Νέο κεφάλαιο στον ελληνικό σιδηρόδρομο – Ψηφίστηκε το νομοσχέδιο του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών

Κωνσταντίνος Κυρανάκης, αναπληρωτής υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, αρμόδιος για τον τομέα των μεταφορών.

Αθήνα.- Με την πλειοψηφία υπέρ της αρχής και του συνόλου των άρθρων, ψηφίστηκε το βράδυ της Πέμπτης 17 Ιουλίου 2025 στην Ολομέλεια της Βουλής το νομοσχέδιο για την αναδιάρθρωση του ελληνικού σιδηρόδρομου με τίτλο «Αναβάθμιση της ασφάλειας των σιδηροδρόμων, αξιολόγηση προσωπικού σιδηροδρόμων, ενίσχυση εποπτείας σιδηροδρομικού δικτύου, οργανωτική ενίσχυση της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων, του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών και της εταιρείας Σιδηρόδρομοι Ελλάδος Μονοπρόσωπη Α.Ε. και άλλες διατάξεις» του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Στη δευτερολογία του ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης ανέφερε ότι καταλαβαίνει τη δυσπιστία των κομμάτων της αντιπολίτευσης «Είναι λογικό και ανθρώπινο όταν έχει συμβεί μία τραγωδία, αυτός να είναι ο αγώνας της αντιπολίτευσης […] Είδατε πράγματα να αλλάζουν… ωστόσο καταλαβαίνω ότι δεν θέλετε να αφήσετε μία καλή κουβέντα για την προσπάθεια που κάνει ο νέος αναπληρωτής υπουργός». Ο κ. Κυρανάκης υποστήριξε ότι το κατατεθέν νομοσχέδιο είναι μία παραδοχή ότι ο σιδηρόδρομος χρειάζεται αναδιαμόρφωση. Παράλληλα, ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών τόνισε ότι εμμένει στην άποψή του ότι ο ΟΣΕ νοσεί βαθιά και είναι διατεθειμένος να πάρει πάνω του το πολιτικό κόστος του νέου νομοσχεδίου, το οποίο μεταξύ άλλων με τις νέες διατάξεις του άρει τη μονιμότητα στον ΟΣΕ.

Με την υπόσχεση «Ποτέ ξανά Τέμπη», ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών επεσήμανε ότι ο σιδηρόδρομος είναι για εκείνον ένα προσωπικό στοίχημα, με στόχο σε 12 μήνες από τώρα, το φθινόπωρο του 2026, η γραμμή Αθήνα – Θεσσαλονίκη να έχει επανδρωθεί με όλα τα συστήματα ασφαλείας. Απώτερος σκοπός της κυβέρνησης ο σιδηρόδρομος να αποκτήσει εκ νέου την εμπιστοσύνη των πολιτών, τρία χρόνια μετά το μοιραίο δυστύχημα στον οικισμός Ευαγγελισμός Τεμπών.

Υπενθυμίζεται ότι νωρίτερα την Πέμπτη, ο κ. Κυρανάκης εξήγησε ότι την από την κατάθεση του νομοσχεδίου προηγήθηκε συνεργασία του υπουργείου με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την ευρωπαϊκή αρχή σιδηροδρόμων (ERA), προσθέτοντας ότι (το νομοσχέδιο) θα γνωστοποιηθεί σε αυτές μετά την ψήφισή του.

