Λ. Μενδώνη: Η ελληνική χειροτεχνία, ζωντανό κύτταρο δημιουργίας, μοχλός ανάπτυξης της περιφέρειας

Στις εργασίες της ημερίδας «Η χειροτεχνία ως μοχλός ανάπτυξης τοπικών κοινωνιών», που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στην Καρδίτσα, συμμετείχε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, στο πλαίσιο της πολιτικής στρατηγικής προτεραιότητας του υπουργείου για την αναγέννηση της ελληνικής χειροτεχνίας. Όπως αναφέρει ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, η στρατηγική της αναβίωσης της ελληνικής χειροτεχνίας στοχεύει τόσο στη διάσωση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, όσο και στην κρίσιμη μετάβαση της χειροτεχνίας σε ένα σύγχρονο και βιώσιμο αναπτυξιακό πρότυπο, ώστε να αποτελέσει το εφαλτήριο ανάπτυξης, απασχόλησης και αναζωογόνησης της ελληνικής περιφέρειας.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας της, η κ. Μενδώνη ανέφερε: «Είμαι σήμερα εδώ με ιδιαίτερη χαρά και είναι, πραγματικά, επιλογή μου να συμμετέχω σε αυτές τις ημερίδες, που διοργανώνει το υπουργείο Πολιτισμού με τους πανεπιστημιακούς μας εταίρους, γιατί πιστεύω βαθιά στην αξία της αναβίωσης της ελληνικής χειροτεχνίας, η οποία αποτελεί, από το 2019, πολιτική στρατηγική προτεραιότητα του υπουργείου Πολιτισμού. Δεν μας ενδιαφέρει η χειροτεχνία ως μουσειακό είδος. Μας ενδιαφέρει ως ζωντανό κύτταρο δημιουργίας, ως ένα βιώσιμο αναπτυξιακό πρότυπο, που αντλεί δύναμη από τις παραδοσιακές πρακτικές και μετατρέπεται σε μοχλό ανάπτυξης, απασχόλησης και αναζωογόνησης της ελληνικής περιφέρειας».

«Το πρόγραμμα που υλοποιούμε σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Θεσσαλίας, Δυτικής Μακεδονίας και Δυτικής Αττικής, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης, είναι ένα μεγάλο έργο, που ανέδειξε τη δυναμική της χειροτεχνίας και τη σημασία της μεταφοράς της γνώσης παραδοσιακών πρακτικών και τεχνικών στις νεότερες γενιές. Το έργο είναι πιλοτικό και αφορά στους τομείς της υφαντικής, της κεραμικής και της ξυλοτεχνίας, επαγγέλματα που σιγά-σιγά χάνονται. Μπορούμε τώρα να τα διασώσουμε και να τους δώσουμε νέα ζωή. Κρίσιμη παράμετρος στο έργο είναι η μελέτη των αλυσίδων αξίας των παραδοσιακών πρώτων υλών: Μαλλί, ξύλο, άργιλος. Το υπουργείο Πολιτισμού έχει διαμορφώσει ένα συγκροτημένο στρατηγικό σχέδιο για την αναβίωση των παραδοσιακών τεχνών. Στο πλαίσιο του έργου της αναβίωσης της ελληνικής χειροτεχνίας, ιδρύθηκαν 19 εκπαιδευτικές δομές από την Κρήτη έως τη Θράκη, υπό την εποπτεία των τριών Πανεπιστημίων. Παράλληλα, το υπουργείο Πολιτισμού ενισχύει την τέχνη της ξυλοναυπηγικής στη Σάμο, την τέχνη της Μαρμαροτεχνίας της Τήνου, την τέχνη της πέτρας με τη δημιουργία Σχολών Πέτρας στα Λαγκάδια και τον Πεντάλοφο Κοζάνης. Όλα αυτά αποτελούν μέρος του ενιαίου στρατηγικού σχεδίου της κυβέρνησης για τη στήριξη της ελληνικής χειροτεχνίας και της περιφέρειας, με στόχο τη διατήρηση της πολιτιστικής μας ταυτότητας, αλλά και ως συμβολή στην αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος», πρόσθεσε η υπουργός Πολιτισμού.

