Το Ισλάμ απέναντι στον Ελληνισμό και την Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη (2ο από 4)

ΙΣΛΑΜ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ:

ΜΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΚΑΙ

ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

Δρ Νικόλαος Λάος1

Το Ισλάμ απέναντι στον Ελληνισμό και την Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη

Ο κόσμος της ισλαμικής φιλοσοφικής σκέψης έχει μακρά και στενή σχέση με την προχριστιανική ελληνική φιλοσοφική σκέψη. Πράγματι, ο ισλαμικός πολιτισμός έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αξιολόγηση, συστηματοποίηση και ύστερα διάδοση της ελληνικής φιλοσοφικής σκέψης στον νεώτερο δυτικό κόσμο. Η ισλαμική γραμματεία είχε πάντοτε σε μεγάλη εκτίμηση Έλληνες διανοουμένους, όπως ο Αριστοτέλης, ο Πλάτων, ο Σωκράτης κ.ά, και επηρεάστηκε έντονα από τον Νεοπλατωνισμό. Τον 9o αιώνα μ.Χ., στη Βαγδάτη λειτουργούσε ο «Οίκος της Σοφίας», ένα από τα σημαντικότερα κέντρα διανόησης που ενθάρρυνε λογίους να συμμετέχουν στη μετάφραση και τη μελέτη παλιών χειρογράφων, πολλά από τα οποία προέρχονταν από την αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη. Τα έργα του Αριστοτέλη, του Ευκλείδη, του Γαληνού και άλλων φιλοσόφων και επιστημόνων της αρχαίας Ελλάδας είχαν όλα μεταφραστεί στα αραβικά. Επίσης, ο αραβοϊσλαμικός κόσμος επηρεάστηκε έντονα από την ελληνική ιατρική, από τα ελληνικά μαθηματικά, από την ελληνική αστρονομία και από την ελληνική χημεία (εξ ου και, μεταξύ άλλων, το «ελληνικό πυρ», που ονομάστηκε και «υγρό πυρ»).

Όταν ο ελληνικός κόσμος ασπάστηκε την Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη και έτσι έγινε μέλος εκείνων που το Κοράνιο αποκαλεί Ρουμ, οι δεσμοί μεταξύ των δύο πολιτισμών έγιναν ακόμη στενότεροι. Για παράδειγμα, η ισλαμική εσχατολογία μας πληροφορεί ότι το σημαντικότερο γεγονός που απομένει να συμβεί στην ιστορία είναι η επιστροφή του Μεσσία, δηλαδή του Ιησού υιού της Παρθένου Μαρίας. Μόνο οι Χριστιανοί και οι Μουσουλμάνοι, κανείς άλλο εκτός από αυτούς, μοιράζονται από κοινού αυτήν τη θρησκευτική πίστη, η οποία υπόσχεται να τους ενώσει μεταξύ τους με έναν ακατάλυτο πολιτικό και στρατιωτικό δεσμό με ορίζοντα την επιστροφή του Μεσσία.

Πρέπει να προσέξουμε και να επισημάνουμε ότι μόνο οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί περιγράφονται στο Κοράνιο ως Ρουμ και μόνο με αυτούς, κατά τους ευσεβείς Μουσουλμάνους, θα σφυρηλατηθεί μια συμμαχία. Από την άλλη πλευρά, η δυτική Χριστιανοσύνη, που δεν είναι Ρουμ, έχει ήδη σφυρηλατήσει μια σιωνιστική συμμαχία με τους Εβραίους και μάλιστα το Κοράνιο εννοεί αυτήν ακριβώς τη σιωνιστική ιουδαιο‐χριστιανική συμμαχία όταν απαγορεύει στους Μουσουλμάνους να έχουν οποιαδήποτε φιλία και συμμαχία με εκείνους τους Ιουδαίους και με εκείνους τους Χριστιανούς που είναι φίλοι και σύμμαχοι μεταξύ τους (Κοράνιο, σούρα Al‐Maidah, 5:51).