Όσον αφορά στην κατανομή αρμοδιοτήτων σε εθνικό επίπεδο ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών εξήγησε ότι σε κάθε χώρα έχουμε:

– τον διαχειριστή υποδομής, και στην προκειμένη στην Ελλάδα τον ΟΣΕ «Σε κάθε χώρα έχουμε σιδηροδρομικές επιχειρήσεις. Στην Ελλάδα έχουμε τέσσερις τέτοιες, μεταξύ των οποίων και η Hellenic train. Κακώς κάποιοι νομίζουν ότι είναι η μοναδική. Δεν είναι η μοναδική, ούτε έχει προνόμιο αποκλειστικής χρήσης του σιδηροδρόμου. Ούτε σε επιβατικές, ούτε σε εμπορευματικές αμαξοστοιχίες»,

– την εθνική αρχή ασφάλειας, τη ΡΑΣ, η οποία έχει ρόλο στην ασφάλεια και τον έλεγχο διενεργώντας πιστοποιήσεις και αδειοδοτήσεις, και

– τον νομοθετικό βραχίονα, δηλαδή, το αρμόδιο υπουργείο, το οποίο εξασφαλίζει τις απαραίτητες χρηματοδότησεις για να γίνουν οι κατάλληλες επενδύσεις, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα στο σιδηρόδρομο.

Τι περιλαμβάνει το νέο νομοσχέδιο

Το ψηφισθέν νομοσχέδιο έχει ως σκοπό:

α) την αναβάθμιση του επιπέδου ασφάλειας των σιδηροδρόμων, η βελτίωση των μηχανισμών ελέγχου της ποιοτικής λειτουργίας τους και η διασφάλιση της αποτελεσματικής και καθολικής εποπτείας του συνόλου του σιδηροδρομικού δικτύου,

β) τη διασφάλιση της ουσιαστικής αξιολόγησης του προσωπικού που ασκεί κρίσιμα καθήκοντα ασφαλείας στον ελληνικό σιδηρόδρομο και

γ) την παροχή λειτουργικής και επιχειρησιακής ευελιξίας στον νέο εθνικό σιδηροδρομικό φορέα με την επωνυμία «Σιδηρόδρομοι Ελλάδος Μονοπρόσωπη Ανώνυμη Εταιρεία», ώστε να διασφαλιστεί η αναγκαία αποτελεσματικότητα στη λειτουργία του, ιδίως σε ό,τι αφορά στην ολοκλήρωση έργων σιδηροδρομικής ασφαλείας και την πραγματοποίηση προσλήψεων σε θέσεις που συνδέονται με αυτήν.

Δικλείδες Ασφαλείας και Ψηφιακή Εποπτεία, Εκπαίδευση και Αξιολόγηση Προσωπικού, Σύγχρονη Εταιρική δομή για το νέο ΟΣΕ / Ενίσχυση ΡΑΣ & ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Μέσα από αυτά τα νέα δεδομένα, το νέο νομοσχέδιο έρχεται να δώσει σάρκα και οστά στον σκοπό του υπουργείου: την ορατότητα στην ασφάλεια.

Ένα από τα σημαντικότερα σημεία του νομοσχεδίου είναι και το νέο σύστημα γεωποντισμού (HEPOS), το οποίο να δώσει αυτή τη διαφάνεια, ένα σύστημα με το οποίο οι πολίτες και οι ιθύνοντες, θα μπορούν να δουν με μεγάλη ακρίβεια την κίνηση σε όλο το μήκος της γραμμής.

Ιδρύεται Ενιαίο Κέντρο Εποπτείας

Το Ενιαίο Κέντρο Εποπτείας (ΕΚΕ) έρχεται να ανατρέψει όλα τα δεδομένα που γνωρίζαμε μέχρι στιγμής, παρέχοντας πλήρη εικόνα και έλεγχο του σιδηροδρομικού δικτύου σε πραγματικό χρόνο στο σύνολο του 24ωρου, σε συνεργασία με τα Κέντρα Ελέγχου Κυκλοφορίας. Σκοπός είναι η άμεση καταγραφή παραβίασης ή έκτακτης ανάγκης στοχεύοντας στη συνεχή επιτήρηση και την άμεση παρέμβαση.

