Μήνυμα της Ευρώπης στην Τουρκία – Πέρασε στο κείμενο συμπερασμάτων η ελληνική πρόταση

Πέρασε στο κείμενο των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ελληνική πρόταση για τη σημασία της συνεργασίας με ομονοούσες χώρες.

Μήνυμα στην Τουρκία φαίνεται να στέλνουν οι ηγέτες της Ευρώπης, καθώς πέρασε η ελληνική πρόταση να συμπεριληφθεί στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την ασφάλεια και την άμυνα αναφορά στη συνεργασία με ομονοούσες χώρες οι οποίες συμμερίζονται τους στόχους της ΕΕ.

Συγκεκριμένα στο κείμενο των συμπερασμάτων θα συμπεριλαμβάνεται η εξής αναφορά:

«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας με ομονοούσες χώρες οι οποίες συμμερίζονται τους στόχους μας στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας» (Παρ.21).

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει επίσης τις πρόσφατες εταιρικές σχέσεις ασφάλειας και άμυνας της ΕΕ με το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά.

Το κείμενο συμπερασμάτων

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στα συμπεράσματά του της συζήτησης των ηγετών των κρατών μελών της ΕΕ, τονίζει ότι «η Ευρώπη πρέπει να καταστεί πιο κυρίαρχη, πιο υπεύθυνη για την άμυνά της και καλύτερα εξοπλισμένη, ώστε να ενεργεί και να αντιμετωπίζει αυτόνομα και συντονισμένα τις άμεσες και μελλοντικές προκλήσεις και απειλές, με μία προσέγγιση 360°», ενώ υπενθυμίζει τα συμπεράσματα της 6ης Μαρτίου 2025. Ο «πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και οι επιπτώσεις του στην ευρωπαϊκή και παγκόσμια ασφάλεια» αναγνωρίζονται ως «μια υπαρξιακή πρόκληση για την ΕΕ». Για να ανταποκριθεί σε αυτή την πρόκληση, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει στο κείμενο των συμπερασμάτων του τη δέσμευση «να ενισχύσει αποφασιστικά την ετοιμότητα άμυνας της Ευρώπης μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια».

«Μια ισχυρότερη και ικανότερη ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας και άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια», τονίζεται στο κείμενο των συμπερασμάτων, μια προσπάθεια που θα είναι συμπληρωματική προς το ΝΑΤΟ, το οποίο όπως τονίζεται αποτελεί «το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας» για τα κράτη μέλη που συμμετέχουν.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημειώνει τη δέσμευση των κρατών μελών για «ουσιαστική αύξηση των δαπανών για την άμυνα και ασφάλεια της Ευρώπης» και «καλύτερες κοινές επενδύσεις στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ. Επιπλέον, καλεί τα κράτη μέλη να «συντονίσουν μεταξύ τους την εφαρμογή των σχετικών δεσμεύσεων» και χαιρετίζει την υιοθέτηση του Κανονισμού “SAFE” και την επικείμενη ενεργοποίηση των εθνικών ρητρών διαφυγής στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Επιπλέον, τονίζεται η σημασία της «άμυνας όλων των ευρωπαϊκών συνόρων, χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων», με ιδιαίτερη έμφαση στα «ανατολικά σύνορα της ΕΕ», καθώς και η ανάγκη συνεργασίας με ομοϊδεάτες εταίρους που συμμερίζονται τις πολιτικές ασφάλειας και εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, μια θέση που δικαιώνει τις ελληνικές θέσεις.

Σε σχέση με τη χρηματοδότηση, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητά από τους συννομοθέτες να «εξετάσουν ταχέως την πρόταση για την ενθάρρυνση επενδύσεων που σχετίζονται με την άμυνα στον προϋπολογισμό της ΕΕ». Επιπλέον, υπογραμμίζει τη «σημασία της κινητοποίησης ιδιωτικών χρηματοδοτήσεων για τη βιομηχανία άμυνας» και καλεί την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να συνεχίσει τις προσπάθειες προσαρμογής των πρακτικών της.

