Η ιστορική ομογενειακή εφημερίδα «Απογευματινή» στην Κωνσταντινούπολη συμπλήρωσε έναν αιώνα αδιάλειπτης κυκλοφορίας

Με ένα επετειακό αφιέρωμα η ομογενειακή εφημερίδα «Απογευματινή», η αρχαιότερη εφημερίδα στην Τουρκική Δημοκρατία μαζί με την Cumhuriyet, γιορτάζει σήμερα τη συμπλήρωση 100 ετών από την πρώτη έκδοση, στις 12ης Ιουλίου 1925.

Να σημειώσουμε ότι όπως έχει αφηγηθεί ο Μιχάλης Βασιλειάδης στο shortstories.gr, δύο εφημερίδες δημιουργήθηκαν με την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας και παραμένουν έως σήμερα καθημερινές. Η μια είναι η Απογευματινή, η άλλη η Cumhuriyet. Μέχρι το 1927 που ίσχυε η παλιά γραφή η εφημερίδα Απογευματινή είχε το μεγαλύτερο τιράζ. Είχε φτάσει περίπου 30.000 φύλλα σε μια πόλη 850.000 κατοίκων. Στην Πόλη τότε ζούσαν 150.000 χιλιάδες Ρωμιοί. Αντίθετα με τους Έλληνες Κωνσταντινοπολίτες, οι μουσουλμάνοι Τούρκοι που ήξεραν ανάγνωση ήταν μόλις 5%. Η ρωμαίικη εκπαίδευση είχε οργανωθεί πολύ καλά, ακόμη και σε όλα τα μικρά χωριά γύρω από την Πόλη. Όπου εκκλησία υπήρχε και σχολείο, τουλάχιστον τετρατάξιο. Οι Αντώνης και Κωνσταντίνος Βασιλειάδης ήταν φαρμακοποιοί. Εγκατέλειψαν το φαρμακείο όταν μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης το τουρκικό κράτος αποφάσισε ορισμένα επαγγέλματα να περάσουν στα χέρια αυτών που θεωρούσε «αυθεντικούς» Τούρκους. Οι Αντώνης και Κωνσταντίνος Βασιλειάδης ήταν απόφοιτοι της σχολής του Γαλατά Σαράι. Τούρκοι παλιοί συμμαθητές τους, που πλέον βρίσκονταν σε υψηλά διοικητικά κλιμάκια, τους προέτρεψαν να προχωρήσουν στην ίδρυση ρωμαίικης εφημερίδας, όταν δόθηκε η άδεια για την έκδοση ελληνικών εφημερίδων. Αυτό έγινε στα τέλη του 1924, αρχές του 1925 και τελικά μετά από προσπάθειες επίλυσης πρακτικών και τεχνικών ζητημάτων, όπως η ανεύρεση γραφείων, τυπογραφείου και δημοσιογράφου για να αναλάβει την εφημερίδα, μετά από λίγο καιρό η εφημερίδα εκδόθηκε για να συνεχίσει μέχρι σήμερα.

Στο σημερινό επετειακό φύλλο της Απογευματινής, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, σε άρθρο του με τίτλο: «Ένας αιώνας Απογευματινή (12-7-1925 12-7-2025» με πνεύμα ρεαλιστικό και αισιόδοξο, καταθέτει τις σκέψεις του για την ιστορική επέτειο της εφημερίδας “Απογευματινή” , ύψιστα σημαντική για την Ομογένεια της Πόλης και όχι μόνον.

Διαβάστε το άρθρο του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου με τίτλο: «Ένας αιώνας Απογευματινή (12-7-1925 12-7-2025» :

«Οἱ ἐπέτειοι εἶναι πάντοτε καιρός ἐνθύμησης καί μνήμης. Στά ἑκατοντάχρονα τῆς Ἀπογευματινῆς, στήν ὁποία εἶναι καταγεγραμ-μένη ἡ ἱστορία τῆς πολίτικης Ρωμιοσύνης ἀπό τό 1925 μέχρι σήμερα, τιμοῦμε ὅλους τούς συντελεστές τῆς λαμπρᾶς πορείας καί τῆς ἀδιάκοπης κυκλοφορίας τῆς ἱστορικῆς αὐτῆς ἐφημερίδας, τούς ἀειμνήστους ἱδρυτές της Κωνσταντῖνο Βασιλειάδη καί Ὀδυσσέα Κρυσταλλίδη, τούς ἀρχισυντάκτες καί διευθυντές Καβαλιέρο Μαρκουΐζο, Γρηγόριο Γιαβερίδη, ὁ ὁποῖος κράτησε 52 χρόνια τό τιμόνι τῆς Ἀπογευματινῆς, τόν Γιῶργο Ἀδόσογλου, τόν Μιχάλη Βασιλειάδη καί τόν υἱό του Μηνᾶ, πού ἀγωνίζεται μέ πάθος καί ἀφοσίωση γιά τή συνέχιση τῆς ζωῆς καί τῆς μαρτυρίας τῆς ἐφημερίδας μας.