Το Ενιαίο Κέντρο Εποπτείας θα στελεχωθεί από επόπτες του ΟΣΕ, εκπρόσωπο κάθε σιδηροδρομικής επιχείρησης, εκπροσώπους από την Αστυνομία και την Πυροσβεστική. Να σημειωθεί δε, ότι θα έχει την εποπτεία των τοπικών τηλεδιοικήσεων, του συστήματος ακριβούς γεωποντισμού, των σταθμαρχείων, της τήρησης του Γενικού Κανονισμού Κίνησης, αλλά και του μητρώου σιδηροδρομικών δεδομένων. Θα είναι δηλαδή, ένας πύργος ελέγχου που θα έχει τη γενική εποπτεία της κατάστασης του δικτύου.

Το ΕΚΕ θα παρεμβαίνει αναλόγως του βαθμού επικινδυνότητας της παραβίασης. Δηλαδή, σε περίπτωση ακίνδυνης παραβίασης θα γίνεται ψηφιακή καταγραφή του συμβάντος, σε περίπτωση δυνητικού κινδύνου θα ενημερώνει τηλεδιοικήσεις και μηχανοδηγό και σε περίπτωση άμεσου κινδύνου θα δίνει εντολή για ακινητοποίηση της αμαξοστοιχίας.

Έρχεται το railway.gov.gr

Ειδικότερα για το σύστημα γεωποντισμού, ο κ. Κυρανάκης είπε «Το σύστημα μας προσφέρει τρένα που δε θα πηγαίνουν στα τυφλά».

Με τη λειτουργία του railway.gov.gr, της ενοποιημένης ψηφιακής πλατφόρμας κυκλοφορίας και δεδομένων, οι πολίτες θα μπορούν κάθε ώρα και ανά πάσα στιγμή να βλέπουν πώς κινείται ο σιδηρόδρομος σε όλο το μήκος του δικτύου, που αγγίζει τα 2.000 χλμ. Επιπλέον, η πλατφόρμα παρέχει και στις αρχές μία σειρά πληροφοριών μέσω επιμέρους εφαρμογών:

-του Ψηφιακού Μητρώου Σιδηροδρομικών Δεδομένων
-του Συστήματος ακριβούς γεωεντοπισμού αμαξοστοιχιών με ακρίβεια έως 5cm
-της Εφαρμογής καταγραφής εντολών και παραβάσεων

Παράλληλα, με το νέο νομοσχέδιο καθίσταται υποχρεωτική η υποδομή που να υποστηρίζει τα νέα συστήματα. Το νέο θεσμικό πλαίσιο καθιστά υποχρεωτική την εγκατάσταση δύο προηγμένων δεκτών GNSS σε κάθε μηχανή τρένου, καθώς και δορυφορικής σύνδεσης στο διαδίκτυο.

Χάρη στη χρήση του συστήματος Hellenic Positioning System (HEPOS), το στίγμα κάθε συρμού θα μεταδίδεται ανά λίγα δευτερόλεπτα με ακρίβεια έως και 5 εκατοστών. Όταν τα τρένα κινούνται μέσα σε σήραγγες, οι περισσότερες από 1500 κάμερες ασφαλείας που έχουν εγκατασταθεί σε σήραγγες και άλλα καίρια σημεία του δικτύου, που θα επιτηρούνται συνεχώς μέσω ειδικού λογισμικού, θα καταγράφουν τις κινήσεις των τρένων.

Κάμερες ασφαλείας θα εγκατασταθούν και στο πρώτο βαγόνι κάθε αμαξοστοιχίας που χρησιμοποιεί το σιδηροδρομικό δίκτυο, όπως επίσης και σε κάθε καμπίνα μηχανοδηγού, στους χώρους εργασίας των σταθμαρχών, καθώς και σε κάθε κρίσιμη για την ασφάλεια υποδομή. Ο κ. Κυρανάκης είπε ότι ήδη λειτουργούν περίπου 700 κάμερες στο σύνολο της σιδηροδρομικής γραμμής.

