Πλοία-φαντάσματα με σβηστά AIS: Ο εφιάλτης επιστρέφει και πάλι στις θάλασσες

Πλοία-φαντάσματα με σβηστά AIS εξαφανίζονται ξανά από τα ραντάρ, προκαλώντας ανησυχία στη διεθνή ναυτιλία και θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια των θαλάσσιων διαδρομών.

Την προηγούμενη εβδομάδα, όπως είχαμε αναφέρει και εδώ στο e-nautilia.gr, υπήρχε ένα πέπλο μυστηρίου σχετικά με την επανενεργοποίηση των συσκευών AIS από ιρανικά δεξαμενόπλοια, τα οποία βρίσκονταν στο «σκοτάδι» από το 2018, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες επέβαλαν εκ νέου κυρώσεις.

Το μυστήριο αυτό όμως δεν κράτησε πολύ, αφού σύμφωνα με στοιχεία, τα ιρανικά δεξαμενόπλοια σταμάτησαν και πάλι να εκπέμπουν σήμα από τις συσκευές AIS τους.

Η ιρανική ηγεσία δείχνει να βρίσκεται σε μια εξαιρετικά νευρική κατάσταση μετά τον Πόλεμο των 12 Ημερών τον Ιούνιο, εκδίδοντας μια σειρά από αντιφατικές δηλώσεις και προφανώς φοβούμενη την επανάληψη των ισραηλινών και αμερικανικών επιθέσεων.

Ήταν βέβαια δύσκολο να διακρίνει κανείς τη λογική στο γεγονός ότι τα ιρανικά δεξαμενόπλοια είχαν και πάλι ενεργοποιήσει τις συσκευές AIS τους και εξέπεμπαν κανονικά την τοποθεσία τους, ως απάντηση στην εκ νέου επιβολή κυρώσεων του ΟΗΕ, η οποία έλαβε χώρα στις 28 Σεπτεμβρίου.

Η εταιρεία Ναυτιλιακών Πληροφοριών Windward εντόπισε ότι το μεγαλύτερο μέρος του ιρανικού στόλου έχει κλείσει και πάλι τα AIS, προσπαθώντας να αποφύγουν τις κυρώσεις. Αναφέρει ότι 52 από τα 88 ιρανικά δεξαμενόπλοια, τα περισσότερα από τα οποία ανήκουν στην Εθνική Ιρανική Εταιρεία Δεξαμενόπλοιων (NITC), εντοπίστηκαν να μεταδίδουν σήματα AIS μεταξύ 12 και 14 Οκτωβρίου.

Από τα 52 αυτά δεξαμενόπλοια, εννέα βρίσκονταν στην ΑΟΖ της Μαλαισίας, στα ανοικτά των ακτών του Johor, μια περιοχή όπου πραγματοποιείται μεταφορά πετρελαίου από πλοίο σε πλοίο (STS operation).

Ωστόσο, μετά από κάποιες ημέρες που εξέπεμπαν σήμα για τη θέση τους, μόνο 25 ήταν ορατά μέσω των συσκευών AIS αρκετές ημέρες αργότερα, και μέχρι τις 16 Οκτωβρίου, το Windward ανίχνευε μόνο σήματα AIS από εννέα δεξαμενόπλοια.

Στην ψηφοφορία του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στα τέλη Σεπτεμβρίου, η Ρωσία και η Κίνα δεν μπόρεσαν να ασκήσουν βέτο στην αυτόματη διαδικασία που επανέφερε τις κυρώσεις. Ωστόσο, έκτοτε, η Ρωσία και η Κίνα ανακοίνωσαν ότι δεν θα αναγνωρίσουν την εντολή των Ηνωμένων Εθνών σε αυτό το θέμα, μια κίνηση που συνάδει με τον μακροπρόθεσμο στόχο του Προέδρου Xi Jinping να σπάσει το πλαίσιο διεθνών σχέσεων που κυριαρχούνταν από τη Δύση μετά το 1945.

Αυτό μπορεί να έδωσε στους Ιρανούς την πεποίθηση ότι τερματίζοντας το μποϊκοτάζ των συσκευών AIS και δείχνοντας τη θέση των δεξαμενόπλοιων τους, θα έδειχναν και ένα είδος νομιμότητας, έχοντας την υποστήριξη της Ρωσίας και της Κίνας σε αυτό.

Δεν γνωρίζουμε αν όντως ισχύει κάτι τέτοιο, αλλά εάν ισχύει τότε φαίνεται ξεκάθαρα ότι οι Ιρανοί έχουν αλλάξει και πάλι στρατηγική.

Κατά τη μεταφορά πετρελαίου στην Κίνα, όπου εξάγεται το 90% του ιρανικού πετρελαίου, τα δεξαμενόπλοια της NITC πρέπει να είναι ορατά και είναι εκτεθειμένα σε ορισμένα τμήματα του περάσματός τους. Τα περισσότερα διασχίζουν εθνικά ύδατα στην περιοχή των στενών Μαλάκα και Σιγκαπούρης και είναι αναγκασμένα να ενεργοποιούν τις συσκευές AIS για σύντομα χρονικά διαστήματα όταν πλέουν σε περιοχές με αυξημένη θαλάσσια κίνηση.

Επίσης, υπάρχει και το θέμα με τον ανεφοδιασμό τους, αφού είναι αδύνατον να πραγματοποιείται αυτός μόνο σε ιρανικά λιμάνια ή στα λιμάνια εκφόρτωσης στην Κίνα. Αυτό είναι κάτι που προβληματίζει έντονα τις κινεζικές εταιρείες για την καταχώρισή τους στον κατάλογο με τις εταιρείες που χειρίζονται ιρανικό πετρέλαιο.

Με τη νέα πίεση μέσω των κυρώσεων από τις Ηνωμένες Πολιτείες και από άλλες δυτικές χώρες, οι χώρες και οι οντότητες που μπορεί να ήταν έτοιμες να κλείσουν τα μάτια στο ιρανικό εμπόριο γίνονται ολοένα και πιο απρόθυμες να το πράξουν.

Τα ταξίδια με τις συσκευές AIS ενεργοποιημένες για τα ιρανικά πλοία που μετέφεραν πετρέλαιο στην Κίνα φαίνεται ότι ξεκίνησαν να ενοχλούν αρκετούς, και ως εκ τούτου, ο στόλος της NITC του Ιράν έχει επιστρέψει και πάλι στις σκοτεινές ημέρες.

Αυτό θα έχει επίδραση και στην ασφάλεια της ναυσιπλοΐας, αφού μπορεί οι συσκευές AIS να μην χρησιμοποιούνται άμεσα για την αποφυγή συγκρούσεων στη θάλασσα, είναι όμως μια πολύ σημαντική ένεση βοήθειας.

Όσοι έχουμε ταξιδέψει και έχουμε βρεθεί στις γέφυρες κάνοντας βάρδια, γνωρίζουμε τη σημασία του AIS και το πόσο χρήσιμο είναι εν έτει 2025. Άλλωστε, έχουμε αναφέρει πολλές φορές ότι η θαλάσσια κίνηση που υπάρχει τώρα δεν έχει καμία σχέση με αυτήν που υπήρχε 20 ή 30 χρόνια πριν.

Από το https://e-nautilia.gr/ploia-fantasmata-me-svista-ais-efialyis-epistrefei/