Ψήφος των Αποδήμων: Ποιοι την θέλουν και ποιοι την εξορκίζουν

ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Στο ρεπορτάζ της ΡΗΡ χθες 5 Αυγούστου 2015, με τίτλο: Τι γίνεται με την ψήφο των Αποδήμων, επισημαίναμε την αποφυγή του Υπουργού Εσωτερικών κ. Νίκου Βούτση να ασχοληθεί το θέμα της επιστολικής ψήφου των Ελλήνων ψηφοφόρων που κατοικούν στο εξωτερικό.

Λίγο αργότερα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, με αφορμή την επίσκεψη του Υφυπουργού Εξωτερικών, κ. Ιωάννη Αμανατίδη, σε δήλωσή του αναφέρθηκε στην στήριξη που αναμένει η Ελλάδα, στην παρούσα δύσκολη συγκυρία, από την ομογένεια.

Η θεσμική αυτή δήλωση του κ, Παυλόπουλου, προκάλεσε αυθόρμητο σχόλιο της ΡΗΡ ότι δεν μπορεί η ομογένεια να προσκαλείται διαρκώς να τηρήσει τις ηθικές της υποχρεώσεις απέναντι στην γενέτειρα, πρέπει και να αναγνωρίζονται και να ικανοποιούνται και τα δικαιώματά της. Ένα από αυτά αφορά ακριβώς στην επιστολική ψήφο. Σχετικό (το μόνο μέχρι σήμερα) νομοσχέδιο είχε κατατεθεί στη Βουλή το 2009 από τον κ. Παυλόπουλο, τότε υπουργό Εσωτερικών στην κυβέρνηση Κ. Καραμανλή.

Για την πληρότητα του ρεπορτάζ, πρέπει να αναφέρουμε ότι μόλις πριν λίγες μέρες, ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας στην Α’ Αθηνών, Νικήτας Κακλαμάνης, με ερώτησή του προς τον υπουργό Εσωτερικών, Νίκο Βούτση, ζητούσε να ενημερωθεί πότε η κυβέρνηση προτίθεται να καταθέσει σχέδιο νόμου για τους Έλληνες ομογενείς, που κατοικούν στην αλλοδαπή, υπενθυμίζοντας παράλληλα τη σχετική παλαιότερη νομοθετική πρωτοβουλία του Προκόπη Παυλόπουλου.

Αναμένοντας την απάντηση του κ. Βούτση, στην ερώτηση του κ. Κακλαμάνη, πρέπει να επισημάνουμε ότι στην ερώτησή του ο Βουλευτής υπενθυμίζει ότι με τη Συνταγματική Αναθεώρηση του 2001 οι πολιτικές δυνάμεις της Ελλάδος ανέλαβαν συγκεκριμένες δεσμεύσεις απέναντι στον Απόδημο ελληνισμό, που αφορούν στην υποχρέωση του κράτους να μεριμνά για τη ζωή των Αποδήμων, τη διατήρηση των δεσμών τους με τον Εθνικό κορμό, τη ψήφιση νόμου που να ρυθμίζει την οργάνωση, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ) και τέλος τη θέσπιση νόμου που θα παρέχει στου εκτός επικράτειας Έλληνες Εκλογείς τη δυνατότητα να ψηφίζουν από τον τόπο διαμονής τους.

Έκτοτε, και παρά τη ρητή πρόβλεψη της παραγράφου 4 του άρθρου 51 του Συντάγματος, το δικαίωμα να συμμετάσχουν στις εκλογές οι Έλληνες ομογενείς από τον τόπο κατοικίας τους δεν έχει ακόμη νομοθετηθεί, παρατείνοντας την αδικία και την άνιση μεταχείριση των ομογενών.

Η μόνη κυβέρνησή που ανέλαβε σχετική νομοθετική πρωτοβουλία, τον Απρίλιο του 2009 ήταν αυτή της Νέας Δημοκρατίας του Κώστα Καραμανλή, όταν ο σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας και τότε Υπουργός Εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος κατέθεσε σχετικό νομοσχέδιο, που αν και υπήρξε προϊόν μακράς διαβούλευσης τόσο με τα πολιτικά κόμματα, όσο και με τους αντιπροσωπευτικότερους εκπροσώπους των Αποδήμων και κυρίως με το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ), εντούτοις δεν απέσπασε την απαιτούμενη κοινοβουλευτική πλειοψηφία των δύο τρίτων του όλου αριθμού των βουλευτών.

Βασικές αρχές

Οι βασικές αρχές του παραπάνω σχεδίου νόμου ήταν, ότι:

Πρώτον, το δικαίωμα να ψηφίζουν στον τόπο διαμονής τους παρέχεται στους Έλληνες που διαμένουν σε οποιαδήποτε χώρα ή υπηρετούν σε οποιαδήποτε ελληνική Αρχή, εγκατεστημένη στο Εξωτερικό και είναι εγγεγραμμένοι στα δημοτολόγια και κατά συνέπεια στους εκλογικούς καταλόγους.

Δεύτερον, η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος στο εξωτερικό ήταν απαλλαγμένη από γραφειοκρατικά βάρη και διαδικασίες καθώς αρκούσε μόνο μία απλή δήλωση του ενδιαφερομένου προς την πλησιέστερη ελληνική πρεσβευτική ή προξενική Αρχή

Τρίτον, ότι οι απόδημοι ψηφίζουν κόμματα ή συνασπισμούς κομμάτων που έχουν καταρτίσει ψηφοδέλτια Επικρατείας και,

Τέταρτον, ότι κάθε ψηφοδέλτιο Επικρατείας περιλαμβάνει υποχρεωτικά, κατ’ ελάχιστο όριο τρεις υποψηφίους που κατοικούν αποδεδειγμένα στο εξωτερικό τουλάχιστον για μια δεκαετία, πριν από την ανακήρυξή τους ως υποψηφίων.

Τα κόμματα

Υπενθυμίζεται ότι σε συνάντηση που είχε πραγματοποιηθεί στο Υπουργείο Εξωτερικών, το Σεπτέμβριο (10) του 2008, της τότε  υπουργού Εξωτερικών Ντόρας Μπακογιάννη, του υπουργού Εσωτερικών, Προκόπη Παυλόπουλου, του υφυπουργού Εξωτερικών, Θ. Κασσίμη και των εκπροσώπων των κομμάτων, Ανδρέα Λοβέρδου (ΠΑΣΟΚ), Αχιλλέα Κανταρτζή (ΚΚΕ), Φώτη Κουβέλη (ΣΥΡΙΖΑ) και Άδωνι Γεωργιάδη (ΛΑΟΣ) οι εκπρόσωποι των κομμάτων είχαν δηλώσει την διαφωνία τους, απορρίπτοντας την πρόταση της κυβέρνησης, αλλά δηλώνοντας την συμφωνία τους να ψηφίζουν οι Έλληνες του εξωτερικού.

Μετά την συνάντηση ο υπουργός Εσωτερικών Προκόπης Παυλόπουλος είχε δηλώσει: «Επειδή όλοι, και ορθώς συμφωνήσαμε να ψηφιστεί αυτός ο νόμος με μεγάλη πλειοψηφία γιατί πρέπει να εκφράζει το σύνολο σχεδόν του Κοινοβουλίου έναντι της Ομογένειας, δεν είναι δυνατόν κάποιοι για λόγους που αφορούν δικά τους προβλήματα να μην στέργουν στην έκδοση ενός τέτοιου εκτελεστικού νόμου».

Αλλά τι είχαν επικαλεσθεί, τότε, τα κόμματα της αντιπολίτευσης; Ο Ανδρέας Λοβέρδος από το ΠΑΣΟΚ, είχε υποστηρίξει ότι «δυστυχώς βρεθήκαμε στη δυσάρεστη θέση να έχουμε ένα σχεδίασμα νόμου με πάρα πολλές ελλείψεις και με λανθασμένη χάραξη της ρύθμισης του θέματος. Δεν είναι δυνατόν να καλούμαστε να ψηφίσουμε ένα σχέδιο νόμου που προβλέπει συμμετοχή χωρίς αντιπροσώπευση διότι η πεμπτουσία του είναι ότι μπορεί έστω κι ένας ομογενής να μην ψηφίζεται».

Από το ΚΚΕ ο Αχιλλέας Κανταρτζής είχε αναφέρει ότι με το νομοσχέδιο οδηγούμαστε σε μια τεχνητή διεύρυνση, χωρίς όρια, του εκλογικού σώματος, που αντικειμενικά οδηγεί σε νόθευση της θέλησης του ελληνικού λαού. «Επομένως στις εκλογές θα έχουν την δυνατότητα να μετέχουν εκλογείς, οι οποίοι δεν έχουν καμία επαφή με τη χώρα, δεν έχουν την στοιχειώδη ενημέρωση και με την ψήφο τους θα καθορίσουν τις τύχες του ελληνικού λαού χωρίς οι ίδιοι να υποστούν και τις συνέπειες».

