ΠΤΥΧΕΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ II

Το νησί Ellis όπου έφταναν εκείνα τα χρόνια οι μετανάστες.

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

ΜΕΡΟΣ ΙΙ

Είδαμε τι τραβούσαν, εκείνα τα χρόνια, οι πρωτοπόροι Έλληνες μετανάστες. Εκείνο που είναι βέβαιο είναι ότι σε αντίθεση με τους μετανάστες που φθάνουν σήμερα στην Ελλάδα, οι Έλληνες διατήρησαν παρά τις όποιες κακουχίες αντιμετώπισαν, τις αρχές, τις αξίες, τον πολιτισμό και τις ελληνο-ορθόδοξες παραδόσεις γεγονός που τους ξεχώρισε ως νομοταγείς, φιλήσυχους και προοδευτικούς πολίτες στις κοινωνίες όπου εγκαταστάθηκαν. Δεν ήταν απλώς κυνηγοί του ονείρου και της καλύτερης ζωής. Ούτε σε καμία περίπτωση ήταν διατεθειμένοι να καταφύγουν σε αθέμιτα μέσα πλουτισμού. Ήταν και παραμένουν πρεσβευτές του καλύτερων ιδεωδών του ελληνικού πολιτισμού. Ατμομηχανή στην προάσπιση των δικαίων της πρώτης πατρίδας. Ήταν και παραμένουν πατριώτες σε μία εποχή όπου ο πατριωτισμός κοντεύει να καταστεί, δυστυχώς, παρεξηγημένη έννοια.  Ακόμη και εν καιρώ ειρήνης έρχεται η πλουσιοπάροχη προσφορά του ανώνυμου απόδημου προς την οικογένεια και το χωριό, του επώνυμου ευεργέτη η ευεργεσία προς την πατρίδα.

Με τα χρόνια, τη σκληρή δουλειά, τη μόρφωση, με την φλόγα της προόδου, το ελληνικό σπινθηροβόλο, ανήσυχο και συγχρόνως δημιουργικό πνεύμα και, κυρίως, με την αυταπάρνηση της ελληνίδας συζύγου – μητέρας – γιαγιάς, που μεγάλωσαν με ελληνοπρεπή αξιοπρέπεια και αυταπάρνηση τα παιδιά τους μέσα στο ξένο περιβάλλον, και κυρίως, με τα κατορθώματα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τις ηρωικές νίκες των Ελλήνων κατά του άξονα, ξεπεράστηκαν οι προκαταλήψεις, τα εμπόδια και οι ρατσιστικές διαθέσεις και οι Έλληνες μετανάστες έλαβαν μορφή και μέγεθος ηρώων.

‘Έτσι, άρχισαν σιγά-σιγά να σκαρφαλώνουν με αποφασιστικά βήματα προς την κορυφή των σημερινών τους κατακτήσεων όχι μόνον στην Αμερική αλλά και σχεδόν σε κάθε χώρα εγκατάστασης. Έκτισαν, με τα χέρια τους, τις Εκκλησιές τους. Μπήκαν με το σπαθί τους στα πανεπιστήμια. Άνοιξαν, με την αξία τους, τις πόρτες της Γερουσίας ακόμα και του Λευκού Οίκου στην Αμερική αλλά και σε άλλες χώρες. Κατέκτησαν, με τη σκληρή δουλειά, επίζηλες διευθυντικές θέσεις σε κολοσσιαίες πολυεθνικές επιχειρήσεις. Έγιναν οι ίδιοι, με την εργατικότητα και την ευρηματικότητά τους, σπουδαίοι επιχειρηματίες. Χρειάστηκε, όμως, να περάσουν περίπου εκατό χρόνια μέχρι να βγουν από την απομόνωση του γκέτο.

