Άρθρο της Ευτυχίας Λοϊζίδη

Της Ευτυχίας Λοϊζίδη*
Ο Έλλην εκ φύσεως είναι ευφυής και ονειροπόλος. Με την επιμονή του δε, κατορθώνει να πραγματοποιεί εκείνα που θεωρούνται από τους άλλους όνειρα. Αυτό παρατηρείται και στα ταξίδια του. Η “στενότης του χώρου” στον οποίο γεννήθηκε (?) είτε οι ανώμαλες κοινωνικές συνθήκες τον ανάγκασαν να εκπατρισθεί. Αλλά εκεί στη νέα του πατρίδα δεν έμεινε αδρανής.
Όσο αφορά την ελληνική Μετανάστευση στην Αμερική, υπάρχουν και λόγοι οικονομικοί αλλά δεν παραδέχομαι ότι μόνο οικονομικά ελατήρια παρακινούν τον Έλληνα να εγκατασταθεί στην Αμερική.
Ο Έλλην θέλει την οικονομική του εξασφάλιση αλλά και ονειροπολεί να συμβάλλει κατά το δυνατόν στην ανάπτυξη του πολιτισμού της νέας του πατρίδας.
Αυτό ήταν ανέκαθεν το εκπολιτιστικό του πρόγραμμα.
Οι Κορίνθιοι εποικίζουν τη Θράκη και την Αδριατική.
Οι Μιλήσιοι τον Εύξεινο.
Οι Χαλκιδείς την Σικελία και τη Νεάπολη.
Οι Φωκαείς την Μασσαλία.
Οι Θήριοι την Αφρική και Κυρηναϊκή.
Οι Αιγινήτες την Αίγυπτο.
Κάποτε, (1911) ο Fairchild στάλθηκε από το Carnegie Institute of Washington να πάει στην Ελλάδα να μελετήσει το φαινόμενο των μεταναστεύσεων. Η αλήθεια ήταν πως ήταν αρκετά αυστηρός. Στην Ελληνική Μετανάστευση είδε μόνο καθαρώς οικονομικούς λόγους.
 από το βιβλίο του Greeks Immigration to the United States.
Είναι χαρά και τιμή μας να μνημονεύσουμε τη γενναιόδωρη υποστήριξη της δουλειάς μας στην οποία βασίζεται το θεατρικό σχήμα Λεωνίδα Λοιζίδη όλα αυτά τα χρόνια.
Υποστήριξη που είχαμε από προσωπικότητες που μας έδωσαν οικονομική ενίσχυση και φιλοξενία. Στήριξη από φίλους και συναδέλφους με διάφορους τρόπους. Τμήματα και άλλες Αρχές στην πατρίδα μας και στο εξωτερικό μας βοήθησαν με την παροχή της Αιγίδας.
Όμως,  η μακροπρόθεσμη οφειλή μας στον Νίκο Μούγιαρη μπορεί να είναι φανερή, μπορεί και όχι. Όμως είναι πολύ βαθιά. Γιατί θεωρεί προνόμιο και τιμή του να είναι Έλληνας. Μετά την τραγική εισβολή στην Κύπρο το 1974, προχώρησε μαζί με τους ομοϊδεάτες του μπροστά.
Με όπλο τις δημόσιες σχέσεις του…προχώρησε από το να είναι θύμα, στο να χαρακτηριστεί από την παγκόσμια κοινή γνώμη όχι ως “ο αδιάλλακτος”  “ο εθνικιστής”  “ ο επιθετικός” αλλά ο στυλοβάτης όλων!
Το μοναδικό ίσως αδίκημα του είναι η κοινοποίηση η προώθηση και η προβολή του Κυπριακού προβλήματος.
Έπειτα από τόσα χρόνια το πρόβλημα παραμένει. Παραμένει επειδή η παγκόσμια κοινή γνώμη έχει επιλέξει να λησμονήσει και να ξεχάσει τους χιλιάδες πρόσφυγες.
Ξεχνά την καταστροφή της πολιτιστικής και θρησκευτικής μας κληρονομιάς.
Ξεχνά ότι ακόμα υπάρχουν χιλιάδες ξένοι στρατιώτες στο νησί.
Σε μια τέτοια προσπάθεια ο πολυσχιδής  Νίκος Μούγιαρης έρχεται αρωγός.