Ο Φώτης Κουβέλης εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ είχε δηλώσει επίσης την «καίρια διαφωνία» του κόμματός του τονίζοντας ότι είναι μεν σύμφωνος ο ΣΥΡΙΖΑ με την ψήφο των ομογενών με την προϋπόθεση όμως ότι η ψήφος δεν θα διαχέεται στην Επικράτεια αλλά θα δίνει την δυνατότητα να εκπροσωπούνται με συγκεκριμένους βουλευτές οι Ομογενείς.

Πρόσφατα, ο Βασ. Πριμικήρης, σημερινός υπεύθυνος του κυβερνητικού, πλέον, ΣΥΡΙΖΑ, πρόσθεσε και μία ακόμη προϋπόθεση για την ψήφιση του συγκεκριμένου Νόμου: Να μπορούν όλα τα κόμματα ελεύθερα να κάνουν προεκλογικό αγώνα στις χώρες υποδοχής.

Ο δε επικεφαλής της Γενικής Γραμματείας Αποδήμου Ελληνισμού Μιχάλης Κόκκινος έκανε πρόσφατα αναφορά στην Ψήφο των Ομογενών και πληροφόρησε ότι η Γενική Γραμματεία Αποδήμου Ελληνισμού από την πρώτη στιγμή ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για την Ψήφο των Ομογενών, αν και δεν είναι αρμόδια επί του ζητήματος. Το θέμα αυτό εξετάζεται από τις νομικές υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών υπό τον χειρισμό του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Εσωτερικών.

Οι διαφωνίες παραμένουν

Από τον Απρίλιο του 2009 πέρασαν έξι  συναπτά έτη και οι διαφωνίες παραμένουν, το νομοσχέδιο δεν καταρτίζεται, οι ομογενείς δεν ψηφίζουν και η Ολομέλεια του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποφάσισε (15 Μαρ 2012)  ότι η αδυναμία της Ελλάδος να μην επιτρέπει να ψηφίζουν οι Έλληνες ομογενείς στον τόπο διαμονής τους, δεν συνιστά παραβίαση του δικαιώματος σε ελεύθερες εκλογές.

Με την απόφαση αυτή ανέτρεπε προηγούμενη (13 Ιουλίου 2010) του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που έκρινε ότι η Ελλάδα παραβιάζει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το 1οπρόσθετο Πρωτόκολλο αυτής, διότι μέχρι σήμερα δεν έχει εισάγει την προβλεπόμενη από το ελληνικό Σύνταγμα νομοθεσία για τον τρόπο με τον οποίο θα ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα οι Έλληνες πολίτες από τον τόπο κατοικίας τους εκτός Ελλάδος.

Έτσι, εκτός από τα κόμματα έχουμε και δικαστική επί του θέματος διχογνωμία.

Στις 6 NOE 2014, ο  Αδωνις  Γεωργιάδης, βουλευτής πλέον της ΝΔ, σε δήλώσή του στο newgreektv.com χαρακτήριζε ως «μια τεράστια υποκρισία των κομμάτων» την άρνησή τους να δώσουν επιστολική ψήφο στους εκτός Ελλάδος ψηφοφόρους και τόνιζε: «Σας λένε ψέματα σε εσάς τους ομογενείς.  Δεν θέλουν να ψηφίζετε!  Ο λόγος που ούτε το ΠΑΣΟΚ του τότε ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ του σήμερα δεν θέλει να ψηφίζουν οι ομογενείς είναι ο ίδιος: Πιστεύουν ότι ο απόδημος ελληνισμός θα στηρίξει κυρίως Νέα Δημοκρατία και θα μεταβάλει τα εκλογικά ποσοστά.  Θα σας λένε ψέματα ότι θέλουν να ψηφίζετε, αλλά όταν έρχεται ένας τέτοιος νόμος στην Βουλή θα σας λένε “όχι” με διάφορα προσχήματα.  Θα σα το πω ξεκάθαρα: Ή θα ψηφιστεί ο νόμος Παυλόπουλου ή δεν θα περάσει ποτέ κανένας τέτοιος νόμος.  Εγώ έχω αγωνιστεί για να αποκτήσουν δικαίωμα ψήφου οι ομογενείς, έχω εισηγηθεί και σας διαβεβαιώνω ότι δεν υπάρχει άλλη μορφή νόμου για να επιτευχθεί αυτό πέρα από εκείνον του 2008».