Ἡ Ἀπογευματινή ὑπῆρξε σταθερή ἀξία καί μόνιμο σημεῖο ἀναφορᾶς τῶν ὁμογενῶν, «ἔμπαινε», καί συνεχίζει νά τό πράττει, «σέ κάθε Ρωμαίικο σπίτι». Ἡ ζωή τους ἦταν ἀδιανόητη χωρίς τήν ἀνάγνωση τῆς ἐφημερίδας τους, τῶν εἰδήσεων, τῶν ὡραίων ἄρθρων, τῶν κοινωνικῶν ἀγγελιῶν. Ὅπως ἡ Ρωμιοσύνη, ἔτσι καί ἡ Ἀπογευματινή ἄντεξε στόν χρόνο, παρά τίς ποικίλες ἀντιξοότητες καί τίς ἐπώδυνες συνέπειές τους. Στίς σελίδες της νιώθουμε τόν ἀντίκτυπο τῶν συγκλονιστικῶν γεγονότων πού σημάδεψαν τήν πορεία τῆς Ρωμιοσύνης στήν ἐποχή μας, τήν πληθυσμιακή συρρίκνωση καί τή μεγάλη ἀγωνία γιά τό μέλλον στήν ἱστορική της κοιτίδα, ἀλλά καί τήν ἀντήχηση τῶν προσδοκιῶν γιά μιά καλύτερη καί ἀσφαλέστερη πορεία. Ἀπογευματινή καί σύγχρονη ἱστορία τοῦ Γένους εἶναι ἀξεχώριστες καί ἀδιάσπαστες. Τά φύλλα τῆς ἐφημερίδας εἶναι τό ἱστορικό ἀρχεῖο τῆς Ρωμιοσύνης τῆς Πόλης, μία εἰκόνα τῆς ταυτότητάς της καί τῆς κοινωνικῆς ζωῆς. Ἐδῶ διασώζονται ὅλες οἱ περιπέτειες καί οἱ δοκιμασίες τῆς Ὁμογενείας, συνδεδεμένες πάντοτε μέ τήν πολιτική κατάσταση στήν Τουρκία καί μέ τίς διακυμάνσεις τῶν ἑλληνοτουρκικῶν σχέσεων. Τό 2025 ξεκινᾶ μία νέα περίοδος γιά τήν Ἀπογευματινή, ἡ ὁποία ἀτενίζει τόν δεύτερο αἰώνα τῆς ζωῆς της μέ τήν ὡριμότητα καί τήν ὑπευθυνότητα τῆς μακρᾶς παρουσίας της στά ὁμογενειακά πράγματα καί στή δημόσια σφαῖρα. Τό σύνθημά της «Αἱ νέαι ἐποχαί ἐπιβάλλουν καί νέα καθήκοντα» παραπέμπει στή σύνδεση τοῦ χθές μέ τό σήμερα. Στίς σελίδες της παρουσιάζονται ἀνταποκρίσεις καί ἀναλύσεις γιά σημαντικές διεθνεῖς ἐξελίξεις καί τοπικά γεγονότα, καταγράφονται μέ ἐπιμέλεια καί ἀγάπη ἡ ζωή καί οἱ δραστηριότητες τῆς Ὁμογενείας, ἐνῶ ἡ ψηφιακή ἔκδοσή της φανερώνει τή δημιουργική προσαρμογή της στίς ἀπαιτήσεις τῶν καιρῶν. Ἡ Ἀπογευματινή μεταφέρει τή ζωή τῆς Ὁμογενείας στήν οἰκουμένη καί τά νέα τοῦ κόσμου στήν Πόλη μας. Ἡ ἐφημερίδα μας ἐπιτελεῖ, καί στήν ἐποχή τοῦ διαδικτύου καί τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης, τῶν μέσων κοινωνικῆς δικτύωσης καί τῶν fake news, τῶν νέων γεωπολιτικῶν σχεδιασμῶν, ἰσορροπιῶν καί συγκρούσεων, τά «νέα καθήκοντα» μέ συνέπεια καί ὑπευθυνότητα, πιστή στίς ἀρχές τῆς ὀρθῆς καί ἀντικειμενικῆς πληροφόρησης καί τοῦ σεβασμοῦ του αναγνώστη.

