Η περήφανη καρδιά του Βλαχόφωνου Ελληνισμού: 39ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Βλάχων

Πώς ξεκίνησαν πριν μιά εβδομάδα οι εκδηλώσεις στο 39ο Πανελλήνιο Αντάμωμα

Με τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας «Από τη ζωή των Βλάχων στα 1900» του Ιδρύματος Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα και την πραγματοποίηση της ημερίδας με θέμα «Βλαχόφωνος Ελληνισμός» άνοιξε το πρωί της προηγούμενης Κυριακής 22 Ιουνίου 2025, η αυλαία του 39ου Πανελλήνιου Ανταμώματος Βλάχων, που φέτος φιλοξενήθηκε στο Ωραιόκαστρο και κορυφώθηκε με εκδηλώσεις στην περιοχή «Αλώνια» στις 27 και 28 Ιουνίου 2025.

Η έκθεση φωτογραφίας «Από τη ζωή των Βλάχων στα 1900» του Ιδρύματος Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα

«Η πρωταρχική ιδέα για την έκθεση φωτογραφίας ήταν να αναδειχθεί ο μακεδονικός ελληνισμός και ο ρόλος του στον αγώνα για την απελευθέρωσή του. Το πρώτο μέρος της έκθεσης, που αφορά στο γεωγραφικό χώρο της Μακεδονίας, είχε παρουσιαστεί για πρώτη φορά από το Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα στη Θεσσαλονίκη. Όμως το ίδρυμα Εγνατία Ηπείρου είχε την ιδέα η έκθεση να συμπεριλάβει και τους Βλαχόφωνους Έλληνες, τους οικισμούς και τις εγκαταστάσεις τους όπως είχαν διαμορφωθεί κατά τις αρχές του 20ου αιώνα στην ευρύτερη περιοχή. Το Ίδρυμα βοήθησε αποτελεσματικά στην επέκταση της αρχικής έκθεσης και στην διαμόρφωσή της όπως σας την παρουσιάζουμε εδώ στο Ωραιόκαστρο. Την έκθεση επιμελήθηκε ο αείμνηστος Αστέριος Κουκούδης και έχει παρουσιαστεί σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας», ανέφερε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων, Μιχάλης Μαγειρίας.

«Η έκθεση αντιμετωπίζει τους Βλαχόφωνους πληθυσμούς με σεβασμό στην ιστορία τους και όπως θα διαπιστώσετε αναδεικνύει με μοναδικό τρόπο την ιστορική τους ταυτότητα ως πολύτιμο συστατικό και αναπόσπαστο κομμάτι του ελληνισμού», πρόσθεσε. Η έκθεση φωτογραφίας λειτούργησε από τις 22 Ιουνίου έως τις 28 Ιουνίου 2025 στο Δημοτικό Κτίριο «Παύλος Μελάς» στο Παλαιόκαστρο.

Η Ημερίδα για τον Βλαχόφωνο Ελληνισμό

Αμέσως μετά τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας ακολούθησε ημερίδα με θέμα: «Βλαχόφωνος Ελληνισμός». Στην ημερίδα μίλησαν ο Νίκος Παπαϊωάννου, υφ. Παιδείας – π. Πρύτανης ΑΠΘ, η Κωνσταντίνα Δ. Καρακώστα, Επίκουρη Καθηγήτρια Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών και ο Αναστάσιος Τζήκας, Πρόεδρος ΔΕΘ-HELEXPO.

«Οι Βλαχόφωνοι Έλληνες δεν είναι μόνο μια πληθυσμιακή ομάδα, είναι ψυχή, πνεύμα. Κουβαλούν μια παράδοση αιώνων με ελληνική συνείδηση και το κάθε Αντάμωμα αποτελεί δεν είναι απλώς μια γιορτή είναι ιερό καθήκον μνήμης και πολιτισμικής συνέχειας», τόνισε ο υφυπουργός Παιδείας, Νίκος Παπαϊωάννου. Η Κωνσταντίνα Δ. Καρακώστα, Επίκουρη Καθηγήτρια Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών ευχαρίστησε ιδιαίτερα τον δήμαρχο Ωραιοκάστρου, Παντελή Τσακίρη, για την πρόσκληση να συμμετάσχει στην ημερίδα και σημείωσε πως ο Βλαχόφωνος Ελληνισμός αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο της ελληνικής ιστορίας. Η κ. Καρακώστα μίλησε για τον Βλαχόφωνο Ελληνισμό της Διασποράς, τονίζοντας ότι αποτελεί εξαιρετική ερευνητική πρόκληση και συνάμα σπουδαίο εγχείρημα να ιχνηλατεί κάποιος τους ατελείωτους δρόμους και τις διακλαδώσεις των Βλαχόφωνων Ελλήνων στο πλαίσιο της γεωγραφικής καταγραφής.

