H Κούλα Μπίτση που μεσουρανούσε για 18 χρόνια στα ερτζιανά της Αυστραλίας
Έζησε μια ζωή γεμάτη. Σύζυγος ενός επιτυχημένου επιχειρηματία, του Γιώργου Μπίτση, μητέρα δυο παιδιών, επιχειρηματίας αργότερα και η ίδια, μεσουρανούσε για 18 χρόνια στα ερτζιανά της παροικίας μας.
Στην Αυστραλία μετανάστευσε με τους γονείς της από τα Ιωάννινα το 1956, λίγο πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες που έγιναν στη Μελβούρνη. Αν και σπούδασε Λογιστικά, Οικονομικά και Εμπορικό Δίκαιο, την κέρδισε το ραδιόφωνο. Αυτοί που την γνωρίζουν, μιλούν για μια ειλικρινή σχέση εκφωνήτριας και ακροατών.
Ο λόγος για την κ. Κούλα Μπίτση, τα προγράμματα της οποίας κρατούσαν συντροφιά στην ελληνική παροικία τα χρόνια της μαζικής μετανάστευσης. Τότε που δεν υπήρχε η καλωδιακή τηλεόραση και η μόνη ενημέρωση και ψυχαγωγία της ομογένειας στα ελληνικά, ήταν τα προγράμματα που δειλά αλλά σταθερά, εξέπεμπαν από συχνότητες των σταθμών 3CS, 3KZ και 3XY (όταν αυτό ήταν υπό αυστραλιανή ιδιοκτησία).
Η κ. Μπίτση, μάς δέχθηκε στο σπίτι της και μοιράζεται με τους αναγνώστες μας τις αναμνήσεις της.
Πώς έγινε η αρχή της όντως επιτυχημένης πορείας σας στο ραδιόφωνο;
Αρχές του 1958, προσλήφθηκα στο κατάστημα Pan Continental, το μετέπειτα Odeon Music House επί της Russell Street στο σίτι, που διεύθυνε ο Γιώργος Μπίτσης. Το κατάστημα πωλούσε ηλεκτρικά ήδη, βιβλία, περιοδικά και εφημερίδες και είχε την αντιπροσωπεία των ελληνικών δίσκων στην Αυστραλία. Να σημειώσω ότι άνοιξε τις πόρτες, την ίδια χρονιά που ξεκίνησε και η εφημερίδα σας. Το 1957. Τα εγκαίνια είχαν γίνει από τον τραγουδιστή-θρύλο, Νίκο Γούναρη, που έτυχε να βρίσκεται στην Αυστραλία για καλλιτεχνικές εμφανίσεις. Θυμάμαι, όταν πήρα για πρώτη φορά στα χέρια μου ελληνική εφημερίδα, δάκρυσα. Την πουλούσαμε 2 σελίνια και 6 πένες. Ο Γιώργος παρουσίαζε τότε το Eλληνικό Pρόγραμμα από τη συχνότητα 3CS στο Colac. Η παροικία κρεμόταν από τα χείλη του. Ήταν η παρηγοριά της. Μου πρότεινε να το αναλάβω.
Θυμίστε σας παρακαλώ στους αναγνώστες μας για το ελληνόφωνο πρόγραμμα και γενικά για τα άλλα προγράμματα που συμμετείχατε.
Τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου πήραμε ώρα από τον ραδιοσταθμό 3ΚΖ Μελβούρνης από 10-11μμ. Κυριακή βράδυ και σε λίγους μήνες άλλη μία ώρα από τον Ραδιοσταθμό 3XY πάλι Κυριακή, από τις 8-9μμ. Έτσι την Κυριακή το βράδυ, είχαμε πρόγραμμα τριών ωρών από τρεις διαφορετικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς. Οι ακροατές απορούσαν πώς είναι δυνατόν να πηγαίνω από τον έναν ραδιοσταθμό στον άλλον σε ένα-δυο λεπτά. Βλέπετε, δεν είχαν κυκλοφορήσει ακόμα τα μαγνητόφωνα, παρά μόνο σε ραδιοφωνικούς σταθμούς. Το πρόγραμμα του 3CS από τις 9-10μμ το ηχογραφούσαμε, έτσι είχα ώρα να πάω από το 3XY στο 3KZ. Σε λίγους μήνες πήραμε δύο ώρες από το 3XY την Παρασκευή το βράδυ από τις 8-10μμ. που είχε και αυτό μεγάλη ακροαματικότητα. Τα καταστήματα εκείνη την εποχή έκλειναν νωρίς, οπότε ο κόσμος συγκεντρώνονταν στα σπίτια του. Το περιεχόμενο των προγραμμάτων ήταν μουσική, ειδήσεις, συνεντεύξεις και διαφημίσεις.
