Ο Ζελένσκι αποκάλυψε το ειρηνευτικό σχέδιο 20 σημείων για την Ουκρανία

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι το Κίεβο και η Ουάσινγκτον κατέληξαν σε συναίνεση για ένα προσχέδιο ειρηνευτικού σχεδίου 20 σημείων που έχει ήδη σταλεί στους Ρώσους διαπραγματευτές, αν και τα ζητήματα που αφορούν το εδαφικό παραμένουν άλυτα. Αυτά περιλαμβάνουν τις κατεχόμενες περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας και τη διαχείριση του πυρηνικού σταθμού Ζαπορίζια.

Το ζήτημα του εδάφους είπε ο Ζελένσκι, είναι «το πιο δύσκολο σημείο» και θα συζητηθεί σε επίπεδο ηγετών. Σε μια προσπάθεια όμως να βρεθεί συμβιβασμός, οι ΗΠΑ πρότειναν τη μετατροπή των περιοχών Ντόνετσκ και Λουγκάνσκ σε ελεύθερες οικονομικές ζώνες. Η Ουκρανία επιμένει ωστόσο ότι οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να περιλαμβάνει δημοψήφισμα, επιτρέποντας στον ουκρανικό λαό να ψηφίσει για τη μοίρα του.

Το Κίεβο θέλει επίσης την αποστρατιωτικοποίηση της περιοχής, μαζί με την παρουσία διεθνούς δύναμης. Οι Αμερικανοί διαπραγματευτές παρουσιάζουν την πρόταση των 20 σημείων, που επεξεργάστηκαν στη Φλόριντα τις τελευταίες ημέρες, στη Ρωσία, με τον Ζελένσκι να λέει ότι αναμένει απάντηση από τη Μόσχα σήμερα.

Ο Ουκρανός πρόεδρος ενημέρωσε χθες τους δημοσιογράφους για κάθε σημείο του σχεδίου, το οποίο αντικατοπτρίζει τις επιθυμίες της Ουκρανίας. Το πρόβλημα της κατεχόμενης από τη Ρωσία ανατολικής Ουκρανίας αποτελεί εδώ και καιρό σημείο τριβής στις ειρηνευτικές προσπάθειες. Περιγράφοντας ωστόσο το σχέδιο ως «το κύριο πλαίσιο για τον τερματισμό του πολέμου», ο Ζελένσκι είπε ότι προτείνει εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και τους Ευρωπαίους για μια συντονισμένη στρατιωτική απάντηση σε περίπτωση που η Ρωσία εισβάλει ξανά στην Ουκρανία.

Το σενάριο της «ελεύθερης οικονομικής ζώνης»

Σχετικά με το βασικό ζήτημα του ανατολικού Ντονμπάς της Ουκρανίας, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι μια «ελεύθερη οικονομική ζώνη» ήταν μια πιθανή επιλογή. Δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι καθώς η Ουκρανία ήταν αντίθετη στην αποχώρηση, οι Αμερικανοί διαπραγματευτές επιδιώκουν να δημιουργήσουν μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη ή μια ελεύθερη οικονομική ζώνη.

«Υπάρχουν δύο επιλογές», είπε ο Ζελένσκι, «είτε ο πόλεμος θα συνεχιστεί είτε θα πρέπει να αποφασιστεί κάτι σχετικά με όλες τις πιθανές οικονομικές ζώνες». Το σχέδιο των 20 σημείων θεωρείται ως ενημέρωση ενός αρχικού εγγράφου 28 σημείων, στο οποίο συμφώνησε ο απεσταλμένος των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ με τους Ρώσους πριν από αρκετές εβδομάδες, αλλά θεωρήθηκε ευρέως ότι προσανατολίζεται σε μεγάλο βαθμό στις απαιτήσεις του Κρεμλίνου.

Οι Ρώσοι επιμένουν στην αποχώρηση της Ουκρανίας από σχεδόν το ένα τέταρτο του εδάφους της στην ανατολική περιοχή του Ντόνετσκ με αντάλλαγμα μια ειρηνευτική συμφωνία. Το υπόλοιπο βρίσκεται ήδη υπό ρωσική κατοχή. Ευαίσθητα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων των εδαφικών ζητημάτων, θα πρέπει να επιλυθούν «σε επίπεδο ηγετών», αλλά το νέο προσχέδιο θα παρέχει στην Ουκρανία ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας και στρατιωτική δύναμη 800.000 ανδρών, εξήγησε ο Ζελένσκι.

Μεγάλο μέρος του ενημερωμένου σχεδίου μοιάζει με αυτό που προέκυψε από τις πρόσφατες συνομιλίες στο Βερολίνο, στις οποίες συμμετείχαν οι Αμερικανοί διαπραγματευτές Γουίτκοφ και Τζάρεντ Κούσνερ με Ουκρανούς και Ευρωπαίους ηγέτες. Το σκηνικό μεταφέρθηκε στη συνέχεια στο Μαϊάμι το περασμένο Σαββατοκύριακο, όπου η ομάδα του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ μίλησε ξεχωριστά με τον Ρώσο απεσταλμένο Kίριλ Ντιμίτριεφ και στη συνέχεια με Ουκρανούς και Ευρωπαίους αξιωματούχους.

Φαίνεται τώρα να υπάρχουν πολύ περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το εδαφικό ζήτημα, αν και είναι σαφές ότι η ουκρανική πλευρά δεν μπόρεσε να καταλήξει σε συναίνεση. Αν η Ουκρανία είναι διατεθειμένη να αποσύρει τις βαριές δυνάμεις της κατά 5, 10 ή 40 χιλιόμετρα στο 25% του Ντόνετσκ που εξακολουθεί να κατέχει για να δημιουργήσει μια «ελεύθερη οικονομική ζώνη», καθιστώντας την ουσιαστικά αποστρατιωτικοποιημένη, τότε ο Ζελένσκι εξήγησε ότι η Ρωσία θα έπρεπε να κάνει το ίδιο «αντίστοιχα κατά πέντε, 10 ή 40 χιλιόμετρα».

Τόνισε ότι θα πρέπει επίσης να δημιουργηθεί μια οικονομική ζώνη γύρω από τον πυρηνικό σταθμό Ζαπορίζια που κατέχεται επί του παρόντος από τη Ρωσία και ότι τα ρωσικά στρατεύματα θα πρέπει να αποσυρθούν από τέσσερις άλλες ουκρανικές περιοχές – το Ντνίπρο, το Νικολάιφ, το Σούμι και το Χάρκοβο.