Με την πολιτική του επιρροή και τα προσδοκώμενα συμμαχικά οφέλη επικέντρωσε την προσοχή του στο να φράζει το δρόμο στην καταστροφή και να κρατεί ανοιχτό το δρόμο προς την ειρήνη.
Στις 24 Φεβρουαρίου 2018 με την παρουσίαση της Ηλέκτρας του Σοφοκλή  δημιουργία του θεατρικού τμήματος του Παγκυπρίου εδω στην Αμερική όλα τα Ελληνόπαιδα -έτσι τα θεωρώ- θα καταθέσουν ένα πολύ χρήσιμο λιθαράκι στο δημοκρατικό δρόμο που μας άνοιξε ο εμπνευστής του.
Ευτυχία Λοιζίδη

Η Σύμβαση της Δημοκρατίας σε Διεθνές Επίπεδο.

Όντως ο Σοφοκλής έστησε μια τραγωδία που κινείται στα χνάρια του Ομήρου (ο οποίος ορίζει το θάνατο του Αίγισθου και της Κλυταιμνήστρας ως το τέλος των συμφορών για τον οίκο του Ατρέα) ή κάτω από το προφανές νόημα του έργου υπάρχουν στρώματα ειρωνείας; Με άλλα λόγια επιτυγχάνεται η δικαίωση με την επιβολή της τάξης στην αταξία;
Το 412 ο Αλκιβιάδης ήταν αυτός που ενήργησε στο να συνθηκολογήσουν οι πάλαι ποτέ εχθροί;
Αναφέρομαι στη συνθήκη μεταξύ των Σπαρτιατών από το ένα μέρος και του Τισσαφέρνη από το άλλο.
Οι πρώτοι αναγνώρισαν την κυριαρχία των Περσών πάνω στις ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας ενώ για τον μεν Τισσαφέρνη η υποχρέωσή του ήταν να αναλάβει την πληρωμή των μισθών των πληρωμάτων του πελοποννησιακού στόλου.
Άρα η ανάγκη έσπρωξε τους μεν (Πελοποννήσιους) να μονιάσουν με τους εχθρούς. Οι Σπαρτιάτες καθ΄όλη τη διάρκεια του πολέμου παρουσιάζουν τους εαυτούς τους ως απελευθερωτές. Ναι. Αλλά η ανάγκη ήταν εκείνη που τους έσπρωξε χωρίς αιδώ να πουλήσουν στην κυριολεξία τις Ιωνικές ελληνικές πόλεις.
Στο εξής λοιπόν οι Πέρσες θα είναι οι ρυθμιστές της πολιτικής κατάστασης της Ελλάδας (μέχρις ότου παρουσιαστεί ένας Μέγας Αλέξανδρος).
 Οπωσδήποτε η συμμαχία αυτή ήταν ακόμα ένα πλήγμα για την Αθήνα. Αλλά οι πολίτες της καλά κρατούν. Μπορεί η Αττική να είχε χάσει όλες σχεδόν τις υλικές της δυνατότητες αλλά όχι δεν έχασε την αγάπη των πολιτών της.
Το πνιγηρό άγχος που έφερε το άκουσμα της συμφοράς της Σικελικής εκστρατείας καθώς και τα γεγονότα που επακολούθησαν όπλισαν τους Αθηναίους με αδάμαστη θέληση, αποφασιστικότητα ώστε να λάβουν σκληρά μεν αλλά σωτήρια μέτρα.
Έχει αναφερθεί ότι ήταν τα πιο σωστά για αυτές τις δύσκολες στιγμές.
Έγινε πλέον κοινή συνείδηση ότι έπρεπε να ενισχυθεί η κεντρική εξουσία. Και γιατί αυτό; Για να τεθεί φραγμός στην επιρροή των καπήλων της δημοκρατίας, και των αδίστακτων δημαγωγών.
Αυτό λοιπόν το ερείπιο προσπάθησε να ανασηκώσει ο Σοφοκλής ο οποίος μετείχε στην επιτροπή που αποτελούσαν δώδεκα συνετοί άνδρες (κατά τον Αριστοτέλη ήταν δέκα και όχι δώδεκα), που ονομάστηκαν Πρόβουλοι.
Σε αυτό το σώμα ανατέθηκαν μέτρα που ήταν αναγκαία για τη σωτηρία της πόλης.
