Το ΣΑΕ έρχεται από μακριά, θα πάει και μακριά; Ιστορική αναδρομή σε μια κρίσιμη καμπή (Μέρος 3, τελευταίο)

 ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Η απόφαση του ελληνικού Κράτους να διακόψει την χρηματοδότηση του Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού, ασφαλώς ενισχύθηκε από την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης, αν και σύμφωνα με πληροφορίες, η απόφαση ήταν προειλημμένη. Ήδη από νωρίς το 2010, πριν από την Τακτική Συνέλευση ΣΑΕ στην Θεσσαλονίκη, όπου θα είχαμε και την εκλογή νέου προέδρου, ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών Δημ. Δόλλης “ωρύονταν” σε συναντήσεις με το προεδρείο του ΣΑΕ για την οικονομική διαχείριση με το …επιχείρημα “θα μας πάνε όλους φυλακή”.

Αν και κανείς ποτέ (μέχρι σήμερα τουλάχιστον) δεν έδωσε τεκμηριωμένη απάντηση για την 18ετή οικονομική διαχείριση στο ΣΑΕ, το μέτρο αυτό της διακοπής χρηματοδότησης μοιάζει περισσότερο με …τιμωρία παρά με εξυγιαντική ρύθμιση. Εντύπωση προκάλεσε δε και το δεδομένο ότι αν και ο κ. Δόλλης  έκτοτε διακήρυττε την ανάγκη αναδιοργάνωσης του ΣΑΕ, δεν έφερε ποτέ νέο Σχέδιο Νόμου προς ψήφιση στη Βουλή.

Είναι σημαντικό να υπομνησθεί ότι -όπως αναφέρεται στην επίσημη ανακοίνωση του προεδρείου ΣΑΕ, 10 Οκτωβρίου 2011- “στην 8η Συνεδρίαση του Προεδρείου Συμβουλίου Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ), υπό τον Πρόεδρο κ. Στέφανο Π. Ταμβάκη, που συνήλθε στην Αθήνα, την Κυριακή, 9 Οκτωβρίου, παρουσία του Υφυπουργού Εξωτερικών, αρμοδίου για θέματα Απόδημου Ελληνισμού, κ. Δημήτρη Δόλλη και του Γενικού Διευθυντή της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού (Γ.Γ.Α.Ε.), Πρέσβη κ. Πέτρου Παναγιωτόπουλου, υιοθετήθηκε η πρόταση του κ. Υφυπουργού για ετήσια παράταση της αναβολής σύγκλησης της Τακτικής Συνέλευσης του ΣΑΕ και της θητείας του νυν Προεδρείου, με τροποποίηση του Νόμου 3480/2006”.

Όπως είπε τότε ο κ. Δόλλης, η παράταση αυτή, σκοπό είχε  να δώσει τη δυνατότητα στα Μέλη του Προεδρείου ΣΑΕ, στα Μέλη του Συμβουλίου παγκοσμίως, και με την βοήθεια της Γ.Γ.Α.Ε. και του αρμοδίου ΥΦΥΠΕΞ, να εξετάσουν όλους τους τρόπους για αυτοχρηματοδότηση του Συμβουλίου. Αυτό ποτέ δεν έγινε. Ούτε, όμως, ο κ. Δόλλης υλοποίησε και την άλλη δέσμευση που είχε αναλάβει για την “από κοινού αλλαγή του Νόμου 3480/2006, περί λειτουργίας του ΣΑΕ, ώστε να καταστεί ο θεσμός το ισχυρό, αντιπροσωπευτικό Συντονιστικό Όργανο του απανταχού Ελληνισμού”…

Η “πρακτική” της παράτασης  επαναλήφθηκε ένα χρόνο αργότερα καθώς δεν είχε ψηφισθεί ο νέος νόμος που θα οδηγούσε σε εκλογές και ανάδειξη νέας ηγεσίας. Η θητεία του Προεδρείου παρατάθηκε το τέλος του 2012.  Έτσι το προεδρείο του ΣΑΕ αντί για τέσσερα χρόνια θητεία εξήντλησε τα έξι (!) χρόνια εν πλήρει απραξία!..

Στις 9 Σεπτεμβρίου 2012 συναντήθηκε ο νέος -τότε- Υφυπουργός Εξωτερικών Κων. Τσιάρας με το εκ …παρατάσεων προεδρείο του ΣΑΕ. Εκεί, αποφασίστηκε από κοινού να προχωρήσουν άμεσα οι διαδικασίες, ώστε γρήγορα και σε συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα να έχουμε την έναρξη λειτουργίας του νέου ΣΑΕ. “Ενός νέου ΣΑΕ στο οποίο θα συμμετέχει με λόγο και ρόλο ο οικουμενικός Ελληνισμός, με σύγχρονη και κάθετη οργάνωση που θα εκπροσωπεί κάθε απόδημο Έλληνα όπου κι αν βρίσκεται. Ενός νέου ΣΑΕ, που θα είναι αυτοχρηματοδοτούμενο, θα λειτουργεί με απόλυτη διαφάνεια και πιστή εφαρμογή των αρχών της εταιρικής διακυβέρνησης και θα ανταποκρίνεται στις ιδρυτικές αρχές και διαχρονικές αξίες του για την προσέγγιση, οργάνωση και αποτελεσματική εκπροσώπηση των Ελλήνων της διασποράς”, όπως διακήρυξε ο Υφυπουργός.