Τι θυμάστε από το πρόγραμμα του Stanley Young (Γιαννόπουλου);
Το πρόγραμμα αυτό διαρκείας 3 ωρών, από τις 2 έως τις 5 το απόγευμα τα Σάββατα, άρχισε το 1956 από τον ραδιοσταθμό 3AK της Μελβούρνης, με πρώτη εκφωνήτρια την Χριστίνα Κουρμούλη. Είχε μεγάλη ακροαματικότητα. Σταμάτησε το 1960, γιατί όταν πουλήθηκε, άλλαξε δομή προγραμμάτων. Ωστόσο, ο Γιαννόπουλος πήρε και αυτός ώρα από το 3XY. Εκφωνήτρια ήταν η Αργυρώ (Ρούλα) Δάλκου και ακολούθησε ο Τάσος Μακαρατζής. Τον Νοέμβρη του 1965 ανέλαβε η Ρένα Φραγκιουδάκη και μετά ο Nick Anton.
Τα προγράμματα αυτά, ήταν αγορά χρόνου των ραδιοσταθμών από ιδιώτες επιχειρηματίες;
Φυσικά. Οι οποίοι με τη σειρά τους διαφήμιζαν και τα προϊόντα τους. Όμως υπήρχαν περιορισμοί. Το συμβόλαιο έλεγε ρητά, ότι δεν μπορούσαν να πουλήσουν ώρα σε άλλους. Όμως για κάποιους λόγους που δεν είναι του παρόντος, οι ραδιοφωνικοί σταθμοί σταμάτησαν αυτομάτως όλα τα προγράμματα των εθνικοτήτων.
Πότε έγινε η μεγάλη αλλαγή;
Μέχρι τότε, η πολιτική της Αυστραλίας για τους μετανάστες ήταν η αφομοίωση (assimilation). Η κυβέρνηση του Gough Whitlam, εισήγαγε την πολιτική της ενσωμάτωσης (integration) στην Αυστραλιανή κοινωνία.
Έδωσε άδεια και άρχισε να λειτουργεί ο ραδιοσταθμός 3ZZ και να εκπέμπει ραδιοφωνικά προγράμματα των Εθνικών Μειονοτήτων στις γλώσσες τους, χωρίς να μεταφράζονται στην αγγλική, όπως γίνονταν μέχρι τότε.
Στις 9 Ιουνίου 1975, ο υπουργός Μετανάστευσης Al Grasby, εγκαινίασε δύο ραδιοσταθμούς το 2EA για το Σίδνεϊ και το 3EA για την Μελβούρνη, ανακοινώνοντας: «This is Ethnic Radio». Αξέχαστη στιγμή!
Η κυβέρνηση Fraser ακολούθησε την ίδια πολιτική και εφάρμοσε όλες τις υποδείξεις του «Galbaly Report», που είχε αρχίσει η κυβέρνηση Whitlam.
Το 1978 ίδρυσε την Υπηρεσία SBS, η οποία ανέλαβε τη διοίκηση της λειτουργίας των δύο σταθμών. Η SBS θεσπίστηκε από τη Βουλή ως αυτόνομος και ανεξάρτητος οργανισμός, όπως είναι και το ABC. Τότε διορίστηκα στην State Ethnic Broadcasting Committee. Ένα χρόνο αργότερα, εκλέχθηκα κατόπιν διαγωνισμού, συντονίστρια του Ελληνικού Προγράμματος του 3EA. Το Ελληνικό Πρόγραμμα είχε μία ώρα το πρωί από τις 9-10 και 45 λεπτά το βράδυ κάθε μέρα εκτός Δευτέρας.