Αλλά ποια ήταν η βασική αιτία για την οποία απερρίφθη από τα κόμματα της αντιπολίτευσης το νομοσχέδιο Παυλόπουλου; Την είχε εκφράσει –άθελά του- ο βουλευτής και π. υπουργός (τότε) του ΠΑΣΟΚ, Ευαγ. Βενιζέλος. Είχε κατηγορήσει την κυβέρνηση Καραμανλή ότι «δεν επεδίωξε την ευρύτατη συνταγματική συναίνεση των 2/3 του σώματος, και ότι «με το νομοσχέδιο αυτό, έχουμε έναν εκλογέα, ο οποίος αλλού είναι γραμμένος, σε άλλα δημοτολόγια, σε άλλη εκλογική περιφέρεια και συγκροτεί άλλο νόμιμο πληθυσμό» ψηφίζοντας «σε μία εικονική περιφέρεια αποδήμων Ελλήνων», η οποία δεν έχει συσταθεί με βάση απογραφή, δεν έχει νόμιμο πληθυσμό, δεν έχει καθορισμένο αριθμό βουλευτικών εδρών και έχει πολίτες ψηφοφόρους, που « δεν αναδεικνύουν τους Βουλευτές που αναλογούν στον πληθυσμό τους».

Ο π. Πρόεδρος του ΣΑΕ Στεφ. Ταμβάκης, μιλώντας στην Επιτροπή της Βουλής, το 2009, είχε διακηρύξει (ερχόμενος σε κάθετη αντίθεση με την θέση που διατύπωνε όλο το προηγούμενο διάστημα, ότι δηλαδή θα έπρεπε να εκλέγονται ομογενείς υποψήφιοι) «ας ψηφίσουμε τώρα το νομοσχέδιο της ΝΔ, να αποκτήσει ψήφο η ομογένεια και αργότερα βλέπουμε ποιες βελτιώσεις μπορούμε να επιφέρουμε».

Η καθυστερημένη νέα (σωστή) θέση του κ. Ταμβάκη πέτυχε μόνον να εξαγριώσει τον βουλευτή και πρώην υπουργό του ΠΑΣΟΚ Γρ. Νιώτη που τον κατηγόρησε στους διαδρόμους της Βουλής,  για «διγλωσσία» και για «άδειασμα» της αξιωματικής αντιπολίτευσης (τότε ΠΑΣΟΚ).

Προσχήματα οι «προϋποθέσεις»

Αντιλαμβάνεται κανείς ότι οι προϋποθέσεις συνιστούν απλά προσχήματα για να μην δοθεί η επιστολική ή άλλης μορφής ψήφος στους Έλληνες ψηφοφόρους του εξωτερικού. Τα κόμματα (πλην ΝΔ και ΛΑΟΣ) δεν θέλουν να ψηφίζουν οι Απόδημοι. Φοβούνται ότι θα διαφοροποιήσουν το εκλογικό Σώμα και την σύνθεση της Βουλής ψηφοφόροι που δεν είναι γνώστες της κατάστασης στην Ελλάδα και δεν θα έχουν άμεσες επιπτώσεις για την επιλογή τους.

Αυτό, όμως, αποτελεί ύβριν με την αρχαιοελληνική έννοια της λέξεως.   (Η ύβρις, κατά την Βικιπαίδεια, ήταν βασική αντίληψη της κοσμοθεωρίας των αρχαίων Ελλήνων. Όταν κάποιος, υπερεκτιμώντας τις ικανότητες και τη δύναμή του (σωματική, αλλά κυρίως πολιτική, στρατιωτική και οικονομική, συμπεριφερόταν με βίαιο, αλαζονικό και προσβλητικό τρόπο απέναντι στους άλλους, στους νόμους της πολιτείας και κυρίως απέναντι στον άγραφο θεϊκό νόμο -που επέβαλλαν όρια στην ανθρώπινη δράση-, θεωρούνταν ότι διέπραττε «ὕβριν», δηλ. παρουσίαζε συμπεριφορά με την οποία επιχειρούσε να υπερβεί τη θνητή φύση του και να εξομοιωθεί με τους θεούς, με συνέπεια την προσβολή και τον εξοργισμό τους).

