Ευτυχία Λοϊζίδη: Με αφορμή το βιβλίο: Η πορεία μου δίχως ράσο

Eytyxia-LoizidouΕυτυχία Λοϊζίδη*
Πρόσφατα έλαβα το βιβλίο «Η πορεία μου δίχως ράσο» του Νίκου Ανδριώτη και απο τις πρώτες κιόλας αναγνώσεις δεν άργησα να αντιληφθώ πως πρόκειται περί ενός βιβλίου που περιλαμβάνει ολοκληρωμένη μορφή εκείνης της εργασίας που χρειάζεται κανείς να καταβάλει ώστε να μπορέσει να κάνει την υπέρβαση. Υπέρβαση της αντίθεσης με την εξισορρόπηση κι εναρμόνιση των δυο πόλων (άτομο + = κοινωνία+).
Η αμιγή έκφραση της εκδοχής που προανέφερα αντιστοιχεί στην  εξισορρόπηση ατομικών και κοινωνικών αξιών, ατομικού και συλλογικού συμφέροντος.
Σε μυθικό επίπεδο αυτό μεταγράφεται σε έναν ατομικό ήρωα που είναι πάντοτε έτοιμος να προασπίζεται την κοινότητα των ανθρώπων και τα πλάσματα της φύσης ( Ήρωας –πρόμαχος), στο πλαίσιο ενός μοντέλου δράσης αμυντικού ή αντιστασιακού.
Γνωρίζουμε πως η αριστοτελική μίμηση ταυτίζεται με την πλοκή και δεν έχει σχέση με την αναπαράσταση. Αλλά, πλοκή δεν είναι το ξετύλιγμα ενός νήματος που οδηγεί συντριπτικά τους τραγικούς ήρωες από το σκοτάδι στο φως;
Είναι λοιπόν  λύση ενός αινίγματος και ο Νίκος Ανδριώτης φτάνει στη λύση του.
Μια λύση που όπως ξεκάθαρα ο ίδιος στο βιβλίο του αναφέρει : «Μεγαλώνοντας μάθαινα όλο και πιο πολύ για τα αινίγματα της ζωής».
Έτσι λοιπόν ο δραματικός  ήρωας δίνει νόημα μέσα από αυτό το ταξίδι του προκρίνοντας ενεργητικότητα και αυτογνωσία.
Ως παιδί της τραγωδίας και υποστηρίκτρια  της Σωκρατικής φιλοσοφίας, θα έλεγα πως στο βιβλίο αυτό δεν παρακολούθησα τον τρόπο με τον οποίο ο «Άρχων» της ομογένειας τυλίχτηκε στα δίχτυα της μοίρας, αλλά πως η γνώση μπορεί να προκύψει από τα συγκλονιστικότερα παθήματα του ήρωα.
Γιατί φτάνει στην κάθαρση, κατόπιν γνώσης. Πονεμένης γνώσης.
Ολόκληρη η πορεία του διακρίνει τον άνθρωπο από το δυνάμει στο ενέργεια  (όπου εκεί έγκειται η κάθαρση).  Έτσι με αυτόν τον τρόπο αναδεικνύεται σε μια μορφή συμβολική αφού κατάφερε να διατελεί πνευματική σύνθεση ανεξάρτητη από την θρησκευτική θεώρηση (βλ. τίτλο βιβλίου Η πορεία μου δίχως ράσο).
Σε ορισμένα σημεία του βιβλίου διαπίστωσα ότι δεν τηρούνται –εσκεμμένα –οι κανόνες της γραμματικής και του συντακτικού. Όμως η ανάγνωσή του είναι πνευματικά επαρκής και ευδόκιμη αφου καταφέρνει να περάσει όλες τις εικόνες.
Ορθώνεται μπροστά μας σαν απόλυτη θέληση, ασυμβίβαστος και ανυποχώρητος μέχρι τέλους. Που από παιδί ακόμα στο όνομα της σωφροσύνης δεν δέχτηκε το καθετί παθητικά και αδιαμαρτύρητα.
Μεταφέροντας τα προβλήματα και τις επιπτώσεις στη συνείδηση του αναγνώστη κάνει βαθύτερη την αγωνία μας. Σίγουρα και πρωταρχικός του στόχος δεν είναι να μας αναστατώσει•τα καταφέρνει όμως (προσωπικά προκλήθηκα έντονα από τα προσωπικά δρώμενα και τα νοήματα τους). Τον  ενδιαφέρει να μας παρασύρει πνευματικά στον προφητικό του οραματισμό. Τελειώνει όμως ο αγώνας του εδώ ;
Είμαι βαθιά πεπεισμένη πως  με τον ίδιο τρόπο που άλλοτε ο κος Ανδριώτης αναγνωρίστηκε στην κοινοτική οργάνωση της ελληνικής παραδοσιακής κοινότητας ως ο Ήρωας- Πρόμαχος, που είναι έτοιμος κάθε στιγμή να θυσιάσει  τη ζωή του για να προασπίσει  τη μικρή του κοινότητα από κάθε εξωτερική απειλή, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο θα την προστατεύσει από τον χαμένο πολιτικό παράδεισο.
Αν οι Έλληνες ζούσαν σε αρμονία με τον κόσμο, αυτό οφείλεται στο ότι αγνοούσαν το σχίσμα ανάμεσα στην Πόλη και το άτομο και, συνεπώς, στην οδυνηρή αναδίπλωση του ατόμου στον εαυτό του και τη φυγή στο άδειο επέκεινα. Lassiter
Ανακεφαλαιώνοντας την πιο πάνω ενότητα, το βιβλίο  τιτλοφόρησε και κυκλοφόρησε σε μια  πολύ δύσκολη για τον Ελληνισμό και την πατρίδα περίοδο.
Ο Ανδριώτης επομένως κάνει την παρουσία του την ώρα που οι άσημοι μεν,  -ήρωες δε -πολίτες έχουν ανάγκη από την παρουσία της Παιδείας.  Ο Χριστιανισμός δεν είναι πολύ μακρυά αφού συνδυάζει την ύπαρξη του καθενός με τη δύναμη του ονόματος: ΝΙΚΟΣ. Αν το όνομα δηλώνει την ατομική μας υπόσταση γενικώς, το επώνυμο τονίζει την μοναδικότητα της: Ανδριώτης.
* ΗΕυτυχία Λοιζίδη είναι σκηνοθέτης-ηθοποιός.