ΓΝΩΜΗ: Το Εθνικό Κέντρο, η Ομογένεια και η Επέτειος 200ων χρόνων

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Το Εθνικό Κέντρο, ενώ με το πέρασμα των χρόνων άρχισε να αντιλαμβάνεται την αύξουσα δυναμική οντότητα της ομογένειας και το ολοένα διαστελλόμενο εύρος των δυνατοτήτων της, καθώς προόδευε σε όλους τους τομείς στις χώρες εγκατάστασης, εντούτοις, στάθηκε ανήμπορο να αξιοποιήσει τον Απόδημο Ελληνισμό και την ομογένεια ως πηγή εθνικής και οικονομικής δύναμης, εντάσσοντας κι αξιοποιώντας την στο πλαίσιο μιας γενικότερης υπερκομματικής στρατηγικής, σε θέματα αιχμής όπως είναι τα Εθνικά δίκαια και η Οικονομία.

Στην πραγματικότητα, ο εκτός συνόρων ελληνισμός, παρέμεινε όλα τα χρόνια στενά δεμένος με τη γενέτειρα, αποκομμένος, όμως, από τους επικοινωνιακούς διαύλους με την πολιτική  εξουσία. Η οποία τον «ανακάλυπτε» μόνον κάθε φορά που τον είχε ανάγκη. Και πάλι,  τόσο όσο…

Η πραγματικότητα αυτή έφερε πολλές φορές τον απόδημο ελληνισμό “απέναντι” με ορισμένες αποφάσεις της πολιτικής εξουσίας.  Ιδιαίτερα κάθε φορά που η δεύτερη ενεργούσε στα εθνικά, κυρίως, θέματα επί τη βάση του πολιτικά εφικτού ενώ η πρώτη έμενε προσηλωμένη,  εξαιτίας των αναμνήσεων και των αποστάσεων,  στην σφαίρα του συναισθηματικά επιθυμητού. Δεν είχε την πολιτική ευφυΐα ή τη θέληση διαχρονικά το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών να εκλαϊκεύσει στην οργανωμένη Ομογένεια την πολιτική του επί των εθνικών θεμάτων (εάν και όταν είχε τέτοια!). Να καταστήσει την ομογένεια θεσμικό συνομιλητή,  ένθερμο κοινωνό και  αποφασισμένο υπασπιστή της!   Δυστυχώς, η “εκτός ορίων” πολιτική αντιπαράθεση,  που κατατρύχει τους Έλληνες από αρχαιοτάτων χρόνων και που, εν τέλει, οδηγεί στη Διχόνοια, δεν τους εγκατέλειψε ποτέ, ούτε και μέχρι σήμερα!  Αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση, είναι το δόγμα εν έτη 2021.

Ανήμερα της Επετείου των 200 χρόνων από την κήρυξη της Επανάστασης κατά των Οθωμανών κατακτητών, ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός, επίκαιρος όσο ποτέ, με τη δυναμική της ποιητικής του αυθεντίας αναλύει:  «Η Διχόνοια που βαστάει/ ένα σκήπτρο η δολερή·/ καθενός χαμογελάει, / πάρ’ το, λέγοντας, και συ».

Είναι αυτός ο λόγος που περίπου 170 χρόνια, από τη δημιουργία του Ανεξάρτητου ελληνικού Κράτους, ακόμη αυτό υποφέρει από τις παιδικές του ασθένειες. Αυτές  που οδήγησαν έναν Θεόδωρο Κολοκοτρώνη στις φυλακές του Ναυπλίου…  Έναν Καραϊσκάκη στα δικαστήρια. Και τους  Μαυρομιχαλαίους στο φονικό κ.ο.κ..

Τα 47 χρόνια της Μεταπολίτευσης (με εξαίρεση το έτος 1995 και τις περιόδους 2006-2007 και 2012-2013) το ελληνικό Κράτος χρησιμοποιώντας ως  μοχλό της επαφής με την  Ομογένεια  πάντα το  Υπουργείο Εξωτερικών,  δεν ενέσκηψε με πραγματικό ενδιαφέρον πάνω από τα προβλήματα του Απόδημου Ελληνισμού. Για να ενημερώσει και να ενημερωθεί. Για να ακούσει, αποφασισμένο να συνεργαστεί με την οργανωμένη έκφανση των Αποδήμων,  για να βρεθεί η λύση στο ένα και το άλλο θέμα.  Δεν αφουγκράστηκε τις εθνικές ευαισθησίες των Ελλήνων του εξωτερικού. Με φωτεινή εξαίρεση  το έτος 1995 (Υφυπουργός Γρηγόρης Νιώτης, ίδρυση ΣΑΕ) και  τις προαναφερθείσες δύο περιόδους , 2006-2007 και 2012-2013  με την παρουσία στο ΥΠΕΞ εναλλάξ  Ντόρας Μπακογιάννη, Δημήτρη Αβραμόπουλου και Υφυπουργού Κώστα Τσιάρα (σ.σ. ο μόνος που κατέθεσε Νομοσχέδιο για την ανασύσταση του ΣΑΕ το 2012-13) όλα τα άλλα χρόνια  ο Απόδημος Ελληνισμός και οι εκπρόσωποί του έμειναν ουσιαστικά μακριά από τον κύκλο των τακτικών συνομιλητών του Υπουργείου Εξωτερικών.  Τον κρατούσαν σε απόσταση.  Είχε μακρά παράδοση, άλλωστε, το αθηνοκεντρικό Κράτος στο να αποφασίζει  για τους Απόδημους χωρίς τους Απόδημους.

Με τα χρόνια, εθνικό Κέντρο και Ομογένεια βρεθήκανε ακόμη και  «απέναντι»  σε κορυφαία εθνικά ζητήματα όπως το λεγόμενο «Μακεδονικό» (2017).  Έτσι, για παράδειγμα, ενώ η απληροφόρητη από την Αθήνα ομογένεια των ΗΠΑ αγωνίζονταν στο Κογκρέσσο (1977-1978) να μην αρθεί το εμπάργκο κατά της Τουρκίας, η τότε ελληνική κυβέρνηση συμπλέοντας με τον Λευκό Οίκο εκ του παρασκηνίου κινούσε σιωπηρά τα νήματα  κι αυτή υπέρ της άρσης του εμπάργκο προς «εξευμενισμό» της Τουρκίας η οποία αντιδρούσε στην επανένταξη της Ελλάδος στο ΝΑΤΟ.

Αντίθετα, όμως,  κάθε φορά που η Ομογένεια έσπευδε να συνταχθεί αδιαπραγμάτευτα  -από γνήσιο πατριωτικό συναίσθημα κινούμενη- με την πολιτική των Αθηνών σε κρίσιμα θέματα, η συμπαράστασή της στην γενέτειρα (και η λεκτική αποθέωσή της εκ των υστέρων από την τελευταία) λάβαινε διαστάσεις εντυπωσιακές, όπως έγινε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με την παναμερικανική κινητοποίηση των ομογενών των ΗΠΑ,  που έγραψε ιστορία.

Σήμερα η Ομογένεια διεθνώς νιώθει απογοητευμένη από το εθνικό κέντρο γιατί η διχόνοια και η καχυποψία των πολιτικών κομμάτων και των αρχηγών τους,  στέρησε στο 70%  του πληθυσμού της το συνταγματικό τους δικαίωμα να ψηφίζουν στις ελληνικές εκλογές με επιστολική ή άλλη ψήφο από τον τόπο κατοικίας τους.

Αλλά και γιατί η θέση της να μην δεχθεί την υπογραφή της συμφωνίας  των Πρεσπών,  άκριτα θεωρήθηκε από την τότε κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ως «μη πατριωτική» αφού το «πατριωτικό καθήκον» του τότε Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά ήταν, κατά δήλωσή του, η υπογραφή της Συμφωνίας!

Πρέπει, επομένως, σήμερα, να στηθούν από την αρχή οι γέφυρες επικοινωνίας των Ελλήνων του εξωτερικού με τους ‘Έλληνες τους διαβιούντες εντός των τειχών. Πρέπει να μιλήσουν οι δύο πλευρές. Να καταλάβει η μία την άλλη. Πρέπει η Αθήνα να εγκαταλείψει τα πατερναλιστικά της καπρίτσια και πρέπει η Ομογένεια να αποκτήσει δική της, από τα σπλάχνα της, παροικιακή ηγεσία, αυτόφωτη, αυτεξούσια και ανεξάρτητη από τους πολιτικούς και την πολιτική. Αλλά και η ίδια η Ομογένεια να απαλλαγεί από όποιες ενδο-οργανωτικές έριδες.. .

