ΧΟΡΟΘΕΑΤΡΙΚΟ ΔΡΩΜΕΝΟ «ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ»

ΘΩΜΑ’Ι’Σ   ΠΑΡΙΑΝΟΥ, για την ΡΗΡ

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, σε συνεργασία με το Διεθνές Φιλοσοφικό Φόρουμ, οργάνωσαν την Παρασκευή 12/10/2012, το χοροθεατρικό δρώμενο «ΓΥΝΑΙΚΑ  ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ» που αποτελείται από τα εξής 6 αυτοτελή μέρη:

1. ΓΥΝΑΙΚΑ  ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ  1ο μέρος,

2. Ύμνος στην Άρτεμη / Πότνια, Χορός Κυνηγών, στ.62 – 72 Ευριπίδου «Ιππόλυτος»

3. «Τερψιχόρη», στίχοι της αρχαίας Ελληνίδας ποιήτριας Κορίνας, 6ος αι. π.Χ

4.   ΓΥΝΑΙΚΑ  ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ   2ο μέρος & 3ο μέρος,

5.  ΑΡΙΑΓΝΗ,

6.  ΑΣΜΑ  ΑΙΩΝΩΝ :

α) Αρχάγγελος, β) Σήμερα Χριστός Ανέστη, γ) Άσμα Αιώνων, δ) Πηγή Φωτός

Για την παράσταση συνεργάστηκαν η Ομάδα Μελέτης Αρχαίας Όρχησης Θεάτρου «ΔΩΡΑ  ΣΤΡΑΤΟΥ», μαζί με την Καλλιτεχνική Ομάδα «ΔΡΥΟΣ  ΤΟΠΟΙ» της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Επικεφαλής της ομάδας είναι η κ. ΑΝΝΑ  ΛΑΖΟΥ, Λέκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, Δρ Ανθρωπολογικής Φιλοσοφίας και σκηνοθέτις της παράστασης.

Το δρώμενο άρχισε με χορό, μουσική και απαγγελία, πάνω στα πρότυπα του αρχαίου Ελληνικού δράματος, ως ένα είδος προλόγου. Ακολούθως, η κ.Άννα Λάζου κάλεσε στο βήμα τον Προεδρο της UNESCO  TΛΕΕ και του Φιλοσοφικού Φόρουμ, κ.ΗΛΙΑ ΔΕΜΙΡΤΖΟΓΛΟΥ, ο οποίος απηύθυνε χαιρετισμό στο κοινό και είπε τα εξής (περιληπτικά):

«Τα μαθήματα της αρχαϊκής Ελληνικής όρχησης ξεκίνησαν το 1992, παράλληλα με διαλέξεις και σεμινάρια, στο πλαίσιο της Ομάδας Μελέτης της Αρχαίας Όρχησης. Υπεύθυνη της ομάδας είναι η ΑΝΝΑ  ΛΑΖΟΥ, Λέκτορας Ανθρωπολογικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ερευνήτρια του χορού. Μετά από μερικά χρόνια, τα μαθήματα σταμάτησαν, λόγω έλλειψης ειδικευμένων δασκάλων, η ομάδα όμως συνέχισε με ιστορικές έρευνες, που έχουν καταλήξει στην έκδοση βιβλίων και την υλοποίηση ενός χρηματοδοτούμενου ερευνητικού προγράμματος, σε συνεργασία με ελληνιστές του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας . Στην Ομάδα Μελέτης της Αρχαίας Όρχησης ανήκουν αρκετοί ξένοι μελετητές που διδάσκουν σε ξένα πανεπιστήμια, με αξιόλογο συγγραφικό έργο. Είναι η πρώτη ομαδική πρωτοβουλία για τον αρχαίο χορό και εξακολουθεί να είναι η μοναδική στον κόσμο». Τέλος, ο κ.Η.Δ. ευχήθηκε καλή διασκέδαση.

Μετά τον κ. Η.Δ. τον λόγο πήρε η κ.Αννα Λάζου, η οποία μίλησε για την ποικιλία και την πολυπλοκότητα του αρχαίου Ελληνικού χορού, καθώς και την δυσκολία της επανασύνθεσής του, επειδή λείπουν πολλοί συνδετικοί κρίκοι πληροφοριών.

«Ο χορός (η κίνηση, σύμφωνα με ένα ρυθμικό πρότυπο και με συνοδεία μελωδίας), ήταν ένα μέρος μίας μεγάλης κλίμακας εκδηλώσεων, κατά την διάρκεια της ζωής των αρχαίων Ελλήνων, που συμπεριλάμβαναν θρησκευτική λατρεία – τελετές και λιτανείες προς τιμήν των θεών – εκπαιδευτική και αθλητική δραστηριότητα των νέων, διασκέδαση στις πόλεις, θεατρικές παραστάσεις και δραματουργία (τραγωδία, κωμωδία και σατυρικό δράμα), που βασίζονταν στον χορό, δηλ. oμαδική όρχηση με ψαλμωδίες, ως  ένα συστατικό μέρος της δραματουργίας.

Σταδιακά, οι γνώσεις μας για τον ρόλο και την θέση του χορού στην αρχαία Ελλάδα εμπλουτίστηκε, χάρη στην συστηματική έρευνα καθώς σε κάθε είδος φιλολογικής πηγής, όπου μπορεί να βρεθεί μία πλειάδα αμέσων ή εμμέσων αναφορών στον χορό. Καταλυτικής σημασίας για την σπουδή του αρχαίου χορού είναι η επιζήσασα εικονογραφία και οι αντίστοιχες πηγές (αγγεία, μωσαϊκά, ανάγλυφα, τοιχογραφίες, νομίσματα και αγάλματα), τα οποία μας παρέχουν πληροφορίες για τους τύπους του χορού και την εξέλιξή του, από την αρχαϊκή περίοδο μέχρι τους Ρωμαϊκούς και Βυζαντινούς χρόνους».

ΓΥΝΑΙΚΑ  ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ της Λέτας Κουτσοχέρα

«     Το δρώμενο αυτό είναι το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα της έρευνας της Ομάδας Μελέτης στην Φιλοσοφία, Ιστορία και Αισθητική της Αρχαίας Όρχησης, στο διάστημα των δύο τελευταίων χρόνων. Τα κείμενα εμπεριέχουν την σημασία, την ιστορική σημαντικότητα και διάσταση της θέσης των γυναικών στην Ελληνική αρχαιότητα. Η γυναίκα παρουσιάζεται  ‘Προμηθειακή’, ωσάν ένα αρχέτυπο γνώσης και αναγέννησης, που πυροδοτεί την ιστορική και κατά συνέπεια την ανθρώπινη εξέλιξη,  μέσα από την δοκιμασία του πόνου και της θυσίας».

Αρχίζει με απαγγελία στίχων (σας παραθέτουμε μερικούς):

«Με ακμαίο το σώμα, ακμαίο το πνεύμα, εγώ, η γυναίκα Προμηθέας, τώρα  προχωράω  Στον Χρόνο, μπαίνω στην τροχιά του μύθου, ως πρώτη οικίστρια  των σπηλαίων,

Ως σύντροφος της μοναξιάς των βράχων και γίνομαι άνεμος για να θρηνήσω.

Πηγαίνω τις ώρες πίσω, και από το σημείο Ελλάδα, διανύω κοσμικές εκτάσεις, Γεωμετρώντας τις πληγές μου, εισχωρώ στων ανθρώπων τα πάθη,

Θυμούμαι τις ζωές των δικών μου σωμάτων

Και ακούω τον παλμό εκατομμυρίων χρόνων μέσα στον παλμό μου».

Ακολουθεί ο Ύμνος στην Άρτεμη’ και ο ‘Χορός των Κυνηγών’ από τον ‘Ιππόλυτο’ του Ευριπίδη, στ.62 – 72, και στίχοι της ποιήτριας Κορίννας 600 π.Χ., που αποτελούν ύμνο στην Τερψιχόρη, την Μούσα του χορού και των δραματικών χορικών.

Και η ‘ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ’ τελείωσε όπως άρχισε, με απαγγελία από το ομώνυμο ποίημα της Λέτας Κουτσοχέρα, τελειώνοντας με ένα αισιόδοξο μήνυμα:

«…. Να ξέρεις ότι από αυτόν τον τόπο κάποτε χιλιάδες άνθη θα φυτρώσουν ποτισμένα από το δικό σου και τον δικό μου πόνο. Κοίτα, ένας μίσχος μόλις άνοιξε από την ρωγμή του βράχου και ανθίζει κρίνο».

