Η Ελλάδα χρειάζεται όλα τα τέκνα της

ΓΝΩΜΗ: ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το Βrain Retain & Regain δεν είναι κάτι μονοδιάστατο ούτε έχει μία μόνον ανάγνωση. Η μαζική φυγή Ελλήνων στο εξωτερικό φυσικά και δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο για την Ελλάδα. Το φαινόμενο μαζικής μετανάστευσης το έχουν ζήσει στο πετσί τους οι Έλληνες από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι και τις δεκαετίες του ’60, ’70 ακόμη και αρχές του ’80.

Ωστόσο το «νέο» στοιχείο της μαζικής φυγής στο εξωτερικό είναι ότι από την περίοδο της Πανδημίας και εν συνεχεία της οικονομικής κρίσης και σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε τα παλιά χρόνια όπου μετανάστευε το εργατικό δυναμικό -εργάτες, οικοδόμοι, ανεπάγγελτοι νέοι και αγρότες- το brain Gain «πήρε» μαζί του τους σπουδαγμένους νέους μας και τους νέους επιστήμονες. Και αυτούς προσπαθούμε τώρα να πείσουμε να επιστρέψουν…

Το συνέδριο InForum:Brain Retain & Regain, ελπίζουμε να συνεισφέρει τόσο στην κατανόηση της μαζικής αποχώρησης όσο και στις δυσκολίες της επιστροφής. Μετανάστευση και Παλινόστηση.  Οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Και είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε και τις δύο αιτίες. Γιατί, δηλαδή,  εύκολα φεύγουν οι νέοι και δύσκολα πολύ επιστρέφουν…

Εμείς, θα σταθούμε στην μία όψη του νομίσματος, Εκείνη της επιστροφής, που είναι και το μέγα ζητούμενο προκειμένου να ανατραπεί η υπονόμευση του brain drain που καθηλώνει την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας και τη διαδικασία μετάβασης σε μια σε μια οικονομία υψηλότερης προστιθέμενης αξίας.

Άλλωστε οι μετανάστες κάποτε έστελναν από το εξωτερικό «εμβάσματα» που βοήθησαν τα πέτρινα χρόνια τις οικογένειές τους πίσω στην Ελλάδα να επιβιώσουν ενώ τώρα,  επιστρέφοντας, μπορεί να μεταφέρουν από τις χώρες υποδοχής εργασιακή εμπειρία, νέες ιδέες, γνώσεις, συμπεριφορές, πρακτικές, ταυτότητες – τα λεγόμενα «κοινωνικά εμβάσματα».

Το μέγα ερώτημα, όμως, είναι τούτο: Κατά πόσο η Ελλάδα είναι έτοιμη -εάν μπορέσει να τους πείσει να επιστρέψουν- να τους υποδεχθεί «με ανοιχτές αγκάλες»; Πόσο είναι έτοιμη να τους παράσχει θέσεις δημιουργικής εργασίας; Πόσο είναι ικανή να τους προσφέρει αξιοπρεπείς μισθούς; Πόσο είναι έτοιμη η ελληνική κοινωνία να αποδεχθεί την ομαδικότητα του «εμείς» και να αποβάλει την ατομικότητα του «εγώ»;

Οι μέχρι σήμερα όποιες «προσπάθειες» δεν έχουν απολήξει σε θετικό συμπέρασμα. Το σύνηθες είναι οι παλιννοστούντες να αντιμετωπίζουν σε κάθε προσπάθεια συνεννόησης με τις ελληνικές αρχές, «τείχος» και με συναδέλφους τους την «αδιαφορία».

Έτσι, η Βάσω Αποστολοπούλου, για παράδειγμα, όταν μίλησε για έρευνα για το «εμβόλιο του Καρκίνου στήθους» στην οποία πρωτοστατούσε στην Αυστραλία, αντιμετώπισε όχι το σεβασμό και τη συνεργασία των Ελλήνων συναδέλφων της,  αλλά την απαξίωση από τον Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών.  Παρά τα «εν Ελλάδι», στην Αυστραλία εξακολουθεί σήμερα να είναι Καθηγήτρια Ανοσολογίας και Αντιπρόεδρος του Τμήματος Έρευνας του Πανεπιστημίου Victoria, να ερευνά πάνω σε δεύτερο εμβόλιο για τον καρκίνου, να είναι η «Γυναίκα της Χρονιάς 2003» στην κατηγορία των επιστημόνων, να έχει κερδίσει το “Βραβείο Premier για Ιατρικές Έρευνες”, και να συγκαταλέγεται σε πρόσφατη έρευνα ανάμεσα στους δέκα πρώτους ερευνητές μεταξύ 10 εκατομμυρίων ερευνητών στον κόσμο!!! Ενώ το αμερικανικό περιοδικό “Times” να την έχει κατατάξει στους πιο επιτυχημένους Έλληνες εκτός Ελλάδας. Από τους Έλληνες συναδέλφους της, όμως, απαξιώθηκε και εκδιώχθηκε όταν «κατέβηκε» στην πατρίδα!..

Με τέτοια ριζωμένη απ’τα παλιά νοοτροπία ποιος νέος επιστήμονας θα επιστρέψει στην γενέτειρα; Και εάν επιστρέψει, πόσο θα μείνει; Και εάν θα μείνει, πόσο θα προκόψει; Υπάρχουν πολλά ατυχή παραδείγματα σαν το προαναφερθέν της Αποστολοπούλου. Σε όλους τους τομείς της επιστήμης, της οικονομίας, της πνευματικής ζωής.

Ας ελπίσουμε ότι στο επι θύραις συνέδριο, InForum, όπου θα συσκεφθούν πανεπιστημιακοί, πολιτικοί, φοιτητές και μαθητές, θα βρεθούν απαντήσεις που σε βάθος χρόνου θα μπορέσουν να ανατρέψουν παγιωμένες λαθεμένες αντιλήψεις και ανεδαφικές δοξασίες που ενδημούν στην γενέτειρα.

Η Ελλάδα χρειάζεται όλα τα τέκνα της. Μέσα και έξω από τα σύνορα. Αυτό είναι το μόνο βέβαιο. Το άλλο δεδομένο  είναι ότι όλα ξεκινούν από το σχολείο. Και η Ομογένεια, δυστυχώς, παραμένει ο άγνωστος Χ στην ελληνική εκπαίδευση, σε όλες της τις βαθμίδες.