσους έχουν γεννηθεί στην χώρα αυτή, καθώς για μία 10ετία η Αίγυπτος κωλυσιεργεί στο συγκεκριμένο ζήτημα, όπως καταγγέλθηκε.
Το το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, υπήρξε ψηλά στην ατζέντα των ομιλητών. Όπως τόνισε, μάλιστα, ο Δρ. Σπυρίδων Καμαλάκης, πρόεδρος του ελληνο-αιγυπτιακού Συνδέσμου, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, Παλέφατον και δευτερόθρονο, “πρέπει να παραμείνει εις την Αλεξάνδρεια και από κει να μεταλμαπαδεύει όχι μόνον το φως της Ορθοδοξίας αλλά και τα ελληνικά σε όλη την Αφρική. Θέλουμε συμπαράσταση ηθική και υλική από το ελληνικό κράτος για να συνεχίσει να κυμματίζει η ελληνική σημαία σε κάθε πόλη και κάθε χωριοό της Αφρικής όπου υπάρχουν ελληνορθόδοξες εκκλησίες , να διδάσκονται τόσο οι αφρικανοί όρο και οι έλληνες την ελληνική γλώσσα . “Ζητάμε, είπε, βοήθεια, ζητάμε συμπαράσταση ζητάμε αντίδωρο γι αυτά τα οποία τότε σε καλές εποχές μπορέσαμε να αναλάβουμε να φτιάξουμε, το Καλλιμάρμαρο Στάδιο, το Μετσόβειο Πολυτεχνείο, να συνδράμουμε είς την ίδρυση του Αρσακείου, να φτιάξουμε στο Μέτσοβο σχολεία, εκκλησίες, ιδρύματα , γηροκομεία όχι μόνον στην Αίγυπτο αλλά και στην Ελλάδα. Βοηθείστε μας να διατηρηθεί αυτό”.
Η Κρυστάλω Τρίμη του Συνδέσμου Αιγιπτιωτών Ελλήνων ζήτησε να τονώθουν, να ενισχυθούν και να δημιουργηθούν ελληνικά κέντρα πολιτισμού στις πρεσβείες και τα προξενεία ίσως και ανεξάρτητα Κέντρα με τη βοήθεια του ελληνικού κράτους. Μέσα από αυτά, είπε, θα ενισχυθεί και ο τουρισμός στην Ελλάδα.
Τέθηκε, ακόμη, το θέμα ανεγέρσεως Τζαμιού στην Αθήνα που, ώς ελέχθη, θα βοηθούσε στην ενδυνάμωση των σχέσεων με την Αίγυπτο και τις άλλες μουσουλμανικές χώρες.

ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ

Από πλευράς μελών της Διαρκούς, Επιτροπής, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Βαρεμένος στάθηκε στην αναφορά για τις επιθέσεις κατά Αιγυπτίων μεταναστών υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για “βαρυσήμαντη έκκληση – κραυγή εναντίον ρατσιστικής βίας και εγκλημάτων που διαπράττονται. Δεν στρέφονται μόνο εναντίον της δημοκρατίας αλλά και εναντίον της Ελλάδος. Αυτοί που τα υποθάλπουν, είπε, βρίσκονται και στη Βουλή. Πρόκειται για μικρή μειοψηφία”.
Απαντώντας ο κ. Γρέγος, της “Χρυσής Αυγής” στους υπαινιγμούς του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, υποστήριξε ότι είναι οι Έλληνες που υποφέρουν από τη ρατσιστική βία. “Όταν λέμε ρατσιστική βία εννοούμε από επιθέσεις που δέχονται από αλλοδαπούς, Έλληνες. Δεν αναφέρομαι μόνο στους Αιγύπτιους, κυρίως είναι Αφρικανοί και Ασιάτες οι οποίοι βιάζουν σκοτώνουν ληστεύουν τους Έλληνες παππούδες, γιαγιάδες, νέους, νέες”.
Τέλος, ζήτησε από τους Έλληνες της Αιγύπτου “να αναβαθμίσετε το θέμα  Μέγας Αλέξανδρος και της καταγωγής του. Ξέρετε πολύ καλά ότι οι Σκοπιανοί καταχράζονται και το όνομα της Μακεδονίας και το όνομα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μέχρι και πιστωτικές κάρτες έχουν βγάλει, με το λογότυπο “Μακεδονία”, είπε και κατέληξε: “Επειδή η Αίγυπτος είναι πόλος έλξης εκατομμυρίων τουριστών, εκεί είναι ένα καλό πεδίο δράσης.¨

Εν κατακλείδι, γνώστες των θεμάτων της ομογένειας Αιγύπτου, εκτιμούσαν ότι ανεξάρτητα από την αληθοφάνεια των όσων υποστήριξαν ορισμένοι από τους ομιλητές, ακόμη και από την ορθότητα κάποιων άλλων παρατηρήσεών τους, υπάρχουν ορισμένες ενέργειες διαχείρισης περιουσίας των Κοινοτήτων, που έχουν αμφισβητηθεί.