Η όποια προσωπικότητά μας δεν είναι “τυποποιημένη” “μηχανιστική” επίδραση ή καταγραφή ενός δοσμένου αριθμού!

Της Ευτυχίας Λοϊζίδη *
Η όποια προσωπικότητά μας δεν είναι “τυποποιημένη” “μηχανιστική” επίδραση ή καταγραφή ενός δοσμένου αριθμού!

Μπορεί να αντλήσει κανείς μαθήματα, από το στοχασμό του Αριστοτέλη για την εποχή μας? Ασφαλώς και όχι από την άποψη ότι τελικώς οι Αυτοκρατορίες εξουδετέρωσαν και απορρόφησαν τις αρχαίες Πόλεις. Από προσωπική άποψη θεωρώ ότι η μέθοδος είναι ενα μάθημα. Η μέθοδος συνίσταται στην περιπτωσιολογική μελέτη των πολιτικών εξελίξεων. Και το μάθημα που αποβαίνει είναι το εξής: υπάρχουν πάντοτε αξίες των οποίων η άρνηση ή η αγνόηση καταστρέφουν τα κράτη.

Μοιάζει για αρκετούς πολύ περίεργο από πρώτη άποψη, να αφιερώσει κανείς ορισμένα χρόνια της ζωής του για να μελετήσει λόγου χάρη τις επαναστάσεις του Αριστοτέλη ή τη φύση των πόλεων πατριαρχικών κοινωνιών. Οι μεταβολές της πολιτικής ισορροπίας, στην Αθήνα για παράδειγμα, ήταν χαρακτηριστικές.Ο Ιστορικός Θουκυδίδης είχε και αυτός το “προνόμιο” να ζήσει σε μια εποχή που η κλασική πολιτεία βρίσκονταν σε κρίση. Η κρίση πάει πολύ μακριά τότε που τέθηκαν σε αμφισβήτηση οι αξίες και επανατοποθέτησαν κάποιοι τη μοίρα τους (των αξιών), στα χέρια των ανθρώπων.
Ο Ευριπίδης, περισσότερο από κάθε άλλον Έλληνα τραγικό, εκφράζει αυτόν τον μετασχηματισμό. Και να όμως, που στον 5ο αιώνα είναι διάχυτη η εντύπωση ότι αυτή η ωραία και σχετική ισορροπία αμφισβητείται και οι κρίσεις της Πόλης καταλήγει στην καταστροφή και τον ενταφιασμό της….

Σε μήνυμά του στο Κογκρέσο των Η.Π.Α ο Τζών Κέννεντυ τόνισε “ Η πρόοδός μας ως έθνους δεν μπορεί να είναι ταχύτερη από την πρόοδό μας στην εκπαίδευση.
Οι προσδοκίες μας για την ηγεσία του κόσμου …καθιστούν αναγκαία την όσο το δυνατό μεγαλύτερη ανάπτυξη της ικανότητας κάθε νέου Αμερικανού. Ο ανθρώπινος νους είναι ο βασικότερος πόρος τον οποίο διαθέτουμε.

Η πνευματική καλλιέργεια του Κέννεντυ δεν ήταν προϋπόθεση της δημοκρατίας, αλλά μόνιμος σταθερός της σκοπός.
Όσο μειώνεται η πνευματική καλλιέργεια μέσα σε μια δημοκρατία, τόσο απειλείται από τους εχθρούς της, οι οποίοι είναι η τυραννία και η δημοκοπία. Για να γίνει great again η ζωή του έθνους συνολικά, θα πρέπει ο Νους να μην έρχεται σε αντίφαση με την ηθική.
Ο Αριστοτέλης ασπάζεται ότι συνδέεται με τη μεσότητα: το εύκρατο κλίμα, τις μετριοπαθείς ιδέες, τις μεσαίες τάξεις. Η απειλή των ακραίων κάλεστα και θα πρέπει να εξουδετερωθει.και η επιβίωση της πόλης συνακόλουθα εναπόκειται στη διασφάλιση της συνέχειας της δικαιοσύνης. Σε τέτοια βάση μπορεί να θεμελιωθεί στέρεα η προκοπή των λαών. Με τον ίδιο τρόπο ένας ιδιοφυής θα χαθεί χωρίς παιδεία….τοιουτοτρόπως, ένας άνθρωπος μέσων δυνατοτήτων μπορεί με την παιδεία και την αγωνιστική του προσπάθεια να προσεγγίσει τις επιδόσεις του ιδιοφυούς. Γεννιόμαστε για να γίνουμε άνθρωποι, έχοντας ωστόσο τις κληρονομικές μας καταβολές. Η όποια προσωπικότητά μας δεν είναι “τυποποιημένη” “μηχανιστική” επίδραση ή καταγραφή ενός δοσμένου αριθμού! Είναι σύνθετος καρπός διαλεκτικών αλληλεπιδράσεων. Με πρόνοια της φύσης είμαστε διαφορετικοί ο ένας από τον άλλον, και για να αξιοποιήσουμε στο έπακρο ό,τι μας έδωσε η φύση χρειάζεται η μαγική δύναμη της παιδείας (παιδεία πρωτομάγισσα ενδεικτικά, ο Πλάτων τη θεωρεί, αιτία ευβουλίας, ενώ κατά των Αριστοτέλη, οι πεπαιδευμένοι διαφέρουσιν των απαιδεύτων όσον οι ζώντες των τεθνηκότων).
Αμφισβήτηση: Σίγουρα δεν είναι νέο φαινόμενο για τις ανθρώπινες κοινωνίες. Δεν έλειψε από καμιά μεταβατική περίοδο κρίσης. Το ειδικό όμως για την εποχή μας είναι το γεγονός πως οι βασικότεροι και πρωταγωνιστικοί φορείς της, οι νέοι, κωλυσιεργούν στο περιεχόμενο, την ένταση και την έκτασή της.

Ο Κρέοντας εμφανίζεται στη σκηνή κρατώντας το πτώμα του γιου του. Kρατώντας στα χέρια του, ένα ενεπίγραφο μνημείο της καταστροφής που προκλήθηκε όχι από κάποιον άλλο αλλά με δική του ευθύνη.

* H Ευτυχία Λοιζίδη είναι σκηνοθέτης – ηθοποιός.