Η ενίσχυση της «ευρωπαϊκής τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης άμυνας» είναι κρίσιμη, ώστε να μπορέσει η Ένωση να «παράγει και να προμηθεύει εξοπλισμό στις ποσότητες και με τον επιταχυνόμενο ρυθμό που απαιτείται», σημειώνεται, τονίζοντας τη σημασία τής ανάπτυξης και παράδοσης «κοινών έργων» στον τομέα της άμυνας, με «πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ» και αξιοποίηση του SAFE.

Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σχετικά με την ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια

III. ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΑΜΥΝΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ

11. Υπενθυμίζοντας τα συμπεράσματά του της 6ης Μαρτίου 2025, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι η Ευρώπη πρέπει να καταστεί πιο κυρίαρχη, πιο υπεύθυνη για την άμυνά της και καλύτερα εξοπλισμένη για να ενεργεί και να αντιμετωπίζει αυτόνομα και με συντονισμένο τρόπο τις άμεσες και τις μελλοντικές προκλήσεις και απειλές, υιοθετώντας μια προσέγγιση 360 μοιρών. Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και οι επιπτώσεις του στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια ασφάλεια σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον αποτελούν πρόκληση για την ίδια την ύπαρξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προκειμένου να επιτύχει τον στόχο του για αποφασιστική ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας της Ευρώπης εντός της επόμενης πενταετίας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέτασε την πρόοδο όσον αφορά την εφαρμογή των προηγούμενων συμπερασμάτων του.

12. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι μια ισχυρότερη και ικανότερη Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και τη διατλαντική ασφάλεια και θα λειτουργήσει συμπληρωματικά προς το ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει θεμέλιο της συλλογικής άμυνας των κρατών που είναι μέλη του.

13. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη να συνεχιστεί η σημαντική αύξηση των δαπανών για την άμυνα και την ασφάλεια της Ευρώπης και να βελτιωθούν οι από κοινού επενδύσεις, σημειώνοντας επίσης τη δέσμευση που αναλήφθηκε κατά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ του Ιουνίου 2025 από τα κράτη μέλη που είναι επίσης μέλη του ΝΑΤΟ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τα κράτη μέλη να συντονίσουν μεταξύ τους την εφαρμογή των σχετικών δεσμεύσεων. Υπενθυμίζοντας τα συμπεράσματά του της 20ής Μαρτίου 2025 σχετικά με τη συνέχιση των εργασιών για τις συναφείς επιλογές χρηματοδότησης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανεξέτασε τις εργασίες που πραγματοποιήθηκαν.

14. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαιρετίζει την έκδοση του κανονισμού για τη θέσπιση του μέσου δράσης για την ασφάλεια στην Ευρώπη (SAFE) και την επικείμενη ενεργοποίηση εθνικών ρητρών διαφυγής στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τους συννομοθέτες να εξετάσουν ταχέως, με σκοπό την ταχεία επίτευξη συμφωνίας, την πρόταση για την παροχή κινήτρων για επενδύσεις που σχετίζονται με την άμυνα στον προϋπολογισμό της ΕΕ και να προωθήσουν τις εργασίες σχετικά με την πρόταση για την αντιμετώπιση προκλήσεων στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας στο πλαίσιο της ενδιάμεσης επανεξέτασης της πολιτικής συνοχής, υπενθυμίζοντας παράλληλα τον εθελοντικό χαρακτήρα τυχόν σχετικής χρήσης κονδυλίων. Υπενθυμίζει τη σημασία της κινητοποίησης ιδιωτικής χρηματοδότησης για την αμυντική βιομηχανία, επικροτεί τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων εν προκειμένω, και την καλεί να συνεχίσει τις προσπάθειες όσον αφορά την προσαρμογή των πρακτικών της για τη δανειοδότηση της αμυντικής βιομηχανίας, ιδίως συνεχίζοντας την επαναξιολόγηση του καταλόγου των εξαιρούμενων δραστηριοτήτων και αυξάνοντας τον όγκο της διαθέσιμης χρηματοδότησης στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας, διαφυλάσσοντας παράλληλα τις λειτουργίες της και την χρηματοδοτική της ικανότητα.

15. Λαμβάνοντας υπόψη τον επείγοντα χαρακτήρα της ενίσχυσης της ευρωπαϊκής τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης στον τομέα της άμυνας σε ολόκληρη την Ένωση, ώστε να είναι σε θέση να παράγει και να προμηθεύει καλύτερα εξοπλισμό στις ποσότητες και με τον επιταχυνόμενο ρυθμό που απαιτούνται, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει τη σημασία της συγκέντρωσης της ζήτησης, της εναρμόνισης των απαιτήσεων, της τυποποίησης και των ομαδοποιημένων προμηθειών, καθώς και της ορθής λειτουργίας και της περαιτέρω ενοποίησης της ευρωπαϊκής αμυντικής αγοράς σε ολόκληρη την Ένωση.

16. Οι εργασίες σχετικά με τις δυνατότητες στους τομείς προτεραιότητας που προσδιορίστηκαν σε επίπεδο ΕΕ πρέπει να επιταχυνθούν, σε πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενθαρρύνει την ταχεία ανάπτυξη και παράδοση συνεργατικών έργων εν προκειμένω, μεταξύ άλλων με την πλήρη αξιοποίηση του SAFE. Ειδικότερα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επικροτεί τις εργασίες για τον προσδιορισμό συγκεκριμένων ευκαιριών και για τη συγκέντρωση της ζήτησης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας. Υπογραμμίζει την ανάγκη τα κράτη μέλη να προωθήσουν ταχέως τις εργασίες, μεταξύ άλλων για την εκτέλεση των πλέον προχωρημένων βραχυπρόθεσμων έργων και τη δρομολόγηση μακροπρόθεσμων πρωτοβουλιών, με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας, της Ύπατης Εκπροσώπου και της Επιτροπής. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στους στρατηγικούς παράγοντες διευκόλυνσης και στην καινοτομία στον τομέα της άμυνας, προκειμένου να αξιοποιηθούν πλήρως οι δυνατότητες των νέων τεχνολογιών.

17. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενθαρρύνει περαιτέρω εργασίες ώστε να δοθεί η δυνατότητα στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία —συμπεριλαμβανομένων των ΜμΕ και των επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης— να αυξήσει την παραγωγή. Ειδικότερα, μετά την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Συμβούλιο σχετικά με την πρόταση για το πρόγραμμα για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (EDIP), το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τους συννομοθέτες να ολοκληρώσουν ταχέως τις διαπραγματεύσεις. Τους παροτρύνει επίσης να επιταχύνουν τις εργασίες επί των προτάσεων Omnibus για την αμυντική ετοιμότητα.

18. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει ότι η άμυνα όλων των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ συμβάλλει στην ασφάλεια της Ευρώπης στο σύνολό της, ιδίως όσον αφορά τα ανατολικά σύνορα της ΕΕ, λαμβανομένων υπόψη των απειλών εκ μέρους της Ρωσίας και της Λευκορωσίας.

19. Επιπλέον, λαμβανομένων υπόψη των απειλών για τα υπόλοιπα σύνορα της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει τη σημασία της άμυνάς τους.

20. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή και την Ύπατη Εκπρόσωπο να υποβάλουν περαιτέρω προτάσεις για την ενίσχυση της στρατιωτικής κινητικότητας, ώστε να καταστεί δυνατή η αποτελεσματική μετακίνηση αμυντικού εξοπλισμού και προσωπικού σε ολόκληρη την Ένωση.

21. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας με ομονοούντες εταίρους, που συμμερίζονται τους στόχους μας στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφαλείας. Χαιρετίζει, εν προκειμένω, τις πρόσφατες εταιρικές σχέσεις της ΕΕ με το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας.

22. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανεξετάσει την πρόοδο κατά τη σύνοδό του τον Οκτώβριο του 2025 και θα συζητήσει τα επόμενα βήματα για την υλοποίηση του στόχου του όσον αφορά την αμυντική ετοιμότητα. Καλεί την Επιτροπή και την Ύπατη Εκπρόσωπο να παρουσιάσουν οδικό χάρτη για τον σκοπό αυτό.

23. Τα ανωτέρω ισχύουν με την επιφύλαξη του ιδιαίτερου χαρακτήρα της πολιτικής περί ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών, λαμβάνουν δε υπόψη τα συμφέροντα όλων των κρατών μελών στους τομείς της ασφάλειας και της άμυνας, σύμφωνα με τις Συνθήκες.