Εκφωνητές ήταν οι Ρένα Φραγκιουδάκη, Αμαλία Βασιλειάδη, Άντζελα Πύρδα, Έλλη Παπαντωνίου, Νίκος Σκιαδόπουλος, Αλέξης Ντουντουλάκης, Γιάννης Ξανθιώτης, Χάρης Σιαμαρής και Σωτήρης Χατζημανώλης για το δελτίο ειδήσεων και Κώστας Νικολόπουλος για τα αθλητικά νέα και σχόλια.
Πείτε μας για τους ακροατές σας στο 3ΕΑ. Τι είναι εκείνο που ζητούσαν περισσότερο;
Διψούσαν για ενημέρωση και ελληνική μουσική.
Ποια ήταν η σχέση σας με τους ακροατές;
Ζητούσαν πληροφορίες, ενδιαφέρονταν να μάθουν πώς ν’ αγοράσουν δίσκους και εξέφραζαν την ευαρέσκειά τους για τα προγράμματα. Αλλά κι εγώ με τη σειρά μου σεβόμουν τους ακροατές. ‘Έπαιρνα επιστολές από απομακρυσμένες περιοχές της Αυστραλίας από συμπατριώτες μας που είχαν μιλκ μπαρ. Στην μνήμη μου κρατώ την επικοινωνία που είχα με μέλη του πληρώματος του Ελληνικού Εμπορικού στόλου, που ταξίδευαν στις θάλασσες της Αυστραλίας και άκουγαν τα προγράμματα.
Κάνατε εράνους, ζωντανές συνεντεύξεις, talk back shows;
Θυμάμαι τον έρανο για την χήρα και τοn γιο του Σερλή, του δολοφονήθηκε το 1965 στο Περάν. Ο έρανος αρχικά ξεκίνησε από την εφημερίδα Herald Sun. Τελικά μέσω του Ελληνικού Προγράμματος συγκεντρώσαμε το σεβαστό για την εποχή εκείνη ποσόν των 750 λιρών. Συνεντεύξεις κάναμε με καλλιτέχνες που επισκέπτονταν τότε την χώρα. Δεν υπήρχαν τα talk back shows.
Πότε ήλθε η παραίτηση;
Το 1984 υπήρχε μια αναστάτωση στην παροικία. Ήθελαν τα προγράμματα του 3ΕΑ να κανονίζονται, να ελέγχονται να πω καλύτερα, από Επιτροπή και όχι από τον συντονιστή. Τότε ζήτησαν να κενωθούν οι θέσεις και να γίνουν νέες προσλήψεις. Οπότε έγινα το θύμα. Τη θέση του συντονιστή πήρε η Ζαχαρένια Σαμψωνάκη, μετά ο Σωτήρης Χατζημανώλης, η Ρένα Φραγκιουδάκη και μετά η Ευγενία Γιοκαρίνη.
Να τολμήσω να ρωτήσω αν ακούτε το ελληνικό πρόγραμμα της SBS;
Και βέβαια το ακούω. Θεωρώ ότι τα προγράμματα είναι αρκετά καλά, ιδιαίτερα τελευταία που τα εμπλουτίζουν με περισσότερη ελληνική μουσική. Παρατηρώ, όμως, ότι η Μελβούρνη έχει παραγκωνισθεί κι αυτό θα έχει επιπτώσεις στο μέλλον, ιδιαίτερα μάλιστα όταν είναι πληθυσμιακά η ελληνικότερη πόλη της Αυστραλίας και η πιο δραστήρια. Αυτό, πρέπει να προσέξουν οι ιθύνοντες του Ελληνικού Προγράμματος, γιατί ενέχει κινδύνους.