ΑΡΙΑΓΝΗ της Μαρίας Κέκκου

Στον πρόλογο της «Αριάγνης», διαβάζουμε τα εξής :

«      Η Αριάδνη ή Αριάγνη – εξαιρετικά αγνή- παρουσιάζεται ως μια γυναικεία μυθολογική θεότητα, δέσμια της επιθυμίας της να αποχωρισθεί την μητριαρχική δομή κοινωνικής οργάνωσης για να μεταβεί σε μία πατριαρχικής μορφής δομή, εκχωρώντας θεληματικά την εξουσία της στον άνδρα. Επιλέγει τον Θησέα ως ένα θνητό με τα κατάλληλα χαρακτηριστικά, προκειμένου να εξασφαλίσει την επιβίωση των παιδιών της. Εκείνος όμως την προδίδει με κάθε τρόπο, εγκαταλείποντάς την τελικά έγκυο στην Νάξο. Η λύτρωση της πάσχουσας θεότητας συντελείται στο υπερβατικό επίπεδο της ένωσής της με τον Διόνυσο, καθώς αποθεώνεται πεθαίνοντας και επιβεβαιώνοντας έτσι

το ανέφικτο του απόλυτου έρωτα στην ρεαλιστική πραγματικότητα. Ο μύθος εκφράζει, μεταξύ άλλων, και την διάχυτη στην παγκόσμια λογοτεχνία ιδέα, ότι ο Έρωτας και ο Θάνατος συμπίπτουν».

Εδώ έχουμε δύο παράλληλους μονόλογους, του Θησέα και της Αριάγνης, όπου οι δύο ήρωες αυτοπαρουσιάζονται και είναι εκ διαμέτρου αντίθετοι.

Ο Θησέας είναι ένας ψυχρός ηγεμόνας, που ήρθε για κάποιο σκοπό, να σκοτώσει το θηρίο, αποφασισμένος να πετύχει τον σκοπό του με κάθε μέσον και μετά να φύγει, αδιαφορώντας για το τι αφήνει πίσω του. Γνωρίζοντας τα αισθήματα της Αριάγνης για αυτόν, εκμεταλλεύται την βοήθεια που του δίνει για να σκοτώσει το θηρίο, αδιαφορώντας για την ίδια και λέει χαρακτηριστικά

«Μου όπλισε το χέρι μου με το μαχαίρι που θα καρφώσω την καρδιά της»

Η Αριάγνη, αντίθετα, είναι ένα ευαίσθητο και ευάλωτο πλάσμα και ανήκει σε ανώτερο πνευματικό επίπεδο, είναι μία «πότνια  ιέρεια μυστικών τελετών» και δεν μπορεί να φανταστεί τι της επιφυλάσσει ο αγαπημένος της Θησέας. Αυτή τα άφησε όλα και τον ακολούθησε και αυτός την εγκατέλειψε στην Νάξο. Στην αρχή δεν το πιστεύει και τον ψάχνει, μετά το συνειδητοποιεί, απελπίζεται και θρηνεί. Κατά την μυθολογία, έγινε γυναίκα του Διονύσου, εδώ όμως ο Διόνυσος είναι ο θάνατος για την προδομένη και εγκαταλελειμμένη Αριάδνη.

ΑΣΜΑ  ΑΙΩΝΩΝ της Γιώτας Φωτιάδου

Σύμφωνα με την κ. ΑΝΝΑ ΛΑΖΟΥ :

«Το ‘Άσμα Αιώνων’, που ολοκληρώνει το δρώμενο, είναι ένας ύμνος στην διαδικασία οδύνης και γέννησης, με την έννοια ότι η οδύνη είναι μία αναγκαία εμπειρία της ζωής, που ξεκινά με την γέννηση και την οποία και τα δύο φύλα διαιωνίζουν στην ανθρώπινη εμπειρία, γενικότερα. Η παράσταση προβάλλει την ελληνικότητα με ένα πανανθρώπινο νόημα και καταλήγει σε ένα φιλοσοφικό, θετικό και αισιόδοξο μήνυμα. Η σκηνική απόδοση, με μία σύγχρονη αισθητική, λειτουργεί και ως εισαγωγή στα βασικά του αρχαίου δράματος: χορό (όρχηση), φωνή (λόγο), μουσική (τραγούδι – ρυθμό). Ο ήχος από τα μουσικά κρυσταλλικά κύμβαλα, σε ένα πιο αιθέριο επίπεδο, λειτουργεί ως ένα δυνατό πνευματικό εργαλείο, που εξισορροπεί τα ενεργειακά μας κέντρα και μας βοηθά στην ‘’επαφή’’ με τον Ανώτερο Εαυτό μας. Βάσει των παραπάνω ιδιοτήτων τολμούμε μια εντελώς πρωτοποριακή προσέγγιση του αρχαίου κειμένου ».

