Oι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης έχασαν τη δικαστική μάχη για την καταναγκαστική εργασία σε γερμανικά στρατιωτικά έργα

Από τα Ελληνικά δικαστήρια διεκδικούσαν μεγάλα χρηματικά ποσά, όμως οι αρεοπαγίτες αποφάνθηκαν ότι αρμόδια για τις διεκδικήσεις αυτές δεν είναι τα Ελληνικά δικαστήρια,…
αλλά τα Γερμανικά, όπως είχε γίνει και με τις γερμανικές αποζημιώσεις των θυμάτων του Διστόμου.

Τα θύματα της γερμανικής ναζιστικής θηριωδίας, μέσω της Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, διεκδικούσαν από το Γερμανικό Δημόσιο 150.000 χρυσά γαλλικά φράγκα και 38 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα, όπως και το ποσό των 50 εκ. Δραχμών (146.735 ευρώ) για χρηματική ικανοποίηση, λόγω της ηθικής  βλάβης που δέχθηκαν.

Με εντολή  των Γερμανικών Αρχών Κατοχής την 8η Ιουλίου 1942 συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Ελευθερίας της Θεσσαλονίκης οι άνδρες Εβραίοι ηλικίας από 18-45 ετών.

Οι Γερμανικές Αρχές Κατοχής  τους κατέγραψαν όλους και όσοι κρίθηκαν ικανοί προς εργασία στάλθηκαν να εργαστούν «παρά τη θέλησή τους» σε καταναγκαστικά έργα. Τα έργα  αυτά ήταν για στρατιωτικούς σκοπούς και την εκτέλεση τους την είχαν αναλάβει οι εταιρείες MULLER και TODT.

Δύο χιλιάδες Θεσσαλονικείς Εβραίοι εργάσθηκαν σε οχυρωματικά και οδικά έργα, όπως και σε έργα κατασκευής σιδηροδρομικών γραμμών.

Από τους 2.000 Εβραίους, οι 600 εργάσθηκαν στην περιοχή της Κατερίνης, 400 στο Λιτόχωρο, 600 στην Λεπτοκαρυά, 200 στην Δεξαμενή και 200 στο αεροδρόμιο του Σέδες.

Όπως υπογραμμίζει η Ισραηλιτική Κοινότητα, οι συνθήκες εργασίας και διαβίωσης των 2.000 Εβραίων ήταν απάνθρωπες και εξαντλητικές, με συνέπεια να πληγούν και υποφέρουν από ελονοσία και τύφο, ενώ πολλοί από αυτούς  δεν άντεξαν και απεβίωσαν.

Κατόπιν παρέμβασης της Ισραηλιτικής Κοινότητας, ο Max Merten επέτρεψε στους Εβραίους να εξαγοράσουν την καταναγκαστική εργασία έναντι 150 χρυσών γαλλικών φράγκων για κάθε Εβραίο.

Η Κοινότητα κατέβαλε 150.000 χρυσά γαλλικά φράγκα για την εξαγορά της καταναγκαστικής εργασίας 1.000 πτωχών Εβραίων, ενώ παράλληλα η θνησιμότητα από τις απάνθρωπες συνθήκες δουλειάς  είχε λάβει την ανιούσα. Η θνησιμότητα στους 2,5 πρώτους μήνες καταναγκαστικής  εργασίας έφτασε στο12%.

Μπροστά σε αυτή τη μαύρη εικόνα, η Ισραηλιτικής Κοινότητα έκανε νέα συμφωνία με τον Max Merten. Η συμφωνία προέβλεπε την καταβολή 50 εκατομμυρίων γερμανικών μάρκων από την πλευρά της Κοινότητας, προκειμένου να απαλλαγούν οι Εβραίοι απασχολούμενοι στα καταναγκαστικά έργα.

Μετά την υπογραφή της συμφωνίας αυτής η Κοινότητα κατέβαλε 38 εκατομμύρια γερμανικά μάρκα σε 4 δόσεις. Το υπόλοιπο ποσό δεν καταβλήθηκε από την πλευρά της Κοινότητας, καθώς οι Ισραηλίτες της Θεσσαλονίκης είχαν μεταφερθεί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης της Πολωνίας στα οποία επήλθε η εξόντωσή τους.

Στην αγωγή της η Κοινότητα υπογραμμίζει ότι οι Γερμανικές Αρχές Κατοχής, πλέον όλων των άλλων, διέπραξαν απάτη σε βάρος των 2.000 Εβραίων. Και αυτό γιατί, επέδειξαν εγκληματική και άδικη συμπεριφορά, αλλά και απατηλά διαβεβαίωσαν την απαλλαγή των Εβραίων από την καταναγκαστική εργασία, ενώ γνώριζαν ότι θα έχουν «φρικτό τέλος εις τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως». Σκοπός όλων αυτών ήταν ο πλουτισμός των Γερμανικών Αρχών Κατοχής, υπογραμμίζει η Κοινότητα.

Οι αρεοπαγίτες επισήμαναν ότι η Κοινότητα διεκδικεί αποζημίωση από αδικοπραξία που έγινε στο ελληνικό έδαφος από τις γερμανικές ένοπλες δυνάμεις κατοχής.

Όμως, κρίθηκε από τον Άρειο Πάγο, ότι σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, αλλά και τη νομολογία του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου (υπόθεση θυμάτων Διστόμου), το Γερμανικό Δημόσιο απολαμβάνει το προνόμιο της ετεροδικίας, με συνέπεια να μην μπορούν τα ελληνικά δικαστήρια να εκδικάσουν την αίτηση της Ισραηλιτικής Κοινότητας. Μόνα αρμόδια δικαστήρια, κατά συνέπεια, να εκδικάσουν την επίμαχη αίτηση, είναι τα Γερμανικά.

Εξάλλου, όπως προκύπτει από τη δικογραφία, οι αξιώσεις της Ισραηλιτικής Κοινότητας σωστά στράφηκαν κατά του Γερμανικού Δημοσίου, καθώς :

Οι Γερμανικές Αρχές Κατοχής διέταξαν τη συγκέντρωση ενηλίκων Εβραίων,

Την εποπτεία των στρατιωτικών έργων την είχε ο στρατηγός Laurano,

Τα έργα τα επέβλεπαν οι γερμανικές υπηρεσίες,

Η Κοινότητα συμφώνησε τα χρηματικά ποσά για να απαλλαγούν της καταναγκαστικής εργασίας οι Εβραίοι με τον Max Merten και όχι με τις δύο εταιρείες που είχαν αναλάβει τα έργα,

Οι Εβραίοι μεταφέρθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Πολωνίας από τις Γερμανικές Αρχές Κατοχής και

Τα συμφωνηθέντα ποσά καταβλήθηκαν στο Γερμανικό Δημόσιο.

Έτσι, οι αρεοπαγίτες δεν δέχθηκαν το επιχείρημα του Γερμανικού Δημοσίου, ότι στην υπόθεση των Εβραίων της  Θεσσαλονίκης, δεν είχαν  εμπλοκή οι ένοπλες Γερμανικές δυνάμεις κατοχής που βρισκόντουσαν το 1942 στην  συμπρωτεύουσα.
Πηγή : protothema.gr