Αναφέρατε ότι είχατε κατάστημα στη γωνία Russell και Lonsdale στο σίτι. Το Odeon Music House. Ποια ήταν η ανταπόκριση του κοινού;
Απίστευτα μεγάλη. Μην ξεχνάτε ότι τότε οι περισσότεροι συμπάροικοι έμεναν στα εσωτερικά προάστια. Οπότε πήγαιναν στο Queen Victoria Market για να ψωνίσουν και μετά περνούσαν από τα ελληνικά καταστήματα, για ηλεκτρικά είδη και έπιπλα, ελληνικούς δίσκους, εφημερίδες, βιβλία, κλπ. Και βέβαια είχαμε πελάτες και από την επαρχία. Να θυμίσω μόνο, ότι τότε έκλειναν 1 το μεσημέρι.
Θυμάστε μερικά από τα εστιατόρια τότε;
Ο Πειραιάς, η Ομόνοια, Η Δωδεκάνησος και ο Κυπριακός Σύλλογος «Ζήνων».
Ποιες είναι οι αλλαγές που εντοπίζετε στα ΜΜΕ;
Πολλές και ενθαρρυντικές. Με ικανοποιεί ιδιαίτερα η δίγλωσση έκδοση του Σαββάτου. Η ύλη είναι πλούσια και ενδιαφέρουσα. Ενώ φεύγουν οι παλαιοί, επικροτώ την στροφή της διεύθυνσης προς τις νεότερες γενιές.
Στην παροικία;
Δυστυχώς, δεν ανανεώθηκαν τα Συμβούλια των παροικιακών μας Οργανισμών με νέο αίμα, οπότε σε παροικιακό επίπεδο υστερούμε. Ωστόσο, χαίρομαι τις μικρομάνες που ακολουθούν τα βήματα των γονέων τους, στέλνουν τα παιδιά τους στο ελληνικό σχολείο, εκκλησιάζονται, και κρατούν τα ελληνικά ήθη και έθιμα. Είμαι αισιόδοξη. Υπάρχει συνέχεια.
Ο επίλογος;
Θα ήθελα να πω δυο λόγια για την Ελληνίδα μετανάστρια, την οποία θαυμάζω και συγχαίρω. Μπήκε σε ένα γάμο μέσα από τη γνωριμία με φωτογραφία και με υπομονή και επιμονή, αφοσιώθηκε στην οικογένεια, μεγάλωσε παιδιά με τα Ελληνορθόδοξα ιδεώδη, τα σπούδασε, βοήθησε να ιδρυθούν εκκλησίες, εθνικοτοπικοί Σύλλογοι, την δεκαετία του 1980 είχαμε περίπου 200, πολλοί από τους οποίους προέβησαν και σε αγορά κτιρίων. Θα ήθελα να είχα το ταλέντο να υμνήσω την ιερή της προσφορά.
Μένω άφωνη μπροστά στη σοφία της. Το σίγουρο είναι ότι και η ίδια έχει αφήσει τη δική της σφραγίδα στα παροικιακά δρώμενα. Η κ. Κούλα Μπίτση, στο στάδιο της τρίτης ηλικίας, χαίρει του σεβασμού και της εκτίμησης της παροικίας, τόσο για τις υπηρεσίες της στην ομογένεια, όσο και για τον αψεγάδιαστο χαρακτήρα της.
Εργάστηκε με ανιδιοτέλεια και ταπεινοφροσύνη. Γι’ αυτό επιμένει. «Δεν γεννήθηκα σοφή. Η ζωή με δίδαξε. Κάναμε με τον σύζυγό μου ό, τι καλύτερο για το κοινό καλό».
Προσωπικά, την θυμάμαι όταν άρθρο της εφημερίδας αναφερόταν σε παράγοντα της παροικίας, να σηκώνει το τηλέφωνο για να πει ένα καλό λόγο στον συντάκτη μας. Ο έρωτας με την παροικία ήταν και παραμένει αμείωτος. Γυναίκα γεννημένη για καριέρα, φωτεινό παράδειγμα προς μίμηση και φάρος αξιοπρέπειας και καλοσύνης.
Της Κλαίρης Γαζή στο Νέο Κόσμο της Αυστραλίας την 1η Οκτωβρίου 2019
Σύνδεσμος:
Σχόλια Facebook