WISPIT 2b: Ανακαλύφθηκε νέος πλανήτης-γίγαντας 5 φορές μεγαλύτερος από τον Δία

NASA/JPL-Caltech/R. Hurt (IPAC)

Ο WISPIT 2b είναι αυτό που οι επιστήμονες ονομάζουν πρωτοπλανήτη, δηλαδή ένας πλανήτης που βρίσκεται ακόμα στο στάδιο του σχηματισμού, συσσωρεύοντας υλικό από το περιβάλλον του.

Μια ιστορική ανακάλυψη στον χώρο της αστρονομίας έρχεται να επιβεβαιώσει αυτό που οι επιστήμονες υποψιάζονταν για χρόνια: οι πλανήτες γεννιούνται μέσα στα κενά που οι ίδιοι δημιουργούν στους δίσκους αερίου και σκόνης γύρω από νεαρά άστρα. Ο λόγος για τον WISPIT 2b, έναν νέο πλανήτη που όχι μόνο εντοπίστηκε, αλλά φωτογραφήθηκε για πρώτη φορά, παρέχοντας την πρώτη άμεση απόδειξη αυτής της κοσμικής διαδικασίας.

Ο WISPIT 2b είναι αυτό που οι επιστήμονες ονομάζουν πρωτοπλανήτη, δηλαδή ένας πλανήτης που βρίσκεται ακόμα στο στάδιο του σχηματισμού, συσσωρεύοντας υλικό από το περιβάλλον του. Παρά την «νεαρή» του ηλικία (μόλις 5 εκατομμύρια έτη), τα χαρακτηριστικά του είναι εντυπωσιακά:

• Τύπος: Είναι ένας αέριος γίγαντας, παρόμοιος με τον Δία.
• Μέγεθος: Η μάζα του υπολογίζεται ότι είναι 5 φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του Δία.
• Απόσταση: Βρίσκεται περίπου 437 έτη φωτός μακριά από τη Γη.

Η πραγματική σημασία του, όμως, δεν έγκειται μόνο στο μέγεθός του, αλλά στη θέση του. Η ανακάλυψη του WISPIT 2b μέσα σε ένα εμφανές «κενό» του πρωτοπλανητικού του δίσκου αποτελεί την οπτική επιβεβαίωση της θεωρίας ότι οι γιγάντιοι πλανήτες δρουν σαν «κοσμικές σκούπες», καθαρίζοντας την ύλη στην τροχιά τους καθώς μεγαλώνουν.

Η τεχνολογία πίσω από την ιστορική ανακάλυψη

Για να καταφέρουν να «φωτογραφήσουν» έναν τόσο μακρινό και αχνό πλανήτη δίπλα στο εκτυφλωτικό του άστρο, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τεχνολογία αιχμής. Η παρατήρηση έγινε με τη βοήθεια του συστήματος ακραίας προσαρμοστικής οπτικής MagAO-X στο Τηλεσκόπιο Magellan στη Χιλή.

Η ομάδα εστίασε στο λεγόμενο φως H-alpha (Υδρογόνο-άλφα). Αυτό το ειδικό φως εκπέμπεται όταν το αέριο υδρογόνο πέφτει πάνω στον πλανήτη και θερμαίνεται, δημιουργώντας μια λάμψη. Το MagAO-X είναι σχεδιασμένο να ανιχνεύει ακριβώς αυτό το αχνό σήμα. Κοιτάζοντας μέσα στο σκοτεινό κενό του δίσκου, οι αστρονόμοι είδαν μια καθαρή φωτεινή κουκκίδα: ήταν ο WISPIT 2b, να «προδίδει» τη θέση του καθώς συνέχιζε να τρέφεται και να μεγαλώνει.

Το μέλλον της έρευνας και ο «δεύτερος υποψήφιος»

Η ανακάλυψη του WISPIT 2b ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην κατανόηση του πώς γεννιούνται οι πλανήτες και τα ηλιακά συστήματα, συμπεριλαμβανομένου του δικού μας. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο Δίας και ο Κρόνος πιθανότατα σχηματίστηκαν με έναν παρόμοιο τρόπο πριν από δισεκατομμύρια χρόνια.

Και οι εκπλήξεις δεν σταματούν εδώ. Η ίδια ερευνητική ομάδα εντόπισε και μια δεύτερη, πιο αχνή κουκκίδα σε ένα άλλο κενό, πιο κοντά στο άστρο. Αυτό το αντικείμενο θεωρείται ήδη ο επόμενος υποψήφιος πλανήτης και αναμένεται να μελετηθεί στο μέλλον. Η μελέτη του συστήματος WISPIT 2 μόλις ξεκίνησε και υπόσχεται ακόμα περισσότερες αποκαλύψεις.