«Οι Ελληνοαμερικανοί – Ιστορία του Απόδημου Ελληνισμού των Η.Π.Α» (Μέρος 1ο)

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Είναι κάποιοι άνθρωποι που το πέρασμά τους από την ομογένεια σηματοδοτεί τη ζωή τους και αφήνει ανεξίτηλο το στίγμα της πολυσχιδούς, δημιουργικής, προσωπικότητάς τους. Ένας τέτοιος άνθρωπος, με ήθος και μεγάλη προσφορά προς την ομογένεια και τη γενέτειρα, υπήρξε και ο Μπάμπης Μαρκέτος, ο πρώην εκδότης της ομογενειακής εφημερίδας «Εθνικός Κήρυξ», της Νέας Υόρκης των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.
Τριάντα χρόνια στο πηδάλιο της –αγωνιστικής, τότε- εφημερίδας (1947-1977) έμεινε ο Μπάμπης Μαρκέτος. Χρόνια εξαιρετικά δύσκολα για την επιβίωση της εφημερίδας. Ο Μαρκέτος δεν βρήκε «στρωμένο τραπέζι», αλλά μία επισφαλή «επιχείρηση» για την οποία έπρεπε να δίνει καθημερινή μάχη, προκειμένου να εξασφαλίζει την λειτουργία της. Και, τελικά, να πετύχει το θαύμα να επικρατήσει ο Κήρυκας της παλαιότερης «Ατλαντίδος», που υποχρεώθηκε να διακόψει την έκδοσή της το 1972.
Χρόνια δύσκολα και για τον Ελληνισμό της Αμερικής, που την περίοδο εκείνη είχε αρχίσει να κάνει τα πρώτα του βήματα προς την κορυφή των σημερινών του επίζηλων κατακτήσεων. Ο Μαρκέτος, με πυξίδα την διπλή του αγάπη, προς την ομογένεια και την πρώτη πατρίδα, άνοιξε δρόμους που οδήγησαν στην ανέλιξη της ομογένειας. Χάραξε λεωφόρους για να διέλθει η αυξανόμενη πολιτική της επιρροή. Οριοθέτησε τις σχέσεις της ομογένειας με την γενέτειρα, σχέσεις άρρηκτες και στενές.
Ο Μπάμπης Μαρκέτος, ως οξυδερκής δημοσιογράφος και εκδότης που ήταν δεν μπορούσε να μην ασχοληθεί και με την καταγραφή του ελληνισμού της Αμερικής. Με ευκαιρία τις εορταστικές εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια ανεξαρτησίας των ΗΠΑ (1975) συνέγραψε το παρόν βιβλίο «Οι Ελληνοαμερικανοί». Κατέλειπε τα χειρόγραφα και το βιβλίο εκδόθηκε λίγα χρόνια μετά τα θάνατό του (1998) από το Πάντειο Πανεπιστήμιο της Ελλάδος, με την φροντίδα της συζύγου του, Αθανασίας Γαζιάρη-Μαρκέτου και του συνεργάτη και φίλου του, δημοσιογράφου Χρήστου Μαλασπίνα.
Στο βιβλίο εξιστορείται η Ιστορία των πρώτων Ελλήνων μεταναστών στην Αμερική, μέχρι τις μέρες του. Σκιαγραφούνται οι εθνικοί αγώνες, τα επιτεύγματα, η προσφορά των ομογενών στην γενέτειρα. Το βιβλίο αυτό, μαζί με άλλες αξιόλογες συγγραφικές προσπάθειες ομογενών, αποτελεί ανεκτίμητη ψηφίδα στα μωσαϊκό της Ιστορίας του Ελληνισμού στις ΗΠΑ.
Το βιβλίο αυτό αναδημοσιεύει, σε συνέχειες, από σήμερα Δευτέρα 6 Αυγούστου 2012 η PanHellenic Post για τρεις, κυρίως, λόγους:
1. Για να τιμήσει τη μνήμη του Μπάμπη Μαρκέτου, στους αγώνες του οποίου πολλά οφείλουν η ομογένεια, η γενέτειρα και η Κύπρος.
2. Για να συμβάλει στη συζήτηση που φαίνεται να ξεκινά με πρωτοβουλία του Υφυπουργού Εξωτερικών κ. Κων. Τσιάρα αναφορικά με το μέλλον των σχέσεων της ομογένειας με το μητροπολιτικό κέντρο.
3. Για να καταγράψει την γενικότερη διαχρονική προσφορά της ομογένειας προς τη γενέτειρα, να αναδείξει τη σημασία και την αξία της, ιδιαίτερα τούτη την ώρα της μεγάλης οικονομικής κρίσης που περνά η γενέτειρα.
Οι παλαιότεροι ομογενείς της Αμερικής, μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, θα θυμηθούν πρόσωπα και πράγματα. Οι νεώτεροι θα μάθουν. Και οι όπου γης ομογενείς αναγνώστες της ΡΗΡ, θα αναγνωρίσουν, ενδεχομένως, καταστάσεις και περιστάσεις παραπλήσιες με εκείνες που οι ίδιοι βίωσαν στην ξενιτιά.
Σε κάθε περίπτωση, η αναδημοσίευση στοχεύει και στο να βρούμε, τούτη την κρίσιμη ώρα, την δημιουργική εκείνη σπίθα που θα αναζωπυρώσει τη φλόγα του ελληνικού πνεύματος και θα συμβάλει στην ανύψωση του φρονήματος αποτελώντας το εφαλτήριο για μία νέα προοδευτική πορεία του ελληνισμού.