Στην κατεύθυνση αυτή, στην αμφίπλευρη ενημέρωση και πληροφόρηση, εθνικού Κέντρου και Αποδήμων,  θετικό ρόλο παίζει και η σύγχρονη Τεχνολογία την οποία δείχνουν να ενεργοποιούν τόσο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και τα διάφορα κυβερνητικά κλιμάκια και υπουργεία, αλλά και τα κομματικά επιτελεία προκειμένου να έρχονται σε συχνότερη επαφή με απόδημους Έλληνες. Το θετικό αυτό βήμα ωστόσο εμπεριέχει κινδύνους όπως π.χ. η επικοινωνία να γίνεται, από άγνοια, με ομογενείς που εκπροσωπούν μόνο τον εαυτό τους. Και σε μία απλή επαφή καλών σχέσεων  το θέμα της εκπροσώπησης  των Αποδήμων δεν συνιστά πρόβλημα. Καθίσταται οξύτατο πρόβλημα, εντούτοις, όταν η επικοινωνία προσλαμβάνει θεσμικό  χαρακτήρα και αφορά νόμους και διατάξεις. Και μάλιστα, όταν συνομιλητής από την Αθήνα είναι ο ίδιος ο Πρωθυπουργός!

Στην συγκυρία αυτή, η κυβέρνηση Μητσοτάκη και το ΥΠΕΞ επαναφέρουν  το ζήτημα της επανασύστασης του ΣΑΕ. Δυστυχώς, το προηγούμενο της «συναίνεσης» στην ψήφο των Αποδήμων, όπου για να επιτευχθεί η ομοφωνία κατίσχυσαν όλες οι φοβικές «προϋποθέσεις» που έθεσε η αριστερά σε όλες τις πολιτικές της εκφάνσεις, και η υποβάθμιση σε Διεύθυνση της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού,  δεν προϊδεάζουν την Ομογένεια για αίσια εξέλιξη του εγχειρήματος. Ο κομματισμός  και η αδιαφάνεια που συνέτειναν στην διάλυση του ΣΑΕ το 2012 (επί υφυπουργίας του ομογενή (!) Δημήτρη Δόλλη) σε συνδυασμό με την  «θεσμοθετημένη» άρνηση του Υπουργείου Εξωτερικών να συνδιαλέγεται με την ομογένεια πριν  αποφασίσει για την Ομογένεια, σκιάζουν την όλη απόπειρα.

Εντούτοις, η επέτειος των 200 ετών από την έναρξη του απελευθερωτικού αγώνα του ελληνικού έθνους, αποτελεί μία μοναδική ευκαιρία να ξαναδεί με σοβαρότητα  η γενέτειρα τη σχέση της με τον Απόδημο Ελληνισμό. Αυτόν που πρωτοστάτησε στην επανάσταση με την Ίδρυση της Φιλικής Εταιρίας, με την από το εξωτερικό φλογερή ποίηση του Ρήγα Φεραίου, και με την στράτευση Φιλελλήνων και Ελλήνων του εξωτερικού, στον μεγάλο Αγώνα.

Αυτόν τον ελληνισμό του εξωτερικού, που βρέθηκε και θα βρίσκεται πάντα δίπλα στην γενέτειρα, κάθε φορά και  σε κάθε δύσκολη περίσταση,  σε κάθε σκοτεινή καμπή  της ιστορίας της, αυτόν τον ελληνισμό δεν τον διαιρείς . Τον ενώνεις.  Δεν τον απομακρύνεις. Τον φέρνεις κοντά με το εθνικό κέντρο. Δεν τον φοβάσαι. Τον εμπιστεύεσαι.  Δεν τον φιμώνεις, συνομιλείς μαζί του. Έτσι σχηματίζεις τον Αρραγή Οικουμενικό Ελληνισμό! Αυτός ο Ελληνισμός με τις παγκόσμιες αξίες που θεμελίωσαν οι πρόγονοί του,  γιορτάζει σήμερα.  Αυτός πανηγυρίζει.  Και σ΄ αυτόν προσβλέπουμε με αισιοδοξία για τις νέες και τις επόμενες γενιές των Ελλήνων και των ελληνικής καταγωγής πολιτών του κόσμου.

Χρόνια Πολλά, Ελληνες!