Σε απότομη ύφεση σπρώχνουν την ευρωπαϊκή οικονομία οι δασμοί Τραμπ ύψους 30% κατά της ΕΕ – Οι επιπτώσεις στην Ελλάδα

REUTERS / Nathan Howard

 

Κάθε επιβράδυνση της ανάπτυξης στην Ελλάδα -ελέω δασμών Τραμπ – θα φέρει υστέρηση των φορολογικών εσόδων, την ίδια ώρα που οι Βρυξέλλες απαιτούν αύξηση τους για χάρη του 5% του ΝΑΤΟ.

Αθήνα.- Σοκ έχει προκαλέσει στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες η ανακοίνωση του πρόεδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για την επιβολή δασμών 30% στις εισαγωγές από την ΕΕ από την 1η Αυγούστου 2025.

Αν και χθες (13.7.25), η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κράτησε χαμηλά τους τόνους, καλώντας για συνέχιση των διαπραγματεύσεων ΗΠΑ – ΕΕ και αποφυγή των αντίμετρων μέχρι την 1η Αυγούστου κανείς δεν μπορεί να …παραβλέψει το γεγονός ότι ένας συντελεστής 30% είναι πολύ πάνω από το 20% που ανακοίνωσε ο Τραμπ στις 2 Απριλίου 2025 και ακόμα περισσότερο από το 10% που εν τέλει ίσχυσε από την 9η Απριλίου 2025 μέχρι και σήμερα.

Μ΄άλλα λόγια, αν ο Τραμπ επιμείνει στη γραμμή του 30%, οι δασμοί οι οποίοι θα επιβληθούν κατά των εισαγωγών από την ΕΕ σε κοντά δεκαπέντε μέρες από σήμερα θα είναι τριπλάσιες σε σχέση με εκείνους που επιβλήθηκαν εδώ και τρεις μήνες.

Το πώς θα αντιδράσει η ΕΕ θα φανεί περισσότερο σήμερα (14.7.25), καθώς είναι προγραμματισμένο το ευρωπαϊκό συμβούλιο εξωτερικών υποθέσεων για θέματα εμπορίου, όπου -σύμφωνα με πληροφορίες του newsit.gr- θα συζητηθούν εκτενέστερα τα πιθανά αντίμετρα.

Καθόλη τη διάρκεια των περασμένων 2 μηνών ήταν σε εξέλιξη η διαμόρφωση λιστών ανά χώρα εισαγωγές απλό τις ΗΠΑ ύψους 95 δισ. ευρώ στα οποία θα μπορούσαν να επιβληθούν αντι – δασμοί, αν και ο πήχης μάλλον φαίνεται να πέφτει κάτω από αυτό το όριο.

Προφανώς κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το αν ο Τραμπ θα επιμείνει -και για πόσο χρονικό διάστημα- θα μπορούσε να επιμείνει στο 30%, αλλά μπορεί να προβλέψει σε σημαντικό βαθμό τις επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία από ένα τέτοιο ενδεχομένο.

Και αυτές συνοψίζονται (σύμφωνα με όλες τις αναλύσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας) σε λίγες φράσεις: Ύφεση και πιθανόν παραπέρα πτώση τιμών.

H δεύτερη αναμενόμενη επίπτωση (σ.σ. πτώση τιμών) είναι μεν γενικά καλοδεχούμενη, αλλά σίγουρα όχι σε συνδυασμό με ύφεση, καθώς θα οδηγούσε πιθανότατα σε ένα καθοδικό σπιράλ την οικονομία…

Oι επιπτώσεις στην Ελλάδα της κλιμάκωσης του πολέμου των δασμών

Όσον αφορά την πρώτη επίπτωση, δηλαδή την ύφεση, τα «χνώτα» της είναι ήδη αντιληπτά, καθώς στο α΄τρίμηνο του 2025 -δηλαδή πριν καν επιβληθούν οι δασμοί 10%, το ΑΕΠ της ΕΕ αυξήθηκε μόλις κατά 0,6%, ενώ το ελληνικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,2%.

Η αρχική επίσημη πρόβλεψη του ΥΠΟΙΚ και της Κομισιόν κάνει λόγο φέτος για ανάπτυξη 2,3%, αλλά η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας πλέον προβλέπει ανάπτυξη 2,1%, ενώ το ΚΕΠΕ 2,2%.

Ενδεχόμενος τριπλασιασμός των δασμών των ΗΠΑ κατά της ΕΕ από την 1η Αυγούστου 2025, αναμένεται να οδηγήσει σε απότομη ύφεση την ευρωπαϊκή οικονομία (αν στο μεταξύ, δηλαδή στο β΄ τρίμηνο του 2025, δεν έχει σημειωθεί ήδη αρνητικό ρυθμός «ανάπτυξης»).

Κάθε απώλεια του ευρωπαϊκού ΑΕΠ κατά 1 ποσοστιαία μονάδα στοιχίζει 0,5 μονάδα στο ελληνικό ΑΕΠ, σύμφωνα με τα υφιστάμενα μοντέλα προβλέψεων (αν και αυτά βρίσκονται σε αμφισβήτηση).