Η εν λόγω εφαρμογή δημιουργεί για πρώτη φορά ψηφιακό αποτύπωμα ευθύνης με τεκμηριωμένα δεδομένα με timestamps, εφόσον καταγράφει όλες τις εντολές, παραβάσεις και ειδοποιήσεις ανά ρόλο (μηχανοδηγός, σταθμάρχης, κλειδούχος).

Επιπρόσθετα, θα αποθηκεύονται όλα τα δεδομένα και θα γίνεται ψηφιακή καταγραφή εντολών και παραβάσεων. Έτσι, με τη δημιουργία οπτικού υλικού και των ψηφιακών αρχείων, θα γίνονται άμεσες παρεμβάσεις για την αποτροπή κινδύνων, όπως επίσης και για την άμεση συντήρηση των δικτύου, όπου αυτό απαιτείται.

Επανέρχεται ο Προϊστάμενος Αμαξοστοιχίας 

Με το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Μεταφορών, επανέρχεται και ο θεσμός του Προϊσταμένου Αμαξοστοιχίας σε όλα τα δρομολόγια που κινούνται με >120km/h, ως πρόσθετη δικλείδα ασφαλείας, που είχε καταργηθεί το 2019.

Ο Προϊστάμενος Αμαξοστοιχίας θα έχει λάβει υποχρεωτικά εκπαίδευση μηχανοδηγού και σταθμάρχη, θα παρακολουθεί την τήρηση του Γενικού Κανονισμού και τις τηλεπικοινωνίες και θα ελέγχει την κόπωση ή αδυναμία του μηχανοδηγού. Συλλήβδην, θα έχει δικαίωμα επέμβασης σε περίπτωση παραβίασης, θα μπορεί να αντικαταστήσει τον μηχανοδηγό και θα λειτουργεί ως διευθυντής του τρένου και θα συνδέεται με το ΕΚΕ.

Έμφαση στην εκπαίδευση

Όσον αφορά στην εκπαίδευση των υπαλλήλων του νέου ΟΣΕ, οι θεωρητικές εξετάσεις πλέον θα περάσουν στο παρελθόν. Πλέον, οι νέοι υπάλληλοι, αλλά και όσοι ανήκουν ήδη στο δυναμικό του ΟΣΕ θα περνούν από διαδικασίες αξιολόγησης με τη συνεργασία των Υγειονομικών Υπηρεσιών των Ενόπλων Δυνάμεων και πιο συγκεκριμένα του ΓΕΑ, θα διεξάγονται οι ψυχομετρικές και ιατρικές δοκιμασίες αυστηρών προδιαγραφών για όσους υπηρετούν σε κρίσιμα καθήκοντα ασφαλείας.

Οι δοκιμασίες θα περιλαμβάνουν δοκιμασίες αντανακλαστικών ψυχομετρικές εξετάσεις, διαχείριση σεναρίων κρίσεων υπό πίεση, δοκιμές μέσω της χρήσης προσομοιωτών, μαθήματα ορθοφωνίας, γενική ιατρική εξέταση και εξέταση αισθήσεων, αιματολογικές εξετάσεις για ναρκωτικές ουσίες και θεωρητικές γνώσεις.

Υπενθυμίζουμε, ότι σε περίπτωση που κάποιος εργαζόμενος υποπέσει σε λάθος, ανάλογα με το βαθμό επικινδυνότητας του λάθους, αρχικά θα απομακρύνεται από τη θέση του και θα περνά σε επανεκπαίδευση και σε περίπτωση που επαναλάβει για τρίτη φορά το ίδιο λάθος, θα κινδυνεύει μέχρι και με απόλυση.

Τέλος, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει τροπολογία για τον καθορισμό χώρων για την εξυπηρέτηση δημοσίων οδικών συγκοινωνιών (Τροποποίηση παρ. 8 άρθρου 3 π.δ. 20-9/30.11.1995).

Πηγή:mononews.gr