CO₂: Ρεκόρ διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα της Γης – Τα ανησυχητικά επίπεδα που ξεπεράστηκαν

Περισσότερο από ποτέ το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.

Αθήνα.- Το διοξείδιο του άνθρακα (CO₂) είναι ένα άχρωμο, άοσμο αέριο, φυσικό συστατικό της ατμόσφαιρας της Γης. Παράγεται από φυσικές διεργασίες καθώς και από ανθρωπογενείς δραστηριότητες όπως η καύση ορυκτών καυσίμων και η αποψίλωση των δασών.

Η αυξημένη εκπομπή CO₂ από ανθρωπογενείς πηγές (εργοστάσια, οχήματα, παραγωγή ενέργειας) ενισχύει το φαινόμενο του θερμοκηπίου, οδηγώντας σε παγκόσμια υπερθέρμανση, τήξη παγετώνων, αύξηση της στάθμης της θάλασσας και ακραία καιρικά φαινόμενα.

Η αυξημένη εκπομπή CO₂ από ανθρωπογενείς πηγές ενισχύει το φαινόμενο του θερμοκηπίου

Νέες μετρήσεις, στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας Scripps στο Σαν Ντιέγκο έδειξαν τις τιμές διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα σε ύψη ρεκόρ από τότε που ξεκίνησαν οι σχετικές καταγραφές. Πρόκειται πιθανότατα για τα υψηλότερα επίπεδα στην ανθρώπινη ιστορία.

Διοξείδιο του άνθρακα: Ξεπέρασαν τα 430 ppm

Τα μέσα μηνιαία επίπεδα διοξείδιο του άνθρακα, τον Μάιο του 2025, ξεπέρασαν τα 430 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm). Συγκεκριμένα, έφτασε τα 430,2 ppm μια αύξηση κατά 3,5 ppm σε σχέση με τη μέτρηση του Μαΐου του 2024 που ήταν 426,7 ppm. Πρόκειται για το υψηλότερο επίπεδο από τότε που ξεκίνησαν οι ακριβείς μετρήσεις πριν από 67 χρόνια.

«Άλλη μια χρονιά, άλλο ένα ρεκόρ», δήλωσε ο Ralph Keeling, διευθυντής του προγράμματος Scripps CO2 Program. «Είναι λυπηρό», πρόσθεσε.

Τοποθετημένο ψηλά στις πλαγιές του ηφαιστείου Mauna Loa, το ομώνυμο παρατηρητήριο είναι το παγκόσμιο σημείο αναφοράς για την παρακολούθηση του ατμοσφαιρικού CO2. Σε υψόμετρο 11.141 ποδιών πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, το παρατηρητήριο κάνει μετρήσεις που αντιπροσωπεύουν τη μέση κατάσταση της ατμόσφαιρας στο βόρειο ημισφαίριο.

Το 1958, ο Charles David Keeling, πατέρας του Ralph Keeling, άρχισε να παρακολουθεί τις συγκεντρώσεις CO2 στον μετεωρολογικό σταθμό της NOAA που βρίσκεται στην περιοχή του παρατηρητηρίου. Ο Keeling ήταν ο πρώτος που αναγνώρισε ότι τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στο βόρειο ημισφαίριο μειώνονται κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου και αυξάνονται ξανά καθώς τα φυτά ξεραίνονται το φθινόπωρο. Κατέγραψε αυτές τις διακυμάνσεις δημιουργώντας ένα γράφημα γνωστό ως «καμπύλη Keeling».

Η NOAA ξεκίνησε τις καθημερινές μετρήσεις CO2 το 1974 και έκτοτε διατηρεί ένα συμπληρωματικό, ανεξάρτητο αρχείο μετρήσεων.

Καθημερινές δειγματοληψίες

Όσο περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα υπάρχει στην ατμόσφαιρα, τόσο υψηλότερος είναι ο ρυθμός υπερθέρμανσης του πλανήτη. Όπως και άλλα αέρια του θερμοκηπίου, το CO2  δρα σαν «δίχτυ», παγιδεύοντας θερμότητα και θερμαίνοντας τα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας. Αυτό αλλάζει τα καιρικά φαινόμενα και τροφοδοτεί ακραία φαινόμενα, όπως κύματα καύσωνα, ξηρασίες και πυρκαγιές, καθώς και ισχυρές βροχοπτώσεις και πλημμύρες.

Για το μεγαλύτερο μέρος του τελευταίου μισού αιώνα, οι συνεχείς καθημερινές δειγματοληψίες τόσο από το NOAA όσο και από το Scripps στο Mauna Loa παρείχαν μια γραμμή βάσης για τη δημιουργία μιας μακροπρόθεσμης παρακολούθησης της αύξησης του σημαντικότερου αερίου που προκαλεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

 Στο νότιο ημισφαίριο

Θα πρέπει να σημειωθεί πως το παρατηρητήριο Mauna Loa θεωρείται κομβικός σταθμός παρακολούθησης του κλίματος, σημείο αναφοράς για την καταγραφή της παγκόσμιας αύξησης του CO2 αλλά δεν καταγράφει την πλήρη έκταση των διακυμάνσεων σε όλη την ατμόσφαιρα. Οι σταθμοί στο νότιο ημισφαίριο δεν έχουν ακόμη ξεπεράσει τα 430 ppm με το δίκτυο δειγματοληψίας του NOAA  σε δική του μέτρηση να παρατηρεί έναν μέσο όρο 430,5 ppm, αύξηση 3,6 ppm, σε σχέση με πέρυσι.

Τα δεδομένα του Mauna Loa, μαζί με μετρήσεις από σταθμούς δειγματοληψίας σε όλο τον κόσμο, ενσωματώνονται στο παγκόσμιο δίκτυο αναφοράς για τα αέρια του θερμοκηπίου, ένα θεμελιώδες ερευνητικό σύνολο δεδομένων για τους διεθνείς επιστήμονες του κλίματος και ένα σημείο αναφοράς για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τα αίτια και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.