Μαρίνα Αμπράμοβιτς: Οι Έλληνες αναγνωρίζονται στο εξωτερικό

Αθήνα
Ο φόβος είναι γοητεία, η επανάσταση σαγήνη και η τόλμη τρόπος ζωής για την διάσημη περφόρμερ Μαρίνα Αμπράμοβιτς που με αφορμή το εγχείρημά της As One, το οποίο θα παρουσιαστεί στο Μουσείο Μπενάκη από τις 10 Μαρτίου έως τις 24 Απριλίου, βρέθηκε στην Ελλάδα.

Στην καλλιτέχνιδα αρέσει να περνά εκτός των προκαθορισμένων γραμμών, ενώ έχει αποδείξει πως και από τις στάχτες μπορεί να δημιουργήσει κάτι. Αυτό φάνηκε όταν μια ημέρα άλλαξε πορεία και με θάρρος είπε τη γνώμη της αφήνοντας τη ζωγραφική. Κατευθύνθηκε προς την περφόρμανς που, όπως επανειλημμένα έχει δηλώσει, χρειάστηκε να περάσουν τρεις, περίπου, δεκαετίες μέχρι να την θεωρήσει ο κόσμος τέχνη.Το βλέμμα της σίγουρο και σταθερό, τα λόγια της λιτά και μεστά. H Μαρίνα Αμπράμοβιτς και στις δύο επισκέψεις της στην Ελλάδα δεν παρέλειψε να παρομοιάσει την χώρα μας με τον τόπο της, την Σερβία. Μίλησε για δύο τόπους, όπου δεν «αναγνωρίζονται τα ταλέντα» και χρειάζεται να καταφύγουν στο εξωτερικό. Σε συνέντευξή της στο in.gr, η κ.Αμπράμοβιτς αναφέρεται στον σκηνοθέτη Γιώργο Λάνθιμο για να ενισχύσει τη θέση της αυτή. Η περφόρμερ εξηγεί την σημαντική επίδραση που μπορεί να έχει η Μέθοδός της στις ζωές των ανθρώπων, όπως συνέβη με την περίπτωση της Lady Gaga, και αναφερόμενη στο προσφυγικό σημειώνει πως δεν μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά, γιατί «παίζονται πολιτικά παιχνίδια». AEBB16EECC37DDA55E6FCCBF7E5D4EC4

Χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες για να αναγνωριστεί η δουλειά σας ως τέχνη. Τι ήταν αυτό που σας ώθησε ώστε να γίνετε περφόρμερ;

Ήμουν αρχικά ζωγράφος . Ξεκίνησα από πολύ μικρή να ζωγραφίζω και η πρώτη μου έκθεση ήταν στα 14 μου έτη. Μετά δούλεψα πάνω στις ηχητικές εγκαταστάσεις και από τις εγκαταστάσεις αυτές πέρασα στην αξιοποίηση του σώματός μου για να είμαι σήμερα περφόρμερ. Αυτά όλα έγιναν όμως σε πολύ νεαρή ηλικία. Από τα 20 μου χρόνια είμαι περφόρμερ και δεν έχω σταματήσει γιατί είναι πολύ σημαντικό να επιλέγεις το μέσο που σε εκφράζει. Η ζωγραφική δεν επιτελούσε τον σκοπό που ήθελα. Όταν έβλεπα το κοινό μπροστά μου ήμουν σίγουρη για την κατεύθυνση που είχα επιλέξει. Στο ξεκίνημα όμως της καριέρας μου η περφόρμανς δεν συγκαταλεγόταν στις μορφές τέχνης. Την θεωρούσαν ένα τίποτα., οπότε μου πήρε πολύ καιρό ώστε να την εδραιώσω ως μορφή τέχνης.

Η παρακολούθηση των ασκήσεων της Μεθόδου σας απαιτεί μεγάλη συγκέντρωση και αντοχή. Μπορεί ο καθένας να ακολουθήσει ένα τέτοιο πρόγραμμα;
Όλοι μπορούν να ακολουθήσουν την Μέθοδό μου. Από τον οδοκαθαριστή μέχρι τον πολιτικό. Κάθε άνθρωπος που θα ακολουθήσει αυτή τη Μέθοδο μπορεί να εντοπίσει κάτι που θεωρεί χρήσιμο για τον εαυτό του. Ακόμη και τα παιδιά μπορούν να συμμετάσχουν σε αυτή την διαδικασία.