Το Κοράνιο διέκρινε σαφώς μεταξύ εκείνων των Χριστιανών που σφυρηλατούν μια ιουδαιο‐χριστιανική συμμαχία και των άλλων Χριστιανών για τους οποίους ο Αλλάχ διακήρυξε στο Κοράνιο (σούρα Al‐Maidah, 5:82): «…και εσείς σίγουρα θα διαπιστώσετε ότι εκείνοι που επιδεικνύουν τη μέγιστη αγάπη και στοργή για τους πιστεύοντες (δηλαδή τους Μουσουλμάνους) είναι εκείνοι που λένε “Είμαστε Χριστιανοί”…».

Το Κοράνιο ρητώς αναγνωρίζει τον Ιησού Χριστό ως τον αληθινό Μεσσία και ρητώς καταδικάζει την απόφαση των Eβραίων να τον σκοτώσουν: «Εκείνοι (οι Eβραίοι) είπαν (κομπάζοντας): Εμείς σκοτώσαμε τον Μεσσία, τον Ιησού τον υιό της Μαρίας, τον Απεσταλμένο τού Αλλάχ» (Κοράνιο, al‐Nisa, 4:157). Το Κοράνιο συνεχίζει γράφοντας ότι οι Eβραίοι δολοφόνοι του Ιησού Χριστού είχαν την ψευδαίσθηση ότι τον νίκησαν επειδή τον σταύρωσαν, αλλά η αλήθεια είναι, τονίζει το Κοράνιο, ότι ο Ιησούς Χριστός επέζησε των δολοφόνων του: «και δεν τον σκότωσαν, ούτε τον σταύρωσαν, αλλά έτσι φάνηκε σε αυτούς» (Κοράνιο, al Nisa, 4:157). Το Κοράνιο λοιπόν διακηρύσσει ότι οι Eβραίοι δεν σκότωσαν τον Ιησού Χριστό, αφού εκείνος αναστήθηκε και δια του θανάτου νίκησε τον θάνατο, ούτε τον εκμηδένισαν δια της σταύρωσης.

Το Κοράνιο, σε τρία χωρία, γράφει ότι ο Αλλάχ, αφού παρέλαβε το πνεύμα του σταυρωμένου Ιησού, έστειλε πίσω την ψυχή του Ιησού στο σώμα της και έτσι τον ανέστησε και τελικά τον ανύψωσε υπεράνω εκείνων που βλασφήμησαν εναντίον του (Κοράνιο, Ale ‘Imran, 3:55, al‐Maida, 5:116‐117, al‐Nisa, 4:157). Ειδικότερα, στο κορανικό χωρίο al‐Zumar, 39:42, αναφέρεται ότι ο Αλλάχ έστειλε πίσω την ψυχή του Ιησού στο σώμα της μετά από τον φαινομενικό του θάνατο στον σταυρό. Το Κοράνιο αναφέρεται και στην ανάληψη του Ιησού Χριστού: «Ιδού ο Αλλάχ ανύψωσε αυτόν (τον Ιησού) στον Ίδιο τον Εαυτό Του και δοξάστηκε ο Αλλάχ εν Ισχύ και Σοφία» (Κοράνιο, al‐Nisa, 4:158).

Το Κοράνιο και η «Σούνα» (δηλαδή η ιερή παράδοση του Ισλάμ) περιέχουν αυστηρές προειδοποιήσεις εναντίον εκείνων που δεν πίστεψαν στον Ιησού. Σύμφωνα με το Κοράνιο, την ημέρα της Κρίσεως, ο Ιησούς θα επανεμφανιστεί στον κόσμο ως κριτής και μάρτυρας εναντίον των εχθρών του (Κοράνιο, al‐Nisa, 4:159). Την επιστροφή του Ιησού ως κριτή έχει τονίσει ο ιδρυτής του Ισλάμ Μωάμεθ και σε διάφορα χωρία της ιερής παράδοσης του Ισλάμ, ιδίως στη συλλογή Sahih al‐Bukhari, που είναι μια από τις έξι κύριες συλλογές χαντίθ, δηλαδή παραδεδομένων διδασκαλιών τού σουνιτικού Ισλάμ. Επιπλέον, το Κοράνιο και η Σούνα αναφέρουν ότι η Δευτέρα Παρουσία του Ιησού Χριστού θα ακολουθήσει την παρουσία του Ψευδομεσσία (Αντιχρίστου), «Ντατζάλ», στην ιστορία. Σχετικές πληροφορίες περιέχονται στη χαντίθ (ισλαμική παράδοση) του Tamim al‐Dari. Στη συλλογή Ahadith (αυθεντικά ρητά και προφορικές διδασκαλίες του ιδρυτή του Ισλάμ Μωάμεθ) περιέχεται εκτενής αναφορά στην επιστροφή του Μεσσία Ιησού, υιού της Μαρίας, ο οποίος θα νικήσει