Μέσα στό νέο καί συνεχῶς ἀνανεούμενο περιβάλλον, ἡ Ἀπογευματινή θά συνεχίζει νά ἀποτυπώνει καί νά σχολιάζει τά κοινωνικοπολιτικά δρώμενα, νά ἐπηρεάζει τήν κοινή γνώμη καί τή στάση τῆς Ὁμογενείας ἀπέναντι στίς ἐξελίξεις, νά ἐμπλουτίζει τήν καθημερινότητα τῶν Ρωμιῶν, ὅπως τό ἔπραττε ἕνα ὁλόκληρο αἰῶνα, σέ καιρούς εὐδίας καί κλύδωνος, στά καλά καί τά πέτρινα χρόνια. Δέν θά παύσει νά θυμίζει τή δύναμη τῆς Ρωμιοσύνης, τό πῶς αὐτή ἐπιβίωσε κάτω ἀπό δύσκολες καταστάσεις καί συγκυρίες, τό βαρύ τίμημα πού κατέβαλε ἐνώπιον τῶν ἐσωτερικῶν καί διεθνῶν ἀλλαγῶν. Δέν ἐπαναλαμβάνεται ἡ ἱστορία. Ἐκτυλίσσεται ὡς ἀπάντηση στίς μόνιμες προκλήσεις τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων, ἀλλά καί στά πρωτόγνωρα προβλήματα τῶν νέων καιρῶν. Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης διδάσκεται ἀπό τίς ἐμπειρίες τοῦ παρελθόντος καί ἀπό τά σύγχρονα δεδομένα καί ἀνοίγει νέους δρόμους γιά τό μέλλον, πρός τό ὁποῖο πορεύεται μέ ρεαλισμό, μέ χρηστές ἐλπίδες, μέ ἐμπιστοσύνη στήν πρόνοια τοῦ Θεοῦ καί στήν ψυχική ἰσχύ τῆς Ρωμιοσύνης, τήν ὁποία οἱ πολλές δοκιμασίες δέν ἔκαμψαν. Πάντοτε ἀπέναντι στή φοβέρα ἀνέθαλλε ἡ οὐ καταισχύνουσα ἐλπίς. Πηγή παραμυθίας, ἀκλόνητο στήριγμα καί ἐγγύηση γιά τό μέλλον τῆς Ὁμογενείας ὑπῆρξε, καί κατά τήν περίοδο αὐτή, τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, ἀμετακίνητο στήν Πόλη τῶν Πόλεων, φορέας καί ἐκφραστής τῶν πνευματικῶν ἀξιῶν καί τοῦ πολιτισμοῦ τῆς Ὀρθοδοξίας καί ἀκοίμητος φρουρός τῶν ὁσίων καί τῶν ἱερῶν τοῦ Γένους. Ἡ Ἀπογευματινή ἐπιβίωσε μέσα σέ ἕνα τραχύ αἰῶνα. Ἡ ἴδια ἡ ὕπαρξή της σήμερα εἶναι σύμβολο τῆς ἀνθεκτικότητας καί τῆς ἁλκῆς τῆς Ὁμογενείας μας καί τῆς βεβαιότητας γιά τό αὔριο. Εἴμαστε ἀποφασιμένοι νά πορευθοῦμε πρός τό μέλλον μέ πίστη στόν Θεό καί στίς δικές μας δυνάμεις, σέ ἕνα κόσμο διαφορετικό, μέσα στόν ὁποῖο ὅμως θά παραμείνει ἡ πρόκληση τῆς ἐπιβίωσης, τῆς ὀργάνωσης καί τῆς προόδου, τῆς διάσωσης τῆς ταυτότητας καί τῶν παραδόσεών μας, τῆς προστασίας τῆς πνευματικῆς καί τῆς πολιτισμικῆς μας κληρονομιᾶς. Προσευχόμαστε, ὁ πάνδωρος Θεός τῆς ἀγάπης νά εὐλογεῖ τόν ἀγῶνα τῶν ὑπευθύνων γιά ἀπρόσκοπτη συνέχιση τῆς προσφορᾶς τῆς Ἀπογευματινῆς, πού εἶναι σάρξ ἐκ τῆς σαρκός καί ἀναντικατάστατος συνοδοιπόρος τῆς Ρωμιοσύνης στό παρόν καί στόν κόσμο πού ἔρχεται».

Οι φωτογραφίες αντλήθηκαν από το διαδίκτυο.