Η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά των Βλαχόφωνων Ελλήνων αναδείχθηκε στο 39ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Βλάχων

Η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά των Βλαχόφωνων Ελλήνων αναδείχθηκε στο 39ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Βλάχων που έκλεισε τις εκδηλώσεις του στις 27 και 28 Ιουνίου 2025 στο Ωραιόκαστρο. Μέσα από την μουσική, το χορό και τις παραδοσιακές φορεσιές χιλιάδες συμμετέχοντες τίμησαν το παρελθόν και ένωσαν τις φωνές τους για τη συνέχιση και την προβολή της βλάχικης παράδοσης στις νεότερες γενιές.

Τα μέλη των πολιτιστικών συλλόγων των Βλάχων συγκεντρώθηκαν το απόγευμα του περασμένου Σαββάτου έξω από το Δημαρχείο Ωραιοκάστρου. Από εκεί με «μπροστάρη» τη σημαία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων ξεκίνησε «πατινάδα», που κατέληξε στην περιοχή «Αλώνια» όπου ακολούθησαν ο «Μεγάλος Χορός», «Κόρλου Μάρι» και χορευτικά από τα μέλη των συλλόγων.

Το 39ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Βλάχων συνδιοργανώθηκε από την ΠΟΠΣ Βλάχων και τον Δήμο Ωραιοκάστρου, υπό την αιγίδα της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας, και κορυφώθηκε στις 27 και 28 Ιουνίου 2025 στην περιοχή «Αλώνια» στο Ωραιόκαστρο.

«Εδώ, στον Δήμο Ωραιοκάστρου, αποτελεί τιμή μοναδική και εξαιρετική να φιλοξενούμε το 39ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Βλάχων. Υπερηφάνεια και συγκίνηση που ο δικός μας τόπος, ο δικός μας Δήμος φιλοξενεί μια εκδήλωση που στα μάτια όλων μας δεν είναι απλή, δεν είναι εθιμοτυπική, είναι πολλά περισσότερα από αυτό. Είναι το καθιερωμένο ραντεβού των απανταχού Βλάχων που επανεπιβεβαιώνει δεσμούς, τιμά παραδόσεις και δίνει το πραγματικό νόημα της έννοιας του Έθνους στο σύνολό του. Σας καλωσορίζουμε, λοιπόν, όχι ως επισκέπτες, αλλά ως δικούς μας ανθρώπους. Σε έναν τόπο που σας αναγνωρίζει, σας τιμά και σας αγκαλιάζει. Καλώς ήρθατε στο Ωραιόκαστρο! Καλό Αντάμωμα!», τόνισε ο δήμαρχος Ωραιοκάστρου, Παντελής Τσακίρης, χαιρετίζοντας την έναρξη του Ανταμώματος.

«Το Αντάμωμα δεν είναι μια απλή πολιτιστική εκδήλωση, είναι μια ιερή στιγμή, μια ευλογημένη συνάντηση καρδιών, είναι η γέφυρα που ενώνει το παρελθόν με το παρόν, το βίωμα με την προσδοκία, τη μνήμη με την ελπίδα. Το Αντάμωμα είναι μια πρόσκληση προς όλους και κυρίως προς τα παιδιά, τους νέους μας, να αγαπήσουν και να διαφυλάξουν τις ρίζες, την αγάπη προς το Χριστό, την οικογένεια, την πατρίδα, γιατί η παράδοση δεν είναι κάτι παλιό, είναι η ψυχή μας, ο τρόπος με τον οποίο ο λαός θυμάται και αντλεί δύναμη για να προχωρήσει», είπε ο μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, κ. Βαρνάβας.

Μιχάλης Μαγειρίας: Δείγμα τρανό η παρουσία ανάμεσά μας των Βλαχόφωνων Ελλήνων από γειτονικές χώρες των Βαλκανίων.