«Ο κλάδος της χειροτεχνίας υπήρξε κάποτε πηγή εισοδήματος και απασχόλησης για ολόκληρες περιοχές. Η βιομηχανοποίηση και οι εισαγωγές τον περιόρισαν. Σήμερα, έχουμε την ευκαιρία να τον αναβιώσουμε δημιουργικά. Λίγους μήνες πριν από την ολοκλήρωση του προγράμματος, η πολιτική βούληση της κυβέρνησης, εκπεφρασμένη και από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, είναι σαφής: Το πρόγραμμα να συνεχιστεί. Οι δομές που είναι ζωντανές και προσφέρουν πραγματικά στις τοπικές κοινωνίες να παραμείνουν ενεργές. Θα συνεργαστούμε με περιφέρειες και δήμους, ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχιση του έργου με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Το υπουργείο Πολιτισμού θα συνεχίσει να υποστηρίζει την προσπάθεια, εξασφαλίζοντας πιστοποίηση για τους μετέχοντες, μέσω των πανεπιστημιακών δομών. Παράλληλα, είναι πολύ θετική η πρωτοβουλία του υπουργείου Παιδείας και της Σοφίας Ζαχαράκη να εισαχθούν μαθήματα χειροτεχνίας στα δημοτικά σχολεία, ώστε τα παιδιά να γνωρίσουν από νωρίς την αξία της δημιουργίας και της παράδοσης. Και φυσικά, τα δύο υπουργεία συνεργαζόμαστε στενά. Ο επόμενος κρίκος σε αυτήν την αλυσίδα είναι το υπουργείο Ανάπτυξης να στηρίξει τους νέους χειροτέχνες στην επαγγελματική τους δραστηριότητα», τόνισε η κ. Μενδώνη.

«Συγχρόνως, η εξωστρέφεια της ελληνικής χειροτεχνίας αποτελεί βασικό στόχο. Τα δημιουργήματα των χειρών είναι πολιτιστικά αγαθά και συγχρόνως πολιτιστικά προϊόντα, που στηρίζουν τους δημιουργούς και τις τοπικές κοινωνίες. Στο πλαίσιο αυτό, είναι εξαιρετικά σημαντική η συνεργασία που έχουμε θεσμοθετήσει με την Κυπριακή Δημοκρατία, με την οποία μοιραζόμαστε κοινές πολιτιστικές ρίζες και στόχους. Η Κύπρος έχει κάνει σημαντικά βήματα στον τομέα της χειροτεχνίας και, μέσα από τη συνεργασία μας, μπορούμε να αναπτύξουμε κοινές δράσεις και πολιτικές ενίσχυσης των δημιουργών μας. Γιατί μέσα από την αναβίωση της χειροτεχνίας δεν διασώζουμε μόνο τις μακραίωνες τεχνικές και τις αξίες των ανθρώπων του τόπου μας. Δημιουργούμε νέες θέσεις εργασίας, ενισχύουμε την τοπική ανάπτυξη και συμβάλλουμε ουσιαστικά στην εθνική οικονομία», κατέληξε η υπουργός Πολιτισμού.

Κατά τη διάρκεια της ημερίδας παρουσιάστηκε ο ρόλος της χειροτεχνίας ως παράγοντας περιφερειακής ανάπτυξης, ενίσχυσης των τοπικών οικονομιών και δημιουργίας νέων επαγγελματικών ευκαιριών. Συζητήθηκαν οι δεξιότητες, οι πρώτες ύλες και οι συνέργειες που μπορούν να συμβάλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου, καθώς και οι προοπτικές συνεργασίας Ελλάδας και Κύπρου στον τομέα της χειροτεχνίας και των εφαρμοσμένων τεχνών.

Στη συνέχεια, η κ. Μενδώνη επισκέφθηκε τη Δομή Ξυλοτεχνίας, όπου συνομίλησε με εκπαιδευτές και εκπαιδευόμενους, είδε από κοντά τα έργα τους και ενημερώθηκε για την πορεία των μαθημάτων και των εργαστηρίων.

ΑΠΕ