Ιστορική συμφωνία για «κούρεμα» του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν

To πρώτο βήμα για τη συμφωνία της διεθνούς κοινότητας με την Τεχεράνη σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν φαίνεται ότι έγινε τελικά στη Λωζάννη μετά από μαραθώνιες επαφές που «πήγαν» δύο φορές στην παράταση.

Οι δύο πλευρές ανακοίνωσαν τις παραμέτρους της συμφωνίας, το τελικό κείμενο της οποίας πρέπει να συνταχθεί μέχρι τις 30 Ιουνίου.

Οι πρώτες θετικές ενδείξεις ότι υπήρξε προκαταρκτική συμφωνία ήρθαν μέσω Twitter. Ο γερμανός ΥΠΕΞ, Φρανκ Βάλτερ Στάινμάγιερ, έγραψε στον λογαριασμό του ότι βρέθηκε το πλαίσιο συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Αντίστοιχο ήταν το μήνυμα του ιρανού ομολόγου του, επίσης στο Twitter: «Βρήκαμε λύσεις. Είμαστε έτοιμοι να συντάξουμε το κείμενο.»

Αλλά και ο πρόεδρος του Ιράν, Μ.Ρουχάνι, έγραψε στο Twitter ότι οι «παράμετροι» για τη συμφωνία βρέθηκαν με καταληκτική ημερομηνία την 30ή Ιουνίου 2015.

Ο επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας, Φίλιπ Χάμοντ, εμφανίστηκε ικανοποιημένος από τα αποτελέσματα των συνομιλιών στη Λωζάννη, εκτιμώντας ότι η προκαταρκτική συμφωνία είναι μια καλή βάση για τη συνέχεια.

Στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε ο ιρανός ΥΠΕΞ με την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Φρ.Μογκερίνι, τονίστηκε ότι υπήρξε συμφωνία για τις βασικές παραμέτρους του τελικού κειμένου.

Η Μογκερίνι διευκρίνισε ότι η τελική συμφωνία -οι λεπτομέρειες της οποίας θα γίνουν γνωστές μέχρι τις 30 Ιουνίου- θα εγκριθεί και από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Σχετικά με το πυρηνικό εργοστάσιο του Φορντό, η Μογκερίνι είπε ότι αυτό θα λειτουργεί πλέον ως έδρα πυρηνικής φυσικής και δεν θα υπάρχει σχάσιμο υλικό.

Ο ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Ζαβάντ Ζαρίφ, τόνισε ότι μετά την 30ή Ιουνίου, η ΕΕ και οι ΗΠΑ θα άρουν τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στην Τεχεράνη και σχετίζονται με το πυρηνικό πρόγραμμα.

Παράλληλα, θα πάψουν να ισχύουν και όλα τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

«Απέχουμε λίγο χρόνο από το σημείο που θέλουμε να βρισκόμαστε» εξήγησε ο ίδιος, σχετικά με το πού ακριβώς βρίσκονται οι συνομιλίες.

Υπογράμμισε, πάντως, ότι η χώρα του θα συνεχίζει να εμπλουτίζει ουράνιο στις εγκαταστάσεις του Νατάνζ, όχι όμως και στις εγκαταστάσεις του Φορντό.

Κατέληξε, λέγοντας ότι αυτή η συμφωνία δεν οδηγεί αυτόματα σε εξομάλυνση των σχέσεων Ουάσινγκτον-Τεχεράνης.

«Κουρεύεται» το πρόγραμμα

Πηγές από ευρωπαίους αξιωματούχους που επικαλείται το Reuters, αναφέρουν ότι στη συμφωνία προβλέπεται ότι οι υπάρχουσες ποσότητες εμπλουτισμένου ουρανίου που διαθέτει η Τεχεράνη, είτε θα διαλυθούν είτε θα σταλούν σε άλλη χώρα.

Συνολικά θα «χαθούν» τα 2/3 της ικανότητας εμπλουτισμού ουρανίου, ενώ η χώρα θα παρακολουθείται από τη διεθνή κοινότητα για τα επόμενα 10 χρόνια.

Αμερικανικές πηγές αναφέρουν ότι η χώρα από 19.000 συσκευές φυγοκέντρησης (για τον εμπλουτισμό ουρανίου) που διαθέτει σήμερα θα μείνει με 6.104 στο μέλλον.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το Ιράν συμφωνεί να μην εμπλουτίζει ουράνιο πάνω από 3,67% για τα επόμενα 15 χρόνια, ενώ οι επιθεωρήσεις των εγκαταστάσεων θα είναι αυστηρότατες και θα διαρκέσουν 25 χρόνια.

Οι ίδιες πηγές επιβεβαιώνουν ότι θα πάψουν να ισχύουν όλες οι προηγούμενες αποφάσεις του ΣΑ του ΟΗΕ εις βάρος του Ιράν, ωστόσο, εάν σε οποιοδήποτε στάδιο η Τεχεράνη υποχωρήσει από τις δεσμεύσεις της, οι κυρώσεις θα επανέλθουν άμεσα.

Την ικανοποίησή του εξέφρασε ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος έσπευσε στον κήπο του Λευκού Οίκου για να κάνει δηλώσεις στους δημοσιογράφους.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ επικοινώνησε με τον γάλλο ομόλογό του Φρανσουά Ολάντ, ενώ αργότερα επρόκειτο να επικοινωνήσει με τον ισραηλινό πρωθυπουργό (και πολέμιο της όποιας συμφωνίας), Μπέντζαμιν Νετανιάχου.

O γάλλος πρόεδρος σημείωσε ότι η διεθνής κοινότητα χρειάζεται μια αξιόπιστη και βιώσιμη συμφωνία και προειδοποίησε ότι οι κυρώσεις θα επανέλθουν, αν το Ιράν υπαναχωρήσει.

Ικανοποιημένη εμφανίστηκε και η καγκελάριος Μέρκελ, μιλώντας για ένα σημαντικό βήμα στην κατεύθυνση του να μην αποκτήσει το Ιράν πυρηνικά όπλα.