Θα επαναληφθεί η οικονομική κρίση του 2008;

Με αφορμή την πτώση των χρηματιστηριακών δεικτών τις τελευταίες ημέρες ο οικονομολόγος Μαξ Ότε εκτιμά ότι η νέα χρηματοοικονομική κρίση που διαφαίνεται θα είναι χειρότερη από αυτή του 2008. Και η Γερμανία θα πληγεί.

Με αφορμή τη χθεσινή πτώση στο χρηματιστήριο της Αθήνας αλλά και τους εξαιρετικά αρνητικούς δείκτες που κατέγραψαν τα μεγάλα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια σε Παρίσι, Ρώμη, Λονδίνο αλλά και Φραγκφούρτη ο γερμανός οικονομολόγος Μαξ Ότε μίλησε στη γερμανική ραδιοφωνία (Deutschlandfunk), δίνοντας απαντήσεις σε φλέγοντα ζητήματα. Η παγκόσμια οικονομία φαίνεται να αποδυναμώνεται, όπως δείχνει το παράδειγμα της Κίνας, των ΗΠΑ και κυρίως της Ευρώπης. Σχεδόν οκτώ χρόνια μετά την μεγάλη χρηματοοικονομική κρίση του 2008 ο γερμανός οικονομολόγος εκφράζει την έντονη ανησυχία του για επανάληψη των γεγονότων.

«Αυτό που είχαμε τότε ήταν η απειλή ενός χρηματοοικονομικού πανικού, ενός νευρικού κλονισμού ή ενός καρδιακού εμφράγματος του χρηματοοικονομικού συστήματος εξαιτίας των χρηματοοικονομικών φουσκών. Αυτήν την κατάσταση καταφέραμε να καταπολεμήσουμε με πάρα πολύ φθηνό χρήμα και έτσι ηρεμήσαμε το σύστημα για ένα χρονικό διάστημα. Ωστόσο δεν αντιμετωπίσαμε τις αιτίες και τώρα πλέον έρχονται να συμπέσουν πολλοί μεμονωμένοι παράγοντες, δημιουργώντας αυτή την περίπλοκη κατάσταση».

Η διάγνωση του ειδικού για τον «ασθενή» που λέγεται παγκόσμια οικονομία δεν είναι καθόλου αισιόδοξη: «Πρόκειται για ένα άθροισμα πάρα πολλών χρόνιων ασθενειών, στις οποίες καταπολεμήσαμε μόνο τα συμπτώματα και όχι τις αιτίες. Γι’ αυτό, η νέα κατάσταση που διαγράφεται, ακόμη κι εάν δεν προκαλεί πανικό με την στενή έννοια, είναι πολύ πιο επικίνδυνη σε σχέση με όλα εκείνα τα θέματα που δεν λύσαμε το 2008 και αναβάλαμε για το μέλλον».

«Ούτε στη Γερμανία τα πράγματα πηγαίνουν καλά»

Πάντως αυτό το οικονομικό χάος δεν φαίνεται εν πρώτοις να αγγίζει τη Γερμανία. Ωστόσο ο Μαξ Ότε φαίνεται να έχει διαφορετική άποψη επ’ αυτού: «Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις λειτουργούν. Οι προμηθευτές λειτουργούν. Η Γερμανία έχει γίνει κάτι σαν τον πάγκο εργασίας της Δύσης. Ωστόσο οι μεγάλες επιχειρήσεις μας γίνονται συστηματικά μικρότερες έως πάρα πολύ μικρές. Πού είναι οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι που συμμετείχαν στον διεθνή ανταγωνισμό, όπως η Thyssen-Krupp, η Deutsche Bank και η Siemens; Δεν ακούγονται πλέον».

Ο Γερμανός ειδικός κλείνει επισημαίνοντας: «Υπάρχουν δύο επίπεδα. Ναι, η οικονομία λειτουργεί, παράγουμε πολύ, αλλά τι κάνουμε με το πλεόνασμα; Το χαρίζουμε πάλι στην ΕΕ. Η μεσαία τάξη γίνεται φτωχή και οι δυνατότητες της να αποταμιεύει περιορίζονται σημαντικά. Η αθόρυβη απαλλοτρίωση εξαπλώνεται. Αυτό είναι πολύπλοκο. Με αυτή την έννοια, λοιπόν, δεν θέλω να πω ότι στη Γερμανία τα πράγματα πηγαίνουν καλά. Ναι, έχουμε σχετικά λίγους ανέργους, αλλά με ποιο τίμημα;».

