Ουκρανοί στρατιώτες βρίσκουν καταφύγιο στο Άγιο Όρος

Στην γαλλική εφημερίδα LA TRIBUNE δημοσιεύεται άρθρο- ανταπόκριση από το Άγιο Όρος του Alexandros Kottis, με τίτλο «Έρχονται για να βρουν παρηγοριά: το εσωτερικό προσκύνημα των Ουκρανών στρατιωτών στο Άγιο Όρος» και υπότιτλο «Εδώ και έναν χρόνο, το Κίεβο στέλνει στρατιώτες στην Ελλάδα, σε αυτόν τον ιερό τόπο της ορθόδοξης πνευματικότητας. Ένας τρόπος για τους τραυματισμένους από τον πόλεμο να επουλώσουν τα τραύματα της ψυχής τους».

Με το μέτωπο ακουμπισμένο στην εικόνα της Παναγίας, ο Vasyl Veliura επαναλαμβάνει αδιάκοπα τις ίδιες προσευχές μέσα στη σιωπή της Μονής Ιβήρων (φωτό). «Βοηθήστε μας να ελευθερωθούμε, προστατέψτε μας» ψιθυρίζει. Δύο χιλιάδες χλμ μακριά από το ουκρανικό μέτωπο, ο 42χρονος στρατιώτης αναζητά, μακριά από τον θόρυβο του πολέμου, μια διέξοδο από τα αδιάκοπα βάσανά του. Αυτή η ανάγκη τον οδήγησε στο Άγιο Όρος — τη μοναστική χερσόνησο της βόρειας Ελλάδας και πνευματικό κέντρο της Ορθοδοξίας.

Θεωρούμενο από τους πιστούς ως «το Περιβόλι της Παναγίας», ο τόπος αυτός των 330 τ.χλμ, όπου απαγορεύεται η είσοδος στις γυναίκες, φιλοξενεί 20 Μονές και περίπου 2.000 μοναχούς. Εδώ και έναν χρόνο, λειτουργεί, επίσης, ως καταφύγιο για Ουκρανούς στρατιώτες που αναζητούν εσωτερική ειρήνη.

Κατά τη διάρκεια μιας τετραήμερης πνευματικής αποστολής, που διοργανώθηκε από το θρησκευτικό κέντρο «Αρχάγγελος» του Λβιβ, ο Veliura άφησε τη στολή του στρατιώτη για ένα ιδιότυπο ράσο προσκυνητή. «Όλα κατέρρεαν μέσα μου, και ένιωθα τρομερό πόνο στην ψυχή» εξομολογείται. «Ήθελα απλώς αυτός ο πόνος να κοπάσει λίγο». Υπό την καθοδήγηση τεσσάρων Ουκρανών ιερέων, ο ίδιος και 24 συμπολεμιστές του, επιλεγμένοι με ιατρικά και ψυχολογικά κριτήρια, διέσχισαν οδικώς τα σύνορα προς το Άγιο Όρος, για να αφιερωθούν στην προσευχή και την περισυλλογή. Το πρόγραμμα, που χρηματοδοτείται από ιδιωτικές δωρεές και διοργανώνεται από ορθόδοξα κέντρα της Ουκρανίας, αποσκοπεί στη στήριξη ενός πληθυσμού εξαντλημένου από τον πόλεμο. Σύμφωνα με το Κίεβο, έως και 60% των Ουκρανών στρατιωτών ενδέχεται να υποφέρουν από ψυχικές διαταραχές. «Όταν ξεκίνησε η ρωσική εισβολή, πήρα αμέσως τα όπλα» λέει με υπερηφάνεια ο Veliura, που είχε ήδη πολεμήσει το 2015 και το 2016. «Πήγα αμέσως να υπερασπιστώ τη χώρα μου». Την άνοιξη του 2022, όμως, αιχμαλωτίστηκε στην Ποπασνά, μια μικρή πόλη του Ντονμπάς. Ακολούθησαν μήνες φυλάκισης στη Ρωσία. «Οι Ρώσοι μάς βασάνιζαν» καταθέτει. «Μας έλεγαν ότι πρέπει να υποταχθούμε, να υπηρετήσουμε και να υπακούσουμε. Στο μυαλό τους θέλουν να πάρουν τα πάντα — όλη την Ουκρανία».

Πολλοί στρατιώτες, όπως κι εκείνος, υποφέρουν από μετατραυματικό στρες, συνέπεια της εμπειρίας των μαχών ή της αιχμαλωσίας. Άλλοι είναι ακρωτηριασμένοι (…) Το προσκύνημα τους δίνει την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με τη φύση και να ξαναβρούν τις αισθήσεις τους. «Η ηρεμία και η γαλήνη κυριαρχούν στο Άγιο Όρος» σημειώνει ο θεολόγος Vassili Prous, Ουκρανός που ζει στη Θεσσαλονίκη. «Είναι επίσης η ομορφιά της φύσης, η αρχιτεκτονική, και οι άνθρωποι, που επιτρέπουν στους Ουκρανούς να ξεφύγουν έστω και για λίγο από την πραγματικότητά τους, για να αναπαυθούν σωματικά και πνευματικά».

Για τους εξαντλημένους στρατιώτες, η πίστη λειτουργεί ως φάρμακο. Στις ατομικές τους προσευχές, στις συλλογικές τελετές, στις εξομολογήσεις, στη λατρεία των λειψάνων και στο προσκύνημα των εικόνων, βρίσκουν παρηγοριά και ανακούφιση. «Έρχονται για να βρουν παρηγοριά» βεβαιώνει ο Έλληνας ιερέας Θεόφιλος, που τους υποδέχεται. «Υπάρχουν πράγματα που ο νους μας δυσκολεύεται να κατανοήσει, να αφομοιώσει. Εκεί ανοίγει ένας άλλος δρόμος — ο δρόμος της καρδιάς. Kαι ο άνθρωπος προσπαθεί να συλλάβει το ασύλληπτο με διαφορετικό τρόπο». Ένας ακρωτηριασμένος στρατιώτης, ο Ludomir Robich, το επιβεβαιώνει: «Είναι αλήθεια αυτό που λένε. Εδώ θεραπευόμαστε. Είναι μια πραγματική ψυχολογική και πνευματική ίαση. Νιώθεις την ειρήνη μέσα σου».

Ωστόσο- καταλήγει ο αρθρογράφος- όσο παρηγορητική κι αν είναι, αυτή η πνευματική ανάπαυλα δεν αντέχει για πολύ απέναντι στην πραγματικότητα του πολέμου. Το Κίεβο εξακολουθεί να κινητοποιεί μαζικά τα στρατεύματά του. Πολλοί από τους στρατιώτες του Αγίου Όρους μπορεί σύντομα να κληθούν ξανά στο μέτωπο. Σύμφωνα με το Center for Strategic and International Studies, σχεδόν 100.000 Ουκρανοί στρατιώτες έχουν χάσει τη ζωή τους στη μάχη.