Διάλογοι Νισύρου 2025 – Ανάγκη συγκρότησης ενεργού εκκλησιαστικής πολιτικής & συνεργασίας με τα Πατριαρχεία Αν. Μεσογείου

Με παρεμβάσεις για την διαπολιτισμικότητα που διασφαλίζει την ειρήνη στην περιοχή της Ανατολική Μεσογείου και για τον ρόλο των θρησκειών στην περιοχή, συνεχίστηκαν οι «Διάλογοι της Νισύρου», καταδεικνύοντας την επείγουσα ανάγκη θρησκευτικής διπλωματίας, η οποία μέχρι πριν μία πενταετία έμοιαζε και ήταν στην Ελλάδα άγνωστη λέξη.

Ευτυχώς προσπάθειες διοργάνωσης σχετικών συνεδρίων (ενδεικτικές φωτό στο πέρας του άρθρου), οι οποίες ξεκίνησαν το 2019 από το Ινστιτούτο Εξωτερικών Υποθέσεων και τον Επίκουρο καθηγητή στο τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Πανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη Αρίσταρχο Γκρέκα, έχουν μοχλεύσει συζήτηση για το θέμα. Εξ όσων γνωρίζουμε, οι προσπάθειες αυτές έτυχαν και στήριξης κάποιες φορές και από την Γενική Γραμματεία Αποδήμου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας και τούτο αποτελεί καλόν οιωνό, αν βεβαίως οι πρωτοβουλίες συνεχισθούν και τύχουν και πάλι στήριξης, πράγματα όχι συχνά στην ελληνική πολιτική πραγματικότητα.

Αισιόδοξο το γεγονός της διοργάνωσης, λίγους μήνες πριν, από το Ινστιτούτο Εξωτερικών Υποθέσεων, του 5ου Συνεδρίου Θρησκευτικής Διπλωματίας στο ξενοδοχείο King George, στην πλατεία Συντάγματος, στην Αθήνα, με θέμα «Οι Χριστιανοί της Συρίας. Εξελίξεις και Προοπτικές».

Οι ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΤΗΣ ΝΙΣΥΡΟΥ 2025, που διοργανώθηκαν στις 4-6 Ιουλίου στον κρατήρα Στέφανο στο νησί της Νισύρου και ασχολήθηκαν την πρώτη ημέρα με τη βιώσιμη ανάπτυξη των νησιών και της περιφέρειας, καθώς και τον τουρισμό και τον πολιτισμό ως μοχλούς ανάπτυξης, συνεχίσθηκαν την δεύτερη ημέρα με θεματικές ενότητες που περιλαμβάνουν τη διαπολιτισμικότητα της Ανατολικής Μεσογείου, την ευρωπαϊκή Άμυνα, τη γεο-κυβερνοασφάλεια και τις συγκρούσεις, τη γεωπολιτική της Μέσης Ανατολής, της Ανατολικής Μεσογείου και τους δρόμους για την Ινδία, τις νέες πλουτοπαραγωγικές πηγές ενέργειας και τις νέες ισορροπίες ισχύος, αλλά και το περιβάλλον και την κλιματική κρίση.

Η κα. Ελένη Κονδύλη, Ομότιμη Καθηγήτρια Αραβολογίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και ο κ. Δημήτρης Παρασκευόπουλος, Πρέσβης ε.τ. πρ. Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Εξωτερικών, επικεντρώθηκαν στους τρόπους με τους οποίους οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες που αναπτύχθηκαν στην συγκεκριμένη περιοχή επηρεάζουν ακόμη και σήμερα τις γεωπολιτικές εξελίξεις σε αυτήν.