Ποιο είναι το πιο απαιτητικό κομμάτι αυτής της Μεθόδου;
Χρειάζεται χρόνος για να αντιληφθεί κανείς την Μέθοδο. Οι περισσότεροι από μας δεν αφιερώνουμε χρόνο σε τίποτα, αλλά το μόνο που κάνουμε είναι να αλλάζουμε κανάλι στην τηλεόραση. Στην σημερινή πραγματικότητα οι νέοι δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν πάνω σε κάτι, και ασχολούνται συνεχώς με τους υπολογιστές και τα κινητά τους . Η Μέθοδος, λοιπόν, προτείνει να αποχωριστούν για κάποιες ώρες οι άνθρωποι τα κινητά, τους υπολογιστές , τα ρολόγια τους, να φορέσουν ακουστικά, ώστε να μην τους αποσπά τίποτα, και να ξεχάσουν τον χρόνο.

Όπως έχετε πει, οι ασκήσεις που προτείνετε μπορούν να επηρεάσουν τις ζωές των ανθρώπων. Πριν από δύο χρόνια είχατε αναφέρει πως η Lady Gaga, που μυήθηκε σε αυτή την δοκιμασία, σταμάτησε τη χρήση ναρκωτικών ουσιών. Εύλογα, λοιπόν, γεννάται το ερώτημα για το πώς έχει αλλάξει η Μέθοδός σας τις ζωές των ανθρώπων

Δεν μπορώ να αλλάξω τις ζωές των ανθρώπων, μπορώ όμως να τους προτείνω έναν διαφορετικό τρόπο για να ζουν. Οι ναρκωτικές ουσίες λαμβάνονται για να αντικαταστήσουν κάτι. Η Μέθοδός μου μπορεί να βοηθήσει στο να αισθάνεται κανείς καλά και χωρίς αυτές τις ουσίες. Η Lady Gaga είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση. Ήρθε σε μένα για να εφαρμόσει τις ασκήσεις μου επειδή ήθελε να τη διδάξω τη Μέθοδό μου. Με εξέπληξε το πόσο καλή μαθήτρια ήταν, ήταν αφοσιωμένη και δεν παρίστανε ότι με παρακολουθεί. Για τις ανάγκες των ασκήσεων έβγαλε τα ρούχα της χωρίς να της το έχω ζητήσει. Σταμάτησε να παίρνει ναρκωτικά και ακολούθησε κατά γράμμα τις ασκήσεις. Ενσωμάτωσε τα όσα έμαθα από τις ασκήσεις μου στην ίδια τη δουλειά της. Πριν τραγουδήσει για την τελετή απονομής των Όσκαρ μού έστειλε email για να της στείλω τις ασκήσεις αναπνοής που της είχα ετοιμάσει. Τις εφάρμοσε πριν τα Όσκαρ. Οι ασκήσεις αυτές προσφέρουν μια αίσθηση ψυχικής ισορροπίας.

Θυμόμαστε και την εξής φράση σας: «Στην Ελλάδα σκοτώνετε τους ταλαντούχους ανθρώπους»

Όπως και στην δική μου χώρα, έτσι και στην δική σας δεν αναγνωρίζετε τα ταλέντα. Πρέπει να πάνε σε μια άλλη χώρα και να τους πει κάποιος άλλος πόσο καλοί είναι. Αυτό συνέβη άλλωστε και με τον Γιώργο Λάνθιμο. Γιατί να ζει στο Λονδίνο και όχι στην Ελλάδα; Είναι αστείο να πιστεύουμε ότι στο εξωτερικό είναι καλύτεροι από μας. Εμένα αυτό με έκανε να μη δείξω εγώ η ίδια τη δουλειά μου εδώ. Διεθνείς καλλιτέχνες έρχονται για να δείξουν εδώ τις δουλειές τους, εγώ όμως θέλω να δείξω στους Έλληνες τι δυνατότητες έχουν, και να παρουσιάσω την τέχνη της περφόρμανς που δεν είναι τόσο διαδεδομένη εδώ. Εάν καταφέρετε επί δύο μήνες και για οκτώ ώρες την ημέρα να ακολουθήσετε τις ασκήσεις μου, θα είστε ήρωες.