Στη συνέχεια, υλοποιήθηκε η δέσμευση του κ. Τσιάρα για σύσταση μιας ολιγομελούς επιτροπής απαρτιζόμενης από εκπροσώπους του προεδρείου του ΣΑΕ, στελέχη του υπουργείου Εξωτερικών και της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού, υπό την προεδρεία εκπροσώπου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η οποία θα κατάρτιζε  το σχέδιο νόμου για το νέο ΣΑΕ. Το νέο Σ/Ν δόθηκε για διαβούλευση με την ομογένεια, αλλά ποτέ δεν έφθασε για την ψήφισή του στην ελληνική Βουλή, διότι μεσολάβησε ο ανασχηματισμός του Ιουνίου (2013) και η αλλαγή ηγεσίας στο ΥΠΕΞ.

Σήμερα, προεδρείο του ΣΑΕ δεν υφίσταται. Εκτιμώντας, τα μέλη του, πως δίχως νέα παράταση λειτουργίας του ήταν ουσιαστικά παράνομο, έσπευσαν κατά μόνας να παραιτηθούν!  Εξαίρεση αποτελεί η Γραμματέας του ΣΑΕ Δρ. Όλγα Σαραντοπούλου η οποία έχει την αντίληψη ότι ως συνταγματικός θεσμός το ΣΑΕ δεν μπορεί να παρουσιάσει ¨κενό” ηγεσίας και κατά συνέπεια η ίδια εξακολουθεί να κάνει χρήση του τίτλου και του ρόλου της.  Η πραγματικότητα είναι, όμως, ότι το ΣΑΕ έχει αυτή την ώρα περάσει σε καθεστώς πλήρους ανυπαρξίας.

Μετέωρη (;)  είναι και παραμείνει η έρευνα που είχε ξεκινήσει για τα οικονομικά του ΣΑΕ ενώ ο νέος Υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για τον Απόδημο Ελληνισμό Κυριάκος Γεροντόπουλος, που διαδέθηκε τον κ. Τσιάρα,  αναμένει την έναρξη της  νέας Κοινοβουλευτικής Περιόδου της Βουλής. Τότε (τον Οκτώβριο 2013),  θα ορισθεί και η νέα Επιτροπή για τον Απόδημο Ελληνισμό, ο Πρόεδρος της οποίας είναι θεσμικά και Πρόεδρος της ‘Οργανωτικής και Αναθεωρητικής Επιτροπής’ για το ΣΑΕ.

“Είναι γεγονός πως η αντικατάσταση του κ. Τσιάρα προκάλεσε απορία, δυσφορία και σύγχυση στην ομογένεια. Όχι για τον αντικαταστάτη του, αλλά για το γεγονός ότι ήταν ο μόνος υφυπουργός  -εξαιρουμένου του παρόντος που έχει λίγες μέρες στην αρχή- της τελευταίας δεκαετίας που είχε υλοποιήσει τις δεσμεύσεις του, που είχε ενδιαφερθεί ουσιαστικά για την ομογένεια και είχε να επιδείξει έργο στον τομέα του Απόδημου Ελληνισμού”, μας είπε γνωστός ομογενειακός παράγοντας, από τις ΗΠΑ.

Ο ίδιος ο πρώην Υφυπουργός, Κ. Τσιάρας, απέφυγε οποιαδήποτε δημόσια δήλωση. Σε στενό του κύκλο, όμως, φέρεται να έχει δηλώσει πως  “στην πολιτική κανείς δεν είναι μόνιμος” και πως σημασία έχει “ο κάθε ένας να επιτελεί το καθήκον του για το διάστημα που ο εκάστοτε Πρωθυπουργός της χώρας του εμπιστεύεται υπουργικό θώκο ή όποιο άλλο δημόσιο αξίωμα”.

Τι θα απογίνει το Νομοσχέδιο Τσιάρα; Ρωτήσαμε τον νέο Υφυπουργό κ. Κυριάκο Γεροντόπουλο σχετικά. Μας είπε ότι εξακολουθεί να ισχύει. Ήταν, όμως, και σκεπτικός σε ότι αφορά την συμμετοχή των ομογενών στην δημόσια διαβούλευση. Θελήσαμε να μάθουμε τι θα συμβεί με την Επιτροπή. Παραμένει με τη σύνθεσή της; Θα αλλάξει;  Μας είπε ότι παραμένει ως έχει. “Θα υπάρξει αναγκαστικά νέος πρόεδρος (ο κ. ‘Αδωνις Γεωργιάδης έγινε υπουργός Υγείας) και ίσως προστεθεί και κάποιο νέο μέλος, αλλά η Επιτροπή παραμένει”, μας είπε.