Ποτέ η ελληνική πολιτεία ενδιαφέρθηκε να μάθει και να καταγράψει την ιστορία των ελλήνων μεταναστών. Ο δάσκαλος στα σχολεία δεν είχε τίποτε να πει. Στα πανεπιστήμια το ίδιο. Μόνη αναφορά στους απόδημους, οι σαχλοταινίες της περιόδου του ’60 που διακωμωδούσαν τους ομογενείς… Το ίδιο σαχλός και ο μύθος περί 7 εκατομμυρίων Ελλήνων του εξωτερκού. 1.900.000 στις ΗΠΑ, περίπου 650.000 στην Αυστραλία, ίσως 380.000 στην Γερμανία και άλλοι τόσοι σε όλες τις άλλες χώρες, συγκροτούν τον όχι ευκαταφρόνητο αριθμό των περίπου 3,5 εκατομμυρίων Ελλήνων του Εξωτερικού. Δεν λέω Ελλήνων της Διασποράς γιατί προσωπικά διαφωνώ με τον όρο “διασπορά”. Διασπορά είχαν οι Ισραηλίτες, πριν αποκτήσουν κράτος. Εμείς ανέκαθεν είχαμε οργανωμένο κράτος, άρα είχαμε και έχουμε Έλληνες σε αποδημία ή Έλληνες ομογενείς.

Σπουδαίοι Έλληνες

Ανάμεσα σ΄ αυτούς, και σπουδαία ονόματα στον παγκόσμιο ανθρωπογεωγραφικό χάρτη, ονόματα χαραγμένα με χρυσά γράμματα στο βιβλίο του κόσμου. Ο δρ. Παπανικολάου, με το σωτήριο τέστ ΠΑΠ. Η καρδιοχειρουργός Μαίρη Αρώνη. Η Βάσω Αποστολοπούλου. Στον κινηματογράφο οι αδελφοί Σκούρα, ο Τσακίρης, ο Τέλης Σαβάλας, η Βαρντάλος, στις επιχειρήσεις ο Ταβουλαρέας πρόεδρος της Mobil Oil, ο Βαλιώτης διευθυντής των ναυπηγείων fore river, ο Λούης Αλλεν της manufactures Industries, Ο Πήτερ Πήτερ πρώην υπουργός της κυβέρνησης Νίξον, αλλά και σύγχρονοι επιχειρηματίες όπως ο Νικ Σπάνος, η Γκουλέτας, ο Τζαχάρης, ο Θ. Σπυρόπουλος, ο Χρ. Τομαράς. Στον ομογενειακό Τύπο ξεχώρισαν οι μορφές του Πέτρου Τατάνη, του Βάσου Βλαβιανού και του πρώτανη των ομογενών δημοσιογράφων και δασκάλου μου, Μπάμπη Μαρκέτου. Επίσης, του Πρωθιερέα Καλλίμαχου, της Θεανώς Μάργαρη και του Ν. Γκατζογιάννη.

Στις επιστήμες ο αστροφυσικός Σταμάτης Κριμιζής, ο συνάδελφός του Θανάσης Οικονόμου. Οι πολιτικοί Τσόγκας, Δουκάκης, Αγκνιου αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Γιουτζιν Ρωσσίδης ιδρυτής του ΑΗΙ και πρώην υφυπουργός, Σπίρτος της ΑΧΕΠΑ, οι ίδρυτες της ΑΧΕΠΑ Τζέιμς Κάμπελλ Νίκολας Τσόντας, Τζειμς Βλαςς, Χάρυ Αγγελόπουλος. Οι Γερουσιαστές Ραπτάκης, Μπιλιράκης, Σαρμπάνης, Ολυμπία Σνόου, ακόμα, Γιαννούλιας, Γιάνναρος , Μαρία Πάππας, ο Τζόρτζ Στεφανόπουλος, και όχι μόνον στην Αμερική, Θεοφάνους στην Αυστραλία, Δημητρίου του ΣΑΕ στην Γερμανία, Μόνικα Δέλτα και Κάτια Κόντος στο Περού, οι ελληνοκαναδές Ελεν Φωτόπουλος και Μαίρη Ντέρος στο Δήμο του Μόντρεαλ, Ανδρέας Ζαφειρόπουλος, Οικογένεια Πάσπαλη στην Αυστραλία, η βραβευμένη σεφ 28χρονη Υβέτ Μανωλά, έτσι για να αναφέρουμε εντελώς ενδεικτικά και πρόχειρα ορισμένα μόνον ονόματα από τον πολύ μακρύ κατάλογο των χιλιάδων επιτυχημένων ομογενών μας παντού στον κόσμο.