τελικά τον Ψευδομεσσία («Ντατζάλ») και θα οδηγήσει ολόκληρη την ανθρωπότητα στην τελική κρίση.

Βεβαίως, προς αποφυγή κάθε παρεξηγήσεως και θεολογικής συγχύσεως, οφείλω ως Ορθόδοξος Χριστιανός μελετητής της φιλοσοφίας και της θεολογίας, να τονίσω ότι το Ισλάμ δεν ομολογεί τον Ιησού Χριστό ως τον σαρκωθέντα Λόγο του Θεού, δηλαδή ως το δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, αλλά ως τον Μεσσία και Απεσταλμένο του Αλλάχ, δηλαδή ενός ατομικού (όχι τριαδικού) Θεού. Για τον λόγο αυτόν, παρά τον σεβασμό του Ισλάμ προς τον Ιησού Χριστό, τόσο η ισλαμική χριστολογία όσο και ο ισλαμικός μονοθεϊσμός διαφέρουν ριζικά από την ορθόδοξη χριστιανική χριστολογία και από τον ορθόδοξο χριστιανικό μονοθεϊσμό (βλ. σχετικώς το βιβλίο μου Μεθεξιολογία: Φιλοσοφική Θεολογία και Θεολογική Φιλοσοφία για τη Θέωση της Ανθρωπότητας, Αθήνα: Εκδόσεις Δίαυλος, 2017, κεφάλαιο 5). Ωστόσο, σε ιστορικό και ειδικότερα πολιτικό επίπεδο, είναι σημαντικό το γεγονός ότι ο ισλαμικός κόσμος, υπό κανονικές συνθήκες, όχι μόνο δεν εχθρεύεται τον ορθόδοξο χριστιανικό κόσμο, αλλά θεωρεί τον ορθόδοξο χριστιανικό κόσμο ως τον γνησιότερο πολιτικό-πολιτιστικό σύμμαχό του και εκφράζει, με τον δικό του τρόπο, σεβασμό στα πρόσωπα του Ιησού Χριστού και της Παρθένου Μαρίας.

Αύριο: Μη ταυτίζουμε το Ισλάμ με την Τουρκία και τον Νέο-οθωμανισμό

Φωτογραφία πρώτης σελίδας: Αραβικό χειρόγραφο που εικονίζει τον Αριστοτέλη να
διδάσκει αστρονομία (Topkapi Palace Museum, Κωνσταντινούπολη)

___________________

1 Ο δρ Νικόλαος Λάος είναι φιλόσοφος και σύμβουλος νοοπολιτικής. Μεταξύ άλλων, είναι ο συγγραφέας του βιβλίου Μεθεξιολογία: Φιλοσοφική Θεολογία και Θεολογική Φιλοσοφία για τη Θέωση της Ανθρωπότητας (Αθήνα: Εκδόσεις Δίαυλος, 2017), το οποίο, to 2016, εκδόθηκε στα αγγλικά από την εκδοτική εταιρεία Pickwick Publications του αμερικανικού εκδοτικού ομίλου Wipf and Stock Publishers: http://wipfandstock.com/methexiology.html Για την ελληνική έκδοση, βλ.: http://www.diavlos-books.gr/product/1027/metheksiologia-filosofiki-theologia-kai-theologiki-filosofia-gia-ti-theosi-tis-anthropotitas-