Και αυτό λόγω της μεγάλης εξάρτησης της ελληνικής οικονομίας από την ευρωπαϊκή, καθώς το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό των εξαγωγών κατευθύνεται στην ΕΕ και μία ύφεση στην παραγωγή (και άρα στην κατανάλωση) θα έπληττε και την ελληνική παραγωγή…

Από αυτήν την άποψη οι επιπτώσεις από τους δασμούς Τραμπ -όπως λέγεται και ξαναλέγεται στο δημόσιο διάλογο- θα είναι προπαντός έμμεσες και όχι άμεσες, καθώς οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ είναι αναλογικά πολύ μικρές σε σχέση με άλλες χώρες (σ.σ. μόλις το 5% περίπου του συνόλου).

Ωστόσο, όπως έχει τονίσει το newsit.gr, «έμμεσες» επιπτώσεις δεν σημαίνουν …μικρές, ούτε μόνο μέσω της Ευρώπης, καθώς είναι όλος ο πλανήτης -και όχι μόνο η ΕΕ!- που βρίσκεται καθεστώς δασμολογικού πολέμου… Για παράδειγμα, οι υψηλοί δασμοί τους οποίους ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ κατά χωρών – γιγάντων στην παγκόσμια αγροτική παραγωγή, όπως η Βραζιλία, έχουν φέρει ήδη νέες ανατιμήσεις σε βασικά είδη διατροφής, όπως ο καφές. 

Αυτό σημαίνει πως μπορεί να υπάρξει μία τάση μείωσης των τιμών λόγω της μείωσης της ζήτησης για πετρέλαιο υπό την πίεση των υφεσιακών τάσεων (αν και αυτός ο παράγοντας μπορεί ανά πάσα στιγμή να εξαφανιστεί από μία νέα ένταση στη Μέση Ανατολή), αλλά αυτή θα μπορούσε να αντισταθμιστεί από αύξηση άλλων προϊόντων αναγκαία για την επιβίωση των πληθυσμών…

Υπό αυτούς τους όρους, σε περίπτωση υλοποίησης της ανακοίνωσης Τραμπ για δασμούς 30% κατά της ΕΕ (και κατά συνέπεια ύφεσης στην οικονομία της τελευταίας), τα μοντέλα αυτά δείχνουν πίεση προς το ελληνικό ΑΕΠ σε ρυθμούς ανάπτυξης πολύ κάτω από το 2% μέχρι τέλους του έτους αλλά και στις αρχές του επομένου, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του newsit.gr.

Αν αυτό συμβεί φέτος, τότε θα υπάρξει αντίκτυπο και στα φορολογικά έσοδα όχι μόνο φέτος αλλά και το 2026.

Το ανοιχτό μέτωπο της επιπλέον αύξησης των δαπανών για την Άμυνα

Και αυτό την ίδια ώρα που ανοιχτά οι Βρυξέλλες κάνουν λόγο για «διαρκή» μέτρα αύξησης των εσόδων ή «ανακατανομής» των δαπανών από το 2026, προκειμένου η επικείμενη αύξηση των αμυντικών δαπανών (σύμφωνα με τις αποφάσεις της τελευταίας συνόδου του ΝΑΤΟ) να μην απειλήσει τη δημοσιονομική βιωσιμότητα ιδίως υπερχρεωμένων χωρών – μελών της ΕΕ, όπως η Ελλάδα.

Εφόσον επαληθευθούν οι δασμοί 30% κατά της ΕΕ εν μέσω του τρέχοντος έτους, η Ελλάδα -όπως και όλες οι ευρωπαϊκές χώρες- θα έχει φάει ένα …«γκολ από τα αποδυτήρια», καθώς πριν καν προγραμματίσει τον προϋπολογισμό της για το 2026, αλλά και τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με το νέο… «σύμφωνο σταθερότητας» , à la NATO (που προβλέπει αύξηση των αμυντικών δαπανών από το 2% στο 5% έως το 2035 με ορόσημο το 2029) με ζητούμενη την αύξηση των φορολογικών εσόδων, θα υποστεί πιθανόν μία μείωση των φορολογικών εσόδων σαν συνέπεια της μείωσης της οικονομικής δραστηριότητας που θα φέρουν οι δασμοί Τραμπ.

Έτσι η ελληνική κυβέρνηση -στην πιο κρίσιμη, ίσως, στιγμή της θητείας της – θα πρέπει να βρει επιπλέον πόρους στον προϋπολογισμό της (είτε από φόρους, είτε από μειώσεις δαπανών), όχι μόνο για την παραπέρα αύξηση των αμυντικών δαπανών, αλλά και για να καλύψει τις τρύπες που θα δημιουργήσει στον κρατικό κορβανά οι δασμοί Τραμπ.

Και αυτό την ώρα (και συγκεκριμένα το 2026) που θα τελειώνουν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης (με δεδομένες αρνητικές συνέπειες στο ΑΕΠ), ενώ η επικείμενη παραπέρα αύξηση των αμυντικών δαπανών όχι μόνο δεν θα πάει σε συντριπτικό βαθμό σε ελληνικές αμυντικές εταιρείες, αλλά ενδεχομένως ούτε καν σε ευρωπαϊκές.

newsit.gr