Γονίδιο που ανεβάζει το σάκχαρο «κληρονομιά από τους Νεάντερταλ»

Λονδίνο
Ένα γονίδιο που ανεβάζει τον κίνδυνο εκδήλωσης διαβήτη τύπου ΙΙ φαίνεται ότι πέρασε στους σύγχρονους ανθρώπους από τις σεξουαλικές επαφές τους με τους ανθρώπους του Νεάντερταλ. Άγνωστο γιατί, το γονίδιο είναι σήμερα συχνότερο στους πληθυσμούς της Λατινικής Αμερικής και της Ανατολικής Ασίας.

Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι το 1 με 4 τοις εκατό του ανθρώπινου γονιδιώματος προέρχεται από περιστατικά επιμειξίας με τους Νεάντερταλ πριν από μερικές δεκάδες χιλιάδες χρόνια. Μέχρι σήμερα, όμως, κανένα από τα γονίδια που φαίνεται ότι κληρονομήσαμε από τους ξαδέλφους μας δεν είχε συνδεθεί με σύγχρονες ασθένειες.

Η νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature, αφορά το γονίδιο SLC16A11, το οποίο φέρουν περίπου οι μισοί κάτοικοι της Λατινικής Αμερικής και περίπου ένας στους δέκα κατοίκους της Ανατολικής Ασίας. Στην Ευρώπη και την Αφρική είναι πολύ πιο σπάνιο.

Ερευνητές του Χάρβαρντ και άλλων αμερικανικών ιδρυμάτων πραγματοποίησαν γενετικές αναλύσεις σε 8.200 κατοίκους του Μεξικού και άλλων λατινοαμερικανικών χωρών, από τους οποίους περίπου οι μισοί έπασχαν από διαβήτη τύπου ΙΙ.

Οι αναλύσεις αποκάλυψαν το ρόλο του SLC16A11, ενός γονιδίου που μέχρι σήμερα είχε διαφύγει των μελετών για τον διαβήτη τύπου ΙΙ, από τις οποίες οι περισσότερες βασίζονταν σε δείγματα από άτομα ευρωπαϊκής ή ασιατικής καταγωγής.

Το SLC16A11 αυξάνει τον κίνδυνο κατά 20%, ενώ για όσους φέρουν δύο αντίγραφα του γονιδίου ο κίνδυνος αυξάνεται κατά 40% και φτάνει έτσι από το 13% στο 19%.

Στη δεύτερη φάση της μελέτης, οι ερευνητές ζήτησαν τη βοήθεια του Σβάντε Πάαμπο στο Ινστιτούτο Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Max Planck στη Γερμανία, διάσημου για τον προσδιορισμό της πλήρους γενετικής αλληλουχίας των Νεάντερταλ.

Όπως διαπιστώθηκε, το SLC16A11 ήταν παρόν στο γονιδίωμα ενός οστού Νεάντερταλ που βρέθηκε στο σπήλαιο Ντενίσοβα της Σιβηρίας. Και οι αναλύσεις υποδηλώνουν ότι το γονίδιο μεταφέρθηκε στον Homo sapiens λόγω επιμειξίας με τους Νεάντερταλ.

Άραγε έπασχαν οι Νεάντερταλ από υψηλό σάκχαρο, όπως συμβαίνει σε πολλούς σύγχρονους ανθρώπους. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με βεβαιότητα, είναι όμως απίθανο οι συγγενείς μας να ακολουθούσαν την πλούσια διατροφή που οδηγεί σήμερα στην ασθένεια.

Άγνωστο παραμένει εξάλλου το πότε και το πού διασταυρώθηκαν οι Homo neanderthalensis με τους Homo sapiens.

Αυτό που γνωρίζουμε με σχετική βεβαιότητα είναι ότι ο άνθρωπος του Νεάντερταλ εμφανίστηκε πριν από περίπου 600.000 χρόνια και κατάκτησε την Ευρώπη και την Ασία πολύ πριν την εμφάνιση του σύγχρονου ανθρώπου στην Αφρική, πριν από περίπου 200.000 χρόνια.

Ο κοντινός συγγενής μας εξαφανίστηκε τελικά πριν από περίπου 30.000 χρόνια, λίγο μετά την άφιξη των σύγχρονων ανθρώπων στην Ευρώπη.

Όπως φαίνεται όμως, ένα μέρος του επιζεί μέσα μας και μπορεί να επηρεάζει τις ζωές μας.

Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης

Newsroom ΔΟΛ