Με αφορμή την πτώση των χρηματιστηριακών δεικτών τις τελευταίες ημέρες ο οικονομολόγος Μαξ Ότε εκτιμά ότι η νέα χρηματοοικονομική κρίση που διαφαίνεται θα είναι χειρότερη από αυτή του 2008. Και η Γερμανία θα πληγεί.

Με αφορμή τη χθεσινή πτώση στο χρηματιστήριο της Αθήνας αλλά και τους εξαιρετικά αρνητικούς δείκτες που κατέγραψαν τα μεγάλα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια σε Παρίσι, Ρώμη, Λονδίνο αλλά και Φραγκφούρτη ο γερμανός οικονομολόγος Μαξ Ότε μίλησε στη γερμανική ραδιοφωνία (Deutschlandfunk), δίνοντας απαντήσεις σε φλέγοντα ζητήματα. Η παγκόσμια οικονομία φαίνεται να αποδυναμώνεται, όπως δείχνει το παράδειγμα της Κίνας, των ΗΠΑ και κυρίως της Ευρώπης. Σχεδόν οκτώ χρόνια μετά την μεγάλη χρηματοοικονομική κρίση του 2008 ο γερμανός οικονομολόγος εκφράζει την έντονη ανησυχία του για επανάληψη των γεγονότων.

«Αυτό που είχαμε τότε ήταν η απειλή ενός χρηματοοικονομικού πανικού, ενός νευρικού κλονισμού ή ενός καρδιακού εμφράγματος του χρηματοοικονομικού συστήματος εξαιτίας των χρηματοοικονομικών φουσκών. Αυτήν την κατάσταση καταφέραμε να καταπολεμήσουμε με πάρα πολύ φθηνό χρήμα και έτσι ηρεμήσαμε το σύστημα για ένα χρονικό διάστημα. Ωστόσο δεν αντιμετωπίσαμε τις αιτίες και τώρα πλέον έρχονται να συμπέσουν πολλοί μεμονωμένοι παράγοντες, δημιουργώντας αυτή την περίπλοκη κατάσταση».

Η διάγνωση του ειδικού για τον «ασθενή» που λέγεται παγκόσμια οικονομία δεν είναι καθόλου αισιόδοξη: «Πρόκειται για ένα άθροισμα πάρα πολλών χρόνιων ασθενειών, στις οποίες καταπολεμήσαμε μόνο τα συμπτώματα και όχι τις αιτίες. Γι’ αυτό, η νέα κατάσταση που διαγράφεται, ακόμη κι εάν δεν προκαλεί πανικό με την στενή έννοια, είναι πολύ πιο επικίνδυνη σε σχέση με όλα εκείνα τα θέματα που δεν λύσαμε το 2008 και αναβάλαμε για το μέλλον».

«Ούτε στη Γερμανία τα πράγματα πηγαίνουν καλά»

Πάντως αυτό το οικονομικό χάος δεν φαίνεται εν πρώτοις να αγγίζει τη Γερμανία. Ωστόσο ο Μαξ Ότε φαίνεται να έχει διαφορετική άποψη επ’ αυτού: «Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις λειτουργούν. Οι προμηθευτές λειτουργούν. Η Γερμανία έχει γίνει κάτι σαν τον πάγκο εργασίας της Δύσης. Ωστόσο οι μεγάλες επιχειρήσεις μας γίνονται συστηματικά μικρότερες έως πάρα πολύ μικρές. Πού είναι οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι που συμμετείχαν στον διεθνή ανταγωνισμό, όπως η Thyssen-Krupp, η Deutsche Bank και η Siemens; Δεν ακούγονται πλέον».

Ο γερμανός ειδικός κλείνει επισημαίνοντας: «Υπάρχουν δύο επίπεδα. Ναι, η οικονομία λειτουργεί, παράγουμε πολύ, αλλά τι κάνουμε με το πλεόνασμα; Το χαρίζουμε πάλι στην ΕΕ. Η μεσαία τάξη γίνεται φτωχή και οι δυνατότητες της να αποταμιεύει περιορίζονται σημαντικά. Η αθόρυβη απαλλοτρίωση εξαπλώνεται. Αυτό είναι πολύπλοκο. Με αυτή την έννοια, λοιπόν, δεν θέλω να πω ότι στη Γερμανία τα πράγματα πηγαίνουν καλά. Ναι, έχουμε σχετικά λίγους ανέργους, αλλά με ποιο τίμημα;».

DLF / Αλεξάνδρα Κοσμά

Deutsche Welle