Ας αντιληφθούν άπαντες:

1.Δεν είναι δυνατόν η εκάστοτε πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της Ελλάδος να ζητά τη βοήθεια –έμπρακτη, ηθική και πολιτική-  των Αποδήμων για τους οποίους, εντούτοις, διατηρεί την βεβαιότητα ότι «δεν έχουν καμία επαφή με τη χώρα»! Αν ήτανε έτσι, που ΔΕΝ είναι, τότε γιατί να την συνδράμουν;

2.Δεν είναι δημοκρατικό η πολιτεία να αρνείται την διευκόλυνση του κάθε ψηφοφόρου, εντός και εκτός χώρας, προκειμένου να επιτελέσει το καθήκον του το οποίο, μάλιστα, είναι νομοθετικά και ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ!

3.Δεν αληθές ότι η ψήφος τους δεν θα έχει άμεσες επιπτώσεις στους ίδιους. Οι περισσότεροι από αυτούς διατηρούν ακίνητη περιουσία στην πατρίδα. Αρκετοί διατηρούν καταθέσεις σε ελληνικές τράπεζες (οι εκάστοτε κυβερνώντες συνεχώς τους παροτρύνουν να φέρουν τις οικονομίες τους στην Ελλάδα!). Πολλοί έχουν και κάποιο εισόδημα (όσοι πολιτικοί θέλουν λεπτομέρειες, στη ΔΥΟ κατοίκων εξωτερικού!). Επιπροσθέτως, αρκετοί έχουν τα παιδιά τους που φοιτούν σε ελληνικά Πανεπιστήμια (το Σεπτέμβρη έχουμε τις πανελλαδικές για παιδιά κατοίκων εξωτερικού!).

Υπάρχουν και πολλοί άλλοι πρακτικοί και συναισθηματικοί λόγοι για τους οποίους τα συμφέροντα των Αποδήμων είναι άρρηκτα συνυφασμένα με την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα. Επομένως, όσο και εάν σοφίζονται δικαιολογίες οι σύμβουλοι των πρωθυπουργών και των υπουργών προκειμένου να αποφύγουν να πράξουν στην περίπτωση το σωστό, «είναι των συφοριασμένων», όπως λέει ο ποιητής.

Απομένει η πραγματική αιτία για την οποία οι τριακόσιοι της Βουλής δεν συμφωνούν στην επιστολική ψήφο των ομογενών: Ο φόβος ότι δεν θα μπορούν να ελέγξουν το εκλογικό σώμα των αποδήμων!

Ε, ας τον ξεπεράσουν! Μεγάλα παιδιά είναι! Για τον φόβο αυτόν (πολιτικό κόστος, είναι η ονομασία του) η χώρα βυθίστηκε στα ρουσφέτια, που έφεραν τη διαφθορά, που οδήγησε στο σημερινό έσχατο κατάντημα! Η ανανέωση της πολιτικής ζωής και με τις ψήφους (γιατί όχι και υποψηφιότητες) των Αποδήμων Ελλήνων, θα αποτελέσουν την Αναγέννηση της Ελλάδος!

Από το 1821, εξάλλου, ο «ανενημέρωτος» ελληνισμός του εξωτερικού έσωζε και σώζει συνεχώς την Ελλάδα!

Στο κάτω-κάτω, στην περίπτωση, ο φόβος αυτός είναι και υπερβολικός. Ούτε τόσο μεγάλη είναι η κατηγορία των Αποδήμων που δικαιούνται ψήφου στην Ελλάδα, ούτε οργανωμένοι είναι ώστε να συνιστούν απειλή για οποιονδήποτε. Τα κόμματα, με τα γραφεία που διατηρούν στο εξωτερικό, μια χαρά κάνουν αυτό που εκείνα θεωρούν «δουλειά» τους… «Μπολιάζουν» τους Απόδημους με κομματισμό (για να λένε μετά τα ίδια αυτά κόμματα ότι οι απόδημοι «δεν έχουν στοιχειώδη ενημέρωση»!..)

Έπειτα, υπάρχει ο ελληνικός Τύπος. Ο ομογενειακός Τύπος. Η ελληνική τηλεόραση. Το ελληνικό ραδιόφωνο.

Τόσος πλουραλισμός στην ενημέρωση πια, για «μια χούφτα ψήφους»!..