Μέτρα: Περικοπή εξόδων για τις τελετές.
Περικοπή εξόδων για τις θυσίες.
Περικοπή εξόδων για τους αγώνες.
Ανακάλεσαν όλες τις εξωτερικές φρουρές και το πιο σημαντικό ….έδωσαν αμνηστία σε εκείνους που θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για την κακοποίηση των Έρμών.
Οι Πρόβουλοι επίσης έκαναν πρόταση στην Εκκλησία του Δήμου (την οποία και δέχτηκε) να χρησιμοποιηθούν 1000 τάλαντα (εκείνα που είχαν κατατεθεί στο ταμείο κατά τον πρώτο χρόνο του πολέμου), μόνο εφόσον ο εχθρικός στόλος θα έφτανε στον Πειραιά.
Σημαντικό να αναφερθεί πως τα μέτρα αυτά έφεραν και άμεσα και θετικά αποτελέσματα.
Εκεί λοιπόν που όλα είχαν σβήσει οι Αθηναίοι από κοινού κατάφεραν : να ανακτηθεί η Λέσβος (που είχε αποστατήσει), και οι Πελοποννήσιοι κοντά στη Μίλητο έπαθαν σκληρή ήττα.
Θέλω όμως να δούμε το εξής. Ο Ορέστης σκότωσε τη μητέρα του και τον Αίγισθο και το έργο τελειώνει εκεί; Τί εισπράττει ο θεατής; Ανακούφιση που ο ήρωας ανέλαβε την εξουσία ή κάποια ίσως νότα χαράς που επιτεύχθηκαν οι διακαής πόθοι της Ηλέκτρας; ή πρόκειται για ειρωνεία;
Αναφέρθηκα στους Πρόβουλους παραπάνω, αλλά θέλω να ξεκαθαρίσω το εξής.
Για να συζητηθεί μια πρόταση στην Εκκλησία του Δήμου έπρεπε πιο μπροστά να εγκριθεί από αυτούς.
Ουσιαστικά όμως τί  συνέβη;
Η λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος παραμερίστηκε αφού η εξουσία συγκεντρώθηκε στα χέρια των ολίγων. Δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει ότι η διακυβέρνηση των προβουλων έφερε ευνοϊκά αποτελέσματα.
Οι Αθηναίοι όμως εφόσον είδαν ότι η πόλη είχε ορθοποδήσει άρχισαν να δυσανασχετούν με τους περιορισμούς που είχαν επιβάλει οι Πρόβουλοι.
Για το λόγο αυτό δεν ανανέωσαν την εξουσία τους το 412π.Χ.
Αυτό που αναζωπυρώθηκε ήταν η δράση των μυστικών οργανώσεων των εταιρειών και ένα νέο κύμα τρομοκρατίας απλώθηκε στην πόλη, αφού το απόθεμα των 1000 ταλάντων είχε εξαντληθεί.
Οι φόροι εισπράττονταν με δυσκολία. Οι οικονομικοί πόροι λοιπόν άρχισαν να εξασθενούν επικίνδυνα.
Συν το γεγονός ότι είχαν επίγνωση πως οι αντίπαλοι ύστερα από τη συμμαχία τους, είχαν στη διάθεσή τους άφθονα χρηματικά ποσά.
Έτσι με τα πιο πάνω άρχιζε να ωριμάζει η σκέψη πως έπρεπε να γίνει μεταβολή στο πολίτευμα.Λοϊζίδη
Πιστεύω λοιπόν, ότι η τιμωρία είναι αποτέλεσμα απάνθρωπων και άφρονων πολιτικών επιλογών και ο Σοφοκλής λέει την αλήθεια.
Και είμαι πεπεισμένη ότι μια δεδομένη τάξη ανθρώπων θα αντιδράσει ομοιόμορφα σε δεδομένες συνθήκες και η συμπεριφορά τους υπόκειται σε ανάλυση, ακόμη και πρόβλεψη!
Είναι σίγουρο ότι στο τέλος του έργου δεν επεμβαίνουν ούτε οι θεοί ούτε οι Ερινύες. Μόνο το κοινό είναι κριτής των πράξεων και των δύο αδερφών. Η πεμπτουσία του όντος.
* H Ευτυχία Λοιζίδη είναι σκηνοθέτης – ηθοποιός.