Ο κ. Γεροντόπουλος μας άφησε να καταλάβουμε ακόμη ότι πέραν από τις συναντήσεις που σχεδιάζει να έχει με τα μέλη της Επιτροπής, θέλει να ¨απλωθεί¨ο διάλογος με την Ομογένεια. Και ότι ενδεχομένως το Νομοσχέδιο να προωθηθεί  σε ορισμένες ομογενειακές οργανώσεις για περαιτέρω διαβούλευση. “Θέλω ένα ΣΑΕ που να είναι χρήσιμο σε όλους,  στην πατρίδα και την Ομογένεια”, είπε.

Αυτή η σύντομη ιστορία περί το νέο νόμο για το ΣΑΕ είναι εξαιρετικά διδακτική. Προσφέρεται για εξαγωγή χρησίμων συμπερασμάτων.  Για το παρελθόν του ΣΑΕ, αλλά και για το μέλλον του. Ας σκεφθεί ο καθένας ποιο αποφασιστικό ρόλο θα μπορούσε να παίξει ένα αξιόπιστο ΣΑΕ, ως ένας επί ίσοις όροις συνομιλητής της ελληνικής Κυβέρνησης, π.χ. στο φορολογικό που ταλανίζει την Ομογένεια αυτή την ώρα. Αντί για οργανωμένη, σοβαρή και μελετημένη παρέμβαση, έχουμε το …χάος των μεμονωμένων αντιδράσεων, παρεμβάσεων και προτάσεων -πολλές από τις οποίες είναι ατεκμηρίωτες έως και ανεφάρμοστες- και, φυσικά, ο αρμόδιος Υφυπουργός Οικονομικών διευκολύνεται, έτσι, στο να φορολογεί ανεμπόδιστα τους ομογενείς. Βέβαια και το ΣΑΕ που ξέραμε μέχρι χθες μόνο οργανισμός σοβαρός δεν ήτανε. Θα μπορούσε, όμως, να υπάρξει τέτοιος στο μέλλον, υπό προϋποθέσεις.

Εν κατακλείδει, μπορεί το ΣΑΕ να απασχολεί την ελληνική πολιτική σκηνή από το 1950 (κάτι που μας ήταν άγνωστο μέχρι που πρόσφατα είδαμε δημόσια έγγραφα) το όποιο μελλοντικό, όμως,  ΣΑΕ, επίσης δεν θα επιβιώσει εάν δεν ξεπεράσει τις παιδικές του ασθένειες. Εάν δεν αποκτήσει αυτόφωτο ρόλο και λόγο. Ναι στον ομφάλιο λώρο που συνδέει την πατρίδα με την ομογένεια. Όχι, όμως, σε καθεστώς “σήκω-σήκω, κάτσε-κάτσε”!  Εάν η αυτοχρηματοδότηση είναι το ζητούμενο, πρέπει να βρεθούν τρόποι (και υπάρχουν πολλοί) ώστε το ΣΑΕ να είναι χρήσιμο στην Ομογένεια. Ουδείς απόδημος Έλληνας θα βάλει το χέρι στην τσέπη για κάτι που ΔΕΝ του προσφέρει το ελάχιστο. Εάν η ελληνική Πολιτεία θέλει την Ομογένεια φίλο, συμμαχητή και συμπαραστάτη πρέπει, τουλάχιστον, να της αναγνωρίσει έμπρακτα και της εκχωρήσει το αντιστάθμισμα του πολιτικού και οικονομικού εκτοπίσματος της.  Να καθίσουν ως ομότιμοι συνομιλητές, στο ίδιο τραπέζι. Η κάθε συνάντηση με τον μελλοντικό πρόεδρο του ΣΑΕ και όποιον άλλον επιφανή ομογενή, να αποτελεί θέμα επισήμου ανακοινωθέντος. Μόνον έτσι θα ενδιαφερθούν νέοι προικισμένοι ομογενείς να συμμετάσχουν στα ομογενειακά κοινά. Μόνον έτσι θα αποτελεί  όχι απλά διακοσμητικό τίτλο, αλλά πανταχόθεν αναγνωριζόμενο και τιμώμενο αξίωμα, η θέση του προέδρου του ΣΑΕ. Μόνο τότε θα προσβλέπουν στο θεσμό με  ουσιαστικό ενδιαφέρον εκτός από τους πολίτες και  οι πολιτικοί ηγέτες της διεθνούς σκηνής. Όταν καταστεί διαμορφωτής πολιτικής και εκφραστής επιρροής.

Ειδάλλως, ” αποχαιρέτα την, την Αλεξάνδρεια που χάνεις”.