«Εμείς οι Βλαχόφωνοι Έλληνες διευρύνουμε τον ορίζοντα, όσο και τον ρόλο της πατρίδας μας, καθώς ανοίγουμε το πεδίο στις γειτονικές χώρες, στήνουμε δυνατές και ειρηνικές γέφυρες φιλίας και δημιουργικής συνύπαρξης με τα αδέλφια μας, που οι ιστορικές συγκυρίες τους ανάγκασαν να ζουν εκεί. Δείγμα τρανό η παρουσία ανάμεσά μας των Βλαχόφωνων Ελλήνων από γειτονικές χώρες των Βαλκανίων. Καλούμαστε να συμβάλλουμε, διεκδικώντας για τους Βλαχόφωνους αδελφούς μας ελληνικής καταγωγής τα αυτονόητα δικαιώματά τους, αλλά και ενισχύοντας την ελληνομάθεια και το ανθρωπιστικό της μήνυμα στις γειτονικές χώρες», τόνισε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων, Μιχάλης Μαγειρίας.

Στην εκδήλωση χαιρέτισαν ο βουλευτής ΝΔ Α΄ Θεσσαλονίκης, Στράτος Σιμόπουλος, εκπροσωπώντας τον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων, ο υφυπουργός Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας – Θράκης), Κωνσταντίνος Γκιουλέκας, οι βουλευτές ΝΔ, Δημήτρης Κούβελας, Θεοφάνης Παππάς, του ΠΑΣΟΚ, Πέτρος Παππάς, του ΣΥΡΙΖΑ, Κατερίνα Νοτοπούλου, ο ευρωβουλευτής της ΝΔ, Φρέντι Μπελέρης, ο αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης, Κώστας Γιουτίκας, ο αντιπρόεδρος της ΠΟΠΣ Βλάχων, Ιωάννης Μπατζοτάσιος και ο πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής του 39ου Ανταμώματος Βλάχων, Φώτης Παρπόρης, ενώ συμμετείχε εκπρόσωπος του μητροπολίτη Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης, κ. Πλάτωνα.

Στο πλαίσιο του Ανταμώματος ο πρόεδρος της ΠΟΠΣ Βλάχων, Μιχάλης Μαγειρίας, απένειμε τιμητική πλακέτα στον δήμαρχο Ωραιοκάστρου, Παντελή Τσακίρη, ευχαριστώντας του για την υποστήριξη και τη φιλοξενία, καθώς και στο Σύλλογο Βλάχων του Φιέρι από την Αλβανία.

Την προηγούμενη ημέρα, Παρασκευή 27 Ιουνίου 2025, πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις με την αναβίωση εθίμων των Βλάχων. Στις 20.00 χορευτικές ομάδες εκκίνησαν από το Δημαρχείο Ωραιοκάστρου και κατέληξαν στη Λ. Δημοκρατίας – «Ανοιχτό Κέντρο Εμπορίου – Open Mall». Εκεί ακολούθησε πρόγραμμα παρουσίασης λαϊκών δρώμενων, ηθών και εθίμων από την πλούσια πολιτιστική παράδοση του Βλαχόφωνου Ελληνισμού, που δυστυχώς λόγω καταιγίδας δεν ολοκληρώθηκε.

Το συνολικό πρόγραμμα των εκδηλώσεων του τελευταίου διήμερου είχε ως εξής:

Παρασκευή 27 Ιουνίου 2025

20.00: Εκκίνηση χορευτικών ομάδων από το Δημαρχείο Ωραιοκάστρου προς τη Λ. Δημοκρατίας – «Ανοιχτό Κέντρο Εμπορίου – Open Mall»

20.30: Παρουσίαση λαϊκών δρώμενων, ηθών και εθίμων από την πλούσια πολιτιστική παράδοση του Βλαχόφωνου Ελληνισμού στην είσοδο του «Open Mall»

Με τη συμμετοχή των συλλόγων:

• Λαογραφικός Σύλλογος Μεγαλολιβαδιωτών Πάικου

• Σύλλογος Γυναικών Λιβαδίων Πάικου «Οι Αρμάνες»

• Σύλλογος Βλάχων Προσοτσάνης «Οι Γραμμουστιάνοι»

• Σύλλογος Βλάχων Φιέρι

Σάββατο 28 Ιουνίου 2025

19.00: Συγκέντρωση χορευτικών ομάδων στο Δημαρχείο Ωραιοκάστρου και έναρξη πατινάδας σε ζευγάρια

19.30: Παρουσίαση σε ομάδες των χορευτικών τμημάτων της Ομοσπονδίας μας, με βάση την κοινή καταγωγής τους – Κεντρική Εκδήλωση Ανταμώματος στην περιοχή «Αλώνια».