Και θα επαναλάβω, για να μην το ξεχνάμε, ότι η Ελλάδα είναι το κατ΄ εξοχήν κράτος του κόσμου, μετά το Ισραήλ, που απελευθερώθηκε, αναπτύχθηκε  και προόδευσε κυρίως στηριζόμενο στα ξενιτεμένα του παιδιά…

Η διακίνηση μεταναστών

Σ’ αυτό το σημείο επιτρέψτε μου μία διευκρίνιση. Λέγεται ότι η Ελλάδα, χώρα μεταναστών η ίδια, πρέπει να έχει ιδιαίτερη ανοχή προς τους μετανάστες που υποδέχεται. Αναμφίβολα κάθε λαός, επομένως και ο ελληνικός, πρέπει να αντιμετωπίζει με ιδιαίτερη ευαισθησία τους μετανάστες. Ανθρώπους που δίνουν ό,τι έχουν και δεν έχουν, κάποτε και την ίδια τους τη ζωή, στον πηγαιμό για τη δική τους Ιθάκη. Ωστόσο, οικονομικοί μετανάστες και λαθραίοι μετανάστες είναι δύο πράγματα με κοινό μόνον τον παρανομαστή τους.

Η διακίνηση οικονομικών μεταναστών προς άλλες Ηπείρους, υπήρξε καλά οργανωμένη, προσεκτικά μεθοδευμένη και, εξάπαντος, στοχευόμενη από τις χώρες υποδοχής. Με άλλα λόγια, υπήρξε μία ολόκληρη νομική διαδικασία για το πόσοι, από ποιες χώρες, ποιάς ηλικίας, ποιάς εξειδίκευσης, ποιών γνώσεων και ποιών προσόντων, αλλά και με ποιες προϋποθέσεις, εγγυήσεις και διασφαλίσεις θα έφθαναν ως νόμιμο εργατικό δυναμικό, για ποιες εργασίες, σε ποιες τοποθεσίες.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρξαν και περιπτώσεις καταστρατήγησης και καταπάτησης των δικαιωμάτων των μεταναστών, εξαπάτησης και εκμετάλλευσής τους είτε από ημεδαπά οργανωμένα ιδιωτικά συμφέροντα είτε από επιτήδειους στις χώρες υποδοχής. Σημαίνει, όμως, ότι απουσίασε το παραλυτικό φαινόμενο της ανεξέλεγκτης διακίνησης λαθραίων, που είναι και ένα από τα βασικά προβλήματα της Ελλάδος σήμερα. Σύμφωνα με έρευνα της MRB, οι περισσότεροι μετανάστες (63%) μπήκαν λαθραία στην Ελλάδα! Το 75% των συλλήψεων για παράνομη είσοδο από τα θαλάσσια σύνορα της ΕΕ έγινε στο Αιγαίο, σύμφωνα με δήλωση του εκτελεστικού διευθυντή του Frontex κ. Ιλκα Λαϊκίνεν.

Προσπάθεια να μπει κάποιο πλαίσιο στην άναρχη εισροή μεταναστών έγινε με τον μεταναστευτικό νόμο του 2001, αλλά και με το νόμο Παυλόπουλου. Εξάλλου, όπως δήλωσε, σε αυστηρό έλεγχο των συνόρων προτίθεται να προβεί ο νυν υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Χρυσοχοϊδης.

Στο μεταξύ, όμως, αποκτήσαμε κοντά στο 1 εκατομμύριο ξένους, από αυτούς περίπου 630.000 λαθραίους εκ των οποίων το 15%  άνεργοι, ήτοι κοντά 94.000 μετανάστες χωρίς σταθερή δουλειά, δίχως κοινωνική ασφάλιση και σε συνθήκες κοινοβιακής διαβίωσης. Κάθε ένας αντιλαμβάνεται τι σημαίνει άνεργος μετανάστης. Τι σημαίνει απελπισμένος μετανάστης. Τι σημαίνει υπο-αμειβόμενος και ανασφάλιστος μετανάστης…