Μιλώντας για την Ελλάδα, τι συναισθήματα ανακύπτουν παρακολουθώντας την κατάσταση που επικρατεί στο Προσφυγικό;

Είναι τραγική η κατάσταση, αλλά δεν μπορείς να βοηθήσεις ουσιαστικά. Πάντα κοιτάζω τα πράγματα σφαιρικά, και σύμφωνα με αυτή την λογική καταλαβαίνω ότι κάθε χρόνο έχουμε πόλεμο ή καταστροφές σε μια χώρα. Είναι πολύ πιο ενδιαφέρον να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε γιατί εμείς οι άνθρωποι είμαστε έτσι και σκοτώνουμε ανθρώπους. Βλέπετε και την κατάσταση που επικρατεί στη Συρία. Είναι αδιανόητο στον 21ο αιώνα να σκοτωνόμαστε. Ως καλλιτέχνις μπορώ να δουλέψω πάνω στην αλλαγή συνειδήσεων, και εάν αλλάξω συνειδήσεις, μπορώ να αλλάξω και τους ανθρώπους και ίσως αργότερα αλλάξει ο κόσμος. Το μέλλον όμως είναι προκαθορισμένο και δυσκολευόμαστε να το παραδεχτούμε. Είμαστε έρμαια των αποφάσεων των άλλων. Παίζονται πολιτικά παιχνίδια.

Έχετε πει πως ο φόβος αποτελεί γοητεία για σας
Είναι πολύ απλό. Όταν φοβάσαι κάτι κι έρχεσαι αντιμέτωπος με αυτό αισθάνεσαι πιο απελευθερωμένος. Η πραγματική απελευθέρωση έρχεται όταν συγκρούεσαι κατά πρόσωπο με τους φόβους σου.

Μέχρι 29 χρονών δεν μπορούσατε να κυκλοφορείτε έξω μετά τις 22:00. Ο συντηρητικός τρόπος με τον οποίο έχετε μεγαλώσει είναι από τα πρώτα στοιχεία που συναντάμε στο Διαδίκτυο όταν ερευνάμε την περίπτωσή σας

Μεγάλωσα με τρομερά συντηρητικό τρόπο, δεν βγήκα όμως συντηρητική. Ακριβώς το αντίθετο θα έλεγα. Επαναστατώ, είμαι πνεύμα αντιλογίας και πάντα λέω το αντίθετο από αυτό που μου λένε. Πρέπει όμως να επαναστατήσεις για να δημιουργήσεις τον δικό σου κόσμο. Πρέπει να σπάσεις τους νόμους και να φτιάξεις τους δικούς σου.

Δεν αποκτήσατε παιδιά, και όπως έχετε δηλώσει δεν μετανιώσατε ποτέ γι’αυτό. Μια γυναίκα που θέλει να ξεχωρίσει μέσα από την τέχνη δεν μπορεί άραγε να έχει οικογένεια;

Το πιστεύω ότι δεν μπορεί και γι’αυτό δεν ήθελα να έχω παιδιά, παρά μόνο την τέχνη. Είμαι ξεκάθαρη σε αυτό. Είναι δύσκολο να παράγεις τέχνη ενώ έχεις παιδιά. Δείτε την γαλλίδα καλλιτέχνιδα Λουίζ Μπουρζουά που έκανε καριέρα στα 60 της έτη όταν ο σύζυγός της έφυγε από την ζωή και τα παιδιά της μεγάλωσαν. Σε μεγάλη όμως ηλικία είναι δύσκολο να έχεις την ενέργεια που απαιτείται για να αφοσιωθείς σε κάτι. Δεν είμαι κατά των παιδιών ή της οικογένειας, αλλά κάνεις επιλέγει τι από τα δύο θέλει. Οι καλλιτέχνιδες δεν είναι διατεθειμένες να θυσιάσουν τόσα όσο οι καλλιτέχνες. Αυτό είναι η αλήθεια. Οι γυναίκες θέλουν να έχουν αγάπη, οικογένεια και τέχνη. Δεν γίνονται όλα μαζί.

Συνέντευξη: Ελισάβετ Σταμοπούλου

entertainment.in.gr