α) Αρχάγγελος (της Μαρίας Κέκκου) : και εδώ έχουμε το ερωτικό ζευγάρι, όπου η γυναίκα βλέπει τον άνδρα σαν αρχάγγελο και προσπαθεί να τον προσεγγίσει, αλλά  αυτός είναι πιο αποστασιοποιημένος απέναντί της.

β) Σήμερα, Χριστός Ανέστη : το γνωστό παραδοσιακό Ηπειρώτικο τραγούδι, δοσμένο όμως με στοιχεία του αρχαίου δράματος, σηματοδοτώντας έτσι το πέρασμα από την αρχαία θρησκεία στον Χριστιανισμό και σε μία πιο κοντινή σε εμάς πραγματικότητα.

γ) Άσμα Αιώνων (της Γιώτας  Φωτιάδου) – ΔΙΑΛΟΓΟΣ  ΑΝΔΡΑ – ΓΥΝΑΙΚΑΣ

ΑΝΔΡΑΣ    Άσμα αιώνων, από χώμα και νερό, η γέννησή μας,

ΓΥΝΑΙΚΑ Ποταμός εσύ, θάλασσα εγώ, έλα να γίνουμε ένα,

ΑΝΔΡΑΣ     Ο ήλιος μου, στον κόσμο της ψυχής μου, το στολίδι μου,

ΓΥΝΑΙΚΑ  Ματώνεις καρδιά, στην θέαση του κόσμου, της εποχής μας

ΑΝΔΡΑΣ    Η γέννησή μας, οδυνηρό τραγούδι, στον θάνατό μας

ΓΥΝΑΙΚΑ  Θολό ποτάμι, γέννημα της αντάρας, θα λαμπικάρεις

ΑΝΔΡΑΣ    Η γέννησή μας, οδυνηρό τραγούδι, στον θάνατό μας

ΓΥΝΑΙΚΑ Αυτός ο Κόσμος, θα βρει την Κιβωτό του, να επιζήσει

δ) Πηγή Φωτος (της Λέτας Κουτσοχέρα) που ήταν και το τελευταίο μέρος της παράστασης. Είναι ποίημα με αντιστασιακό, ούτως ειπείν, περιεχόμενο, για αυτό και η μουσική που το συνόδευε ήταν ανάλογη. Η Ελληνική ψυχή ζει, δημιουργεί και αντιστέκεται σε όλες τις εποχές, κάτω από οποιεσδήποτε αντίξοες συνθήκες, ΚΑΙ  ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ  ΘΡΙΑΜΒΕΥΕΙ. Είναι ένα μήνυμα που το χρειαζόμαστε ΟΛΟΙ  ΕΜΕΙΣ  ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ, στους δύσκολους καιρούς που ζούμε.

«…..Η ψυχή μου μοιάζει με την καρδιά του σταριού

Όταν έρθει η στιγμή να δει το φως, τίποτα δεν την σταματάει

κανένα τείχος δεν μπορεί να την συγκρατήσει

ραγίζει την πέτρα, θρυμματίζει τον βράχο

και το νέο βλαστάρι της νικηφόρα ξεπετάγεται

υψώνεται και ανθίζει, δοξάζοντας το πνεύμα».

ΦΩΣ …. ΦΩΣ…. ΦΩΣ…. ΑΣΜΑ  ΑΙΩΝΩΝ !!!!

Η παράσταση τελείωσε μέσα στα θερμά και παρατεταμένα χειροκροτήματα του κοινού. Μετά, τον λόγο πήρε ο κ.Η.Δ., ο οποίος συνεχάρη την κ. Άννα Λάζου για την παράσταση, αλλά και για την τιτάνια πρωτοποριακή αυτή προσπάθειά της. Σημειωτέον ότι η όλη έρευνα και η υλοποίησή της σε θεατρική παράσταση στηρίζεται ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ, στις προσπάθειες της ομάδας της.

Ακολούθησε η απονομή τιμητικού διπλώματος ( η πρώτη δημόσια αναγνώριση για το έργο της) στην κ.ΑΝΝΑ  ΛΑΖΟΥ, για το οποίο  τον ευχαρίστησε και ακολούθως επαίνεσε και αυτή τους συνεργάτες της και συντελεστές της παράστασης.

Τιμητικά διπλώματα δόθηκαν  και στον κ. Παναγιώτη Μερέκα, για το ρόλο του ‘Θησέα – Διονύσου’, αλλά και του ‘Ορέστη’ στο θεατρικό έργο ‘ΥΠΑΤΙΑ’ του κ. Δημήτρη Βαρβαρήγου, έργο το οποίο τελεί και αυτό υπό την αιγίδα του Φιλοσοφικού Φόρουμ. Για το ίδιο έργο βραβεύτηκαν η κ. Γιώτα Κουνδουράκη, σκηνοθέτις και η ηθοποιός κ. Μέμη Αναστασοπούλου, στο ρόλο της ‘Υπατίας’.

Τέλος, ο κ. Η.Δ. κήρυξε την λήξη των εργασιών του φετινού Φιλοσοφικού Φόρουμ, λέγοντας :

«Αυτά είχα να σας πω, συνεχίζουμε. Τελειώνει εδώ το Φιλοσοφικό Φόρουμ και του χρόνου θα είμαστε ακόμα καλύτεροι. Είμαστε σίγουροι για αυτό».

————————————————————————————————————

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ  ΤΗΣ  ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Θεατρική Σύνθεση – Σκηνοθεσία :  ΑΝΝΑ  ΛΑΖΟΥ

Μουσική Σύνθεση : Μαριέλλη Σφακιανάκη & Ομάδα Αρχαίας Όρχησης

Χορογραφία: Φιφίκα Νικολοπούλου

Αυτοσχεδιασμός :  Κατερίνα Σταύρου

Κοστούμια: Μαίρη Τριανταφύλλου – Butoh: Mateusz Iwulski Μουσική Διδασκαλία : Αλεξάνδρα Τσούκη

Μουσική Επιμέλεια- Ενορχήστρωση: Κώστας Καραμπερόπουλος

Κρυσταλλικά κύμβαλα: Δημ. Παπαναστασίου

Τεχνική υποστήριξη: Πολιτιστική Πρωτοβουλία Νέων – YOU.C.I. και Πανεπιστημιακή Λέσχη – Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων Διδασκαλία τραγουδιού: Αλεξάνδρα Τσούκη  Μουσική επιμέλεια- Ενορχήστρωση: Κώστας Καραμπερόπουλος                                         Τεχνική υποστήριξη: Πολιτιστική Πρωτοβουλία Νέων – YOU.C.I. και Πανεπιστημιακή Λέσχη –

– Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων Παίζουν: – Σβετλάνα Βόλκοβα,  – Θάνος Ζώτος,  – Αφροδίτη Γιαννιού,  – Λίλυ Καραδήμα –  Άντυ Καραούλης ( Φωνή Αρχάγγελου), – Παναγιώτης Μερέκας (Θησέας – Διόνυσος)  – Ανδρέας Κουτσουρέλης,  -Όλγα Παπαχρυσοστόμου,  – Φιφίκα Νικολοπούλου,

– Σοφία Σγουράκη, – Ματίνα Σκούρτη, – Βάνα Τουλουπάκη, – Ελένη Τουλουπάκη,

– Σοφία Τσικνιά, – Μιχάλης Χατίρης, – Βίκυ Χαλβά

ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ κ.ΗΛΙΑ ΔΕΜΙΡΤΖΟΓΛΟΥ

ΦΙΝΑΛΕ – ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΚΟΙΝΟΥ

ΧΟΡΟΣ ΒΑΚΧΙΔΑΣ

Ο κ.ΗΛΙΑΣ ΔΕΜΙΡΤΖΟΓΛΟΥ ΚΑΙ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΥ ΦΟΡΟΥΜ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Θ.Π.

Φωτογραφία πρώτης σελίδας: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΧΟΡΟΔΡΑΜΑ, ΣΤΟ ΒΑΘΡΟ Η κ. ΑΝΝΑ  ΛΑΖΟΥ.