Συγκεκριμένα, η κα. Κονδύλη αναφέρθηκε στη συμβολή της γλώσσας και ειδικότερα της γραφής στην ανάπτυξη των πολιτισμών στην περιοχή, επισημαίνοντας ότι καταγεγραμμένη ιστορία υφίσταται από την εποχή που υπάρχει η γραφή και η σημασία της καθίσταται περισσότερο ορατή από την εφεύρεση των φωνηέντων, η οποία ήταν ελληνική και έδωσε την ευκαιρία στην ευρύτερη περιοχή της Αν. Μεσογείου να μοιραστεί τα έργα του Όμηρου, το Γκιλγκαμες, τα έργα του Αίσωπου κα. Μία διαδικασία η οποία οδήγησε σε δάνεια και αντιδάνεια μεταξύ των πολιτισμών της περιοχής φέρνοντας τους πλησιέστερα. Όπως είπε «γράφονται στην ελληνική γλώσσα, δάνεια και αντιδάνεια πολιτισμού προς την ανατολική πλευρά. Γεννιέται η φιλοσοφία, μία ελληνική αρχή» και πρόσθεσε: «η επαφή των πολιτισμών φέρνει τους ανθρώπους κοντά και με αυτόν τον τρόπο μπορούν και επιβιώνουν».

Από την πλευρά του ο κ. Παρασκευόπουλος, αναφέρθηκε στην σημασία της πολυπολιτισμικότητας, λέγοντας ότι «το 2001, όταν ανέβαινε σαρωτικά η προοπτική της παγκοσμιοποίησης και υπήρχε η προτεραιότητα της οικονομικής ανάπτυξης κυκλοφόρησε ένα βιβλίο υπό τον τίτλο Culture Matters. Η θεωρία ήταν ότι εφαρμόζοντας συγκεκριμένες πρακτικές, θα έχουμε τα ίδια αποτελέσματα σε οποιαδήποτε γωνιά της Γης». Όπως είπε πρόκειται για ένα «μεγάλο λάθος».

Κατά τον κ. Παρασκευόπουλο, μπορεί η «μητέρα να είναι ο πολιτισμός και παιδιά οι θεσμοί, όμως καθοριστικό σημείο είναι η θρησκεία» και στο πλαίσιο αυτό τόνισε ότι οι παρεμβάσεις που έγιναν στην περιοχή σε χώρες όπως το Ιράκ, η Συρία και η Λιβύη κατέδειξαν τις επιπτώσεις του να αγνοείται αυτή η παράμετρος.

Όπως τόνισε εμφατικά ο πρ. Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Εξωτερικών υπάρχει μεγάλη υποχώρηση της διαπολιτισμικότητας και τούτο αποτελεί καταστροφή ιστορικών διαστάσεων καθώς η διαπολιτισμικότητα διασφάλιζε στην ευρύτερη περιοχή πάντοτε την ειρήνη και την ασφάλεια. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε «τώρα καταστρέφονται όλα αυτά» και κάλεσε για ανάληψη πρωτοβουλιών με επίκεντρο την θρησκευτική διπλωματία. Επεσήμανε δε ότι «χρειάζεται η ενεργοποίηση του διεθνούς παράγοντα». Πρόκειται για μία διαδικασία στην οποία «η Ελλάδα θα πρέπει να έχει την δέουσα ενεργό δράση με επικοινωνία, παρακολούθηση, συνεργασίες στις συγκεκριμένες περιοχές».

Ο Πρέσβης ε.τ. κ. Παρασκευόπουλος ανέφερε πως «δεν είναι γνωστή η πίεση που δέχονται τα Πατριαρχεία Ιεροσολύμων και Αλεξανδρείας και ως εκ τούτου η Ελλάδα πρέπει να συγκροτήσει ενεργό εκκλησιαστική πολιτική», με στόχο την συνεργασία και την στήριξη. «Δεν είχαμε ποτέ ενεργό εκκλησιαστική πολιτική, όχι για να τους πούμε τι θα κάνουν αλλά για συνεργασία και στήριξη. Είναι ακατανόητο. Δεν λέω ότι θα είχαμε αλλάξει τα πράγματα. Αλλά χρειάζεται να συγκροτηθεί μία τέτοια πολιτική. Φυσικά αυτό δεν αρκεί. Πιστεύω ότι πρέπει να αναληφθεί προσπάθεια, ο πολιτικός πλουραλισμός που γεννήθηκε στην περιοχή είναι καθοριστικός για την εξέλιξη τριών ηπείρων», σημείωσε ο κ. Παρασκευόπουλος, τονίζοντας ότι θα πρέπει να υπάρξει συγκροτημένη προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση, υπό το φως των απειλών που υψώνονται.

Ειδικός Συνεργάτης PANHELLENIC POST  (πληροφορίες από το ΑΠΕ)