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Ιστορία της ελληνικής διασποράς και μετανάστευσης: Τεκμήρια, Μαρτυρίες, Μελέτες.

Διεύθυνση σειράς: Γ. Κουτσοπανάγου – Στ Παπαγεωργίου

Μπάμπη Μαρκέτου

Διευθυντού του ‘Εθνικού Κήρυκος’ Νέας Υόρκης

Οι Ελληνοαμερικανοί

Ιστορία του Απόδημου Ελληνισμού

των Η.Π.Α.

Επιμέλεια –Εισαγωγή – Σχολιασμός

Γιούλα Κουτσοπανάγου – Στέφανος Παπαγεωργίου

Εκδόσεις Παπαζήση

2006 

Εισαγωγή

Ο Εθνικός Κήρυξ, που έκλεισε ήδη εξήντα δύο χρόνια προσφοράς, έκρινε πως δεν θα υπήρχε πιο ταιριαστή συμμετοχή στον εορτασμό της 200ετίας του αμερικανικού έθνους από μια πανοραμική επισκόπησι του Χρονικού της Ομογενείας στην Αμερική, του πως άρχισε, τι πέρασε, που έχει φτάσει, τι πρόσφερε και τι εδημιούργησε μέσα στα πλατύτερα πλαίσια της αμερικανικής κοινωνίας –τι πρόσφερε και προς την Αμερική, αλλά και προς την γενέτειρα.
Η Ομογένειά μας στην Αμερική έχει δώσει πλούσια την προσφορά της με γνήσια αφοσίωσι προς την αμερικανική πατρίδα ανταποδίδοντας όσα ο μετανάστης έλαβε από τη χώρα αυτή, ενώ ταυτόχρονα κατώρθωνε να διατηρή άθικτους τους ψυχικούς και πνευματικούς δεσμούς με την γενέτειρα –γιατί η ελληνική κουλτούρα, φιλελεύθερη, δημοκρατική και ευέλικτη, επέτρεπε την ταυτόχρονη αγάπη και αφοσίωσι προς την νέα αμερικανική πατρίδα, χωρίς κανένα αίσθημα ένοχης ότι αγάπη προς την Αμερική ισοδυναμούσε με λησμοσύνη και εγκατάλειψι των παραδοσιακών δεσμών με την Ελλάδα. Κι’ αυτό γιατί εκείνοι που πριν 200 χρόνια έβαζαν το θεμελιακό λιθάρι της μελλοντικής Συμπολιτείας, είχαν γαλουχηθή με τα νάματα της ελληνικής παιδείας, της ελληνικής φιλοσοφίας, των ελληνικών αξιών τού ανθρωπισμού, της δημοκρατικής ελευθερίας, της δικαιοσύνης.

