Δήλωση Συνδέσμου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τα “Σεπτεμβριανά”: Καταδικάζουμε την εχθρότητα προς τους Χριστιανούς και τους Εβραίους

Ανακοίνωση του Συνδέσμου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που αναφέρεται στα οργανωμένα επεισόδια της 6-7 Σεπτεμβρίου 1955, που στόχευαν την ελληνική κυρίως παρουσία στην Κωνσταντινούπολη και τις πέριξ αυτής περιοχές, όπου από αιώνων ζούσε συμπαγής ελληνική κοινότητα.

Στη δήλωσή του, ο Σύνδεσμος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (İHD) τονίζει ότι τα γεγονότα της 6-7 Σεπτεμβρίου 1955, στη διάρκεια των οποίων έγιναν επιθέσεις, λεηλασίες, βιασμοί και δολοφονίες εναντίον κυρίως της Ρωμαίικης κοινότητας, αλλά και της Αρμενικής και Εβραϊκής κοινότητας, δεν ήταν μια αυθόρμητη έκρηξη, αλλά μια συστηματικά οργανωμένη κρατική επιχείρηση, σχεδιασμένη από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (MIT) που την εκτέλεσαν τα πλήθη τα οποία ενθαρρύνθηκαν από το κράτος.

Η δήλωση του Συνδέσμου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Τουρκία επισημαίνει τη συγκάλυψη των ευθυνών από την τουρκική πολιτεία, η οποία ποτέ δεν παραδέχθηκε το έγκλημα, δεν απολογήθηκε, ούτε αποζημίωσε τα θύματα.

Παρουσιάζει ντοκουμέντα που αποδεικνύουν την έντονη θρησκευτική διάσταση του πογκρόμ, με στοχευμένες επιθέσεις σε εκκλησίες, σε κοιμητήρια και σε ιερά σύμβολα, επισημαίνοντας πως το μίσος κατά των Χριστιανών ήταν ο βασικός κινητήριος μοχλός.

Ένα σημείο που σπάνια θίγεται, τονίζεται ιδιαίτερα: η συμμετοχή του λαού. Αν και συχνά αποδίδονται ευθύνες μόνο στην ηγεσία, σύμφωνα με την έρευνα του ιστορικού Σπύρου Βρυώνη, τουλάχιστον 100.000 άτομα πήραν μέρος στα γεγονότα, ποσοστό που αναλογεί στο 10% του τότε πληθυσμού της Κωνσταντινούπολης. Συνεπώς, δεν πρόκειται μόνο για κρατική ευθύνη, αλλά και για συλλογική συνενοχή.

Η ανακοίνωση του Συνδέσμου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κλείνει με την καταδίκη του μίσους προς Χριστιανούς και Εβραίους ως έγκλημα μίσους, και καλεί την Τουρκία να αναμετρηθεί με την ιστορία της, όχι μόνο σε επίπεδο κράτους, αλλά και σε επίπεδο κοινωνίας.