Το πρόβλημα

Αυτά τα στοιχεία της έρευνας, συνθέτουν από μόνα τους το πρόβλημα της μετανάστευσης στην Ελλάδα και αναδεικνύουν τις ιδιαιτερότητές του, που έχουν να κάνουν με μία αυξημένη παραβατικότητα-εγκληματικότητα ορισμένων μεταναστών και που κάποτε τροφοδοτεί μεμονωμένα φαινόμενα ενός ιδιότυπου ρατσισμού που έχει να κάνει όχι με την φυλή, την εθνικότητα ή το χρώμα, αλλά με την διαφύλαξη και προφύλαξη της περιουσίας και της ζωής των ημεδαπών, δίχως αυτό βεβαίως να σημαίνει ότι για όλα τα στραβά ευθύνονται οι μετανάστες ή πως τάχα δεν υπάρχει παραβατικότητα και εγκληματικότητα και από Έλληνες κακοποιούς.

Παρόλα αυτά, η Ελλάδα και οι Έλληνες, χάρη και στον Ξένιο Δία, φέρθηκαν και φέρονται σε γενικές γραμμές καλά στους απρόσκλητους μετανάστες. Η Ελλάδα, ως αγροτική κοινωνία, είναι πιο ελαστική και ευαίσθητη από τις βιομηχανικές κοινωνίες ειδικότερα στα κοινωνικά ζητήματα. Η γεωγραφική θέση της Ελλάδας, ο πολιτισμός της, οι ισχυροί δεσμοί με την Ανατολή περισσότερο από κάθε άλλη χώρα στην φιλο-μεταναστευτική Ευρωπαϊκή Ένωση, την καθιστά πιο ικανή να συναλλάσσεται καλύτερα με πολιτισμούς διαφορετικούς.

Έτσι, οι μετανάστες στην Ελλάδα απέκτησαν από πολύ νωρίς δικούς τους συλλόγους, ήδη από το 2002 σχημάτισαν φόρουμ μεταναστών με 34 οργανώσεις-μέλη, διαθέτουν δικό τους πολύγλωσσο Τύπο με 24 διαφορετικές εφημερίδες και περιοδικά, προβαίνουν σε διαδηλώσεις και άλλες μορφές διαμαρτυρίας.

Μία σύντομη ματιά στο βιοτικό τους επίπεδο σήμερα, πείθει ότι οι αλλοδαποί, κατέχουν σε ικανοποιητικό ποσοστό βασικά αγαθά. Ψυγείο το 90%, ηλεκτρική κουζίνα το 76%, κινητό τηλέφωνο το 68%, λογαριασμό ταμιευτηρίου, σταθερό τηλέφωνο, αυτοκίνητο (20%). Τηλεόραση (74,5% ). Εξάλλου, οι Αλβανοί μετανάστες έστειλαν πίσω στην πατρίδα τους 947.8 εκατομμύρια ευρώ κατά τη διάρκεια του 2007, σύμφωνα με ανακοίνωση της Κεντρικής Τράπεζας, ποσό αυξημένο κατά 1.6% σε σχέση με τα 933 εκατομμύρια του 2006. Οι Ρουμάνοι έστειλαν στην πατρίδα τους 5.5 δισεκατομμύρια ευρώ βοηθώντας στην μείωση του ελλείμματος στο ισοζύγιο πληρωμών που παραμένει πάνω από το 16,2% του ΑΕΠ το 2008 και 2009.

Παρά ταύτα, δεν θα υποστηρίξουμε, ότι οι μετανάστες στην Ελλάδα δεν αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Το αντίθετο. Όμως η κοινωνία δείχνει μέχρι στιγμής να είναι μπροστά από το κράτος παρά τα όποια προβλήματα. Το κράτος, όμως,  πρέπει να βρει τρόπους οργάνωσης ώστε να ξεπεράσει την έλλειψη σωστής ενημέρωσης των μεταναστών, να εξασφαλίσει την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την ανεμπόδιστη άσκηση των θρησκευτικών τους καθηκόντων, να αποδώσει ίσα δικαιώματα στους μετανάστες καθώς και την ελληνική υπηκοότητα στα παιδιά τους που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα, αν και για το τελευταίο μάλλον χρειάζεται γενικότερη επισκόπηση του ζητήματος, ώστε, με την ευκαιρία, να μπορούν, επιτέλους,  να αποκτήσουν την ελληνική υπηκοότητα και Έλληνες που τη δικαιούνται και, για καθαρά τυπικούς λόγους, δεν τους την δίνουν.