Όταν το καλοκαίρι του 1776 οι αντιπρόσωποι των 13 αποικιών μαζεύτηκαν στην Φιλαδέλφεια για να συσκεφθούν και να αποφασίσουν με ποιο τρόπο να αντιδράσουν στις αλλεπάλληλες αυθαιρεσίες των βρετανών διοικητών και του ίδιου του Γεωργίου Γ’ της Αγγλίας, είναι αμφίβολο αν και οι πιο αισιόδοξοι και τολμηροί ανάμεσα τους θα μπορούσαν να φαντασθούν καν σε τι απίθανα ύψη θα έφθανε μέσα σε δυο εκατονταετίες το καινούργιο έθνος που θα εσμίλευαν με ποδηγέτη την πίστι τους στην ιδέα της ελευθερίας και τον σεβασμό τους προς τις πανανθρώπινες άξιες. Από τις 13 αποικίες που βρίσκονταν αγκιστρωμένες στις παρυφές της καινούργιας ηπείρου, μια περίλαμπρη, ανεξάρτητη και φιλελεύθερη Συμπολιτεία θα απλωνόταν ως τις ακτές του Ειρηνικού, και θα έμπαινε, με το πέρασμα του χρόνου, στην πρώτη γραμμή της πανανθρώπινης πορείας για μια καλύτερη ζωή.
Στην διακοσάχρονη διαδρομή του το αμερικανικό έθνος αντιμετώπισε στιγμές κρίσιμες, καιρούς εντατικής αναταραχής και εμφύλιας διαμάχης, προβλήματα που την λύσι τους την επεδίωξε ενίοτε κατά τρόπο σκληρό, όπως έγινε με τους Έρυθρόδερμους ή τους Νέγρους. Αλλά οι σκιές υποχωρούν μπροστά στην λάμψι που ξεχύνεται από τα επιτεύγματα του, από τις τόσες και τόσες τεχνικές εξελίξεις και επιστημονικές ανακαλύψεις που έγιναν στην Αμερική, και που εξακολουθούν να γίνονται, κατακτήσεις που άλλαξαν επαναστατικά την ανθρώπινη ζωή μέσα στα τελευταία διακόσια χρόνια. Και πιο πολύ, οι οποιεσδήποτε σκιές υποχωρούν μπροστά στην ακατάλυτη προσήλωσι του αμερικάνικου έθνους στο ιδεώδες της Ελευθερίας, και μπροστά στις τόσες και τόσο γενναιόδωρες προσφορές του σε κάθε περίστασι που ανθρώπινες ομάδες στις πιο μακρυνές γωνιές του πλανήτη ελύγιζαν κάτω από το άλγος και την αγωνία μιας ξαφνικής καταστροφής ή θεομηνίας.

Η αμερικανική ιστορία έχει τις σκοτεινές της σελίδες, γιατί είναι δημιούργημα ανθρώπων και όχι θεών. Αλλά εκείνοι που πριν διακόσια χρόνια άναβαν στην Φιλαδέλφεια τον πυρσό της ανεξαρτησίας, θα είχαν κάθε δικαίωμα να νοιώσουν περηφάνεια για όσα επέτυχε το έθνος που με την πέννα και το σπαθί τους εθεμέλιωσαν. Γιατί τα επιτεύγματα αυτά υπερκαλύπτουν και εκμηδενίζουν τις όποιες αδυναμίες, τις όποιες ασχήμιες, τα όποια ανθρώπινα ελαττώματα –και αποτελούν υπόσχεσι ότι και τα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα που μένουν καθώς και εκείνα που ή ίδια η υλική πρόοδος καθημερινά δημιουργεί, θα αντιμετωπισθούν μέσα στα παραδοσιακά πλαίσια της ελευθερίας, του ανθρωπισμού και της δικαιοσύνης. Κι’ ακόμα, οι βαρειές ευθύνες που συνεπάγεται η σημερινή θέσι της Αμερικής –η στρατιωτική και οικονομική της ισχύς, η αναπόδραστη επιρροή της στον διεθνή χώρο– και που είναι αναπόφευκτο να οδηγούν σε σφάλματα, σε παρεξηγήσεις, σε αντιδικίες, σε εχθρότητες, δεν θα ξεστρατίσουν την Αμερική από την ιστορικά προδιαγεγραμμένη αποστολή της, που ήταν και είναι να στέκεται προπύργιο ελευθερίας, δικαιοσύνης, και ανθρωπισμού. Είναι ακριβώς αύτη η ιστορική αποστολή, και το χρέος που δημιουργεί για την Αμερική στην παγκόσμια συνείδησι, η εξήγησι και η αιτία για τις τόσο έντονες αντιδράσεις που εγείρονται και στον αμερικανικό χώρο και έξω στην διεθνή συνείδησι κάθε φορά που οι ηγετικές ευθύνες της οδηγούν την Αμερική σε οποιαδήποτε προσωρινή απομάκρυνσι από το παραδοσιακό περίγραμμα της Ιστορικής αποστολής της.


Μέρος 2ο