Παναγιώτης Μακριάς: Μια προσωπική μαρτυρία

ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΑΛΑΣΠΙΝΑ

Ο Παναγιώτης Μακριάς, αφιέρωσε τη ζωή του στην έντυπη δημοσιογραφία. Ημερήσια και περιοδική. Αλλά και σε δύο πατρίδες, όπως όλοι οι ξενιτεμένοι. Την Ελλάδα και τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Στην πρώτη γεννήθηκε, ανδρώθηκε και δημοσιογραφούσε τα νεανικά του χρόνια. Στην δεύτερη, διήλθε όλα τα χρόνια του ώριμου βίου του. Τη δημοσιογραφία την ξεκίνησε από την ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Χίο, έπειτα στην Αθήνα, και την συνέχισε μέχρι τέλους στην δεύτερή του πατρίδα, τη Νέα Υόρκη, όπου έμελλε να γίνει και η τελευταία του κατοικία.

Παναγιώτης Μακριάς.

Η προϋπηρεσία του στον ελλαδικό Τύπο, τον βοήθησε να προσαρμοστεί γρήγορα στις ιδιαιτερότητες του ομογενειακού Τύπου. Γιατί είναι ιδιότυπο το λειτούργημα του δημοσιογράφου στην ξενιτιά, όπου ενώ είναι συναισθηματικά δεμένος με την πρώτη πατρίδα πρέπει να παρακολουθεί και να κρίνει τις ειδήσεις που αφορούν τη δεύτερη πατρίδα με αντικειμενικότητα, παρά το ότι αυτές ενδέχεται κάποτε να μην συμβαδίζουν με τα συμφέροντα της πρώτης.

Μιλούσαμε για όλα αυτά με τον Παναγιώτη στις συναντήσεις που είχαμε είτε –σπανιότερα- στη Νέα Υόρκη είτε στην Αθήνα που την επισκέπτονταν, τουλάχιστον μέχρι το 2000, συχνά.

Ο Μακριάς, εργάστηκε δίπλα στον Μπάμπη Μαρκέτο, (εκδότη-διευθυντή του Εθνικού Κήρυκα 1947-1977) για 16 συναπτά έτη. Χρόνια στα οποία ο ίδιος γνώρισε και αγάπησε την Ομογένεια. Ζυμώθηκε με τα προβλήματά της. Ένιωσε τις αγωνίες της. Και χάρηκε με τα επιτεύγματά της, εκείνα τα χρόνια της δημιουργίας και της σταθερής προόδου της σε όλα τα επίπεδα.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι την 30ετία  ’47-’77,  η ομογένεια της Αμερικής πραγματοποίησε εντυπωσιακά άλματα. Άνοιξε τις πόρτες των Πανεπιστημίων, του Κογκρέσου, τις Βουλής, των μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων. Ότι διεξήγαγε αγώνες δύσκολους για τα εθνικά θέματα. Ότι στάθηκε πολύτιμος βοηθός και αρωγός προς τη γενέτειρα σε όλες τις κρίσιμες περιστάσεις της εν λόγω 30ετίας. Όλα αυτά, και για την 30ετία του Μπάμπη Μαρκέτου στον Κήρυκα, ο Μακριάς τα είχε δημοσιεύσει σε ένα μακροσκελές του άρθρο-αφιέρωμα στην απόδημη δημοσιογραφία, που είχε δημοσιευθεί το 1978 στο περιοδικό «Κρίκος» του Λονδίνου.

Σ΄ αυτό το κλίμα, ο Παναγιώτης Μακριάς πότε με το χρονογράφημα, πότε με την είδηση και πότε με το σχόλιο, παρακολούθησε και συνέβαλε με τις δικές του δυνάμεις στην θετική πορεία της ομογένειας και στην γενικότερη ανοδική εξέλιξη του Εθνικού Κήρυκα, συμπαραστάτης των αγώνων του Μπάμπη Μαρκέτου από το υπεύθυνο πόστο του πρώτου συνεργάτη του.

Από την αρχή είχε διαγνώσει ο Μαρκέτος τις ικανότητές του. Γι αυτό και τον προσέλαβε στον Εθνικό Κήρυκα, όταν έφτασε μετανάστης από την Ελλάδα στην Νέα Υόρκη (1963). Η δε συνεργασία τους διατηρήθηκε όλο το διάστημα από τότε μέχρι που ο Μαρκέτος πούλησε το 1977 την εφημερίδα στον Τζιν Ρωσσίδη, πρώην υφυπουργό Οικονομικών της κυβερνήσεως Νίξον.

Σημαδιακή ημέρα η  Τρίτη, Μαρτίου 1977. Στα γραφεία του Εθνικού Κήρυκα, στους 26 δρόμους στο Μανχάταν, έγινε η Τελετή Παράδοσης-Παραλαβής της εφημερίδας, από τον Μαρκέτο στον Ρωσσίδη. Αμέσως μετά το πέρας της εκδήλωσης, Μαρκέτος-Ρωσσίδης αποσύρθηκαν στο γραφείο του πρώτου. Λίγα λεπτά αργότερα, χτύπησε η πόρτα και μπήκε στο γραφείο ο Παναγιώτης Μακριάς.

Παναγιώτης Μακριάς, Πολ Σαρμπάνης μετά της συζύγου του και Μπάμπης Μαρκέτος στα γραφεία του Εθνικού Κήρυκα.

Στο σημείο αυτό θα μεταφέρουμε την αφήγηση, σε μας και σε ανύποπτο χρόνο, του Μπάμπη Μαρκέτου: «Ο Μακριάς έκλεισε την πόρτα και γυρίζοντας σε μένα είπε στα αγγλικά: <Bob, now the National Herald is my baby>. Και συνεχίζει προς τον γράφοντα ο Μαρκέτος: «Φυσικά ο Παναγιώτης εννοούσε ότι πλέον από το πόστο του διευθυντή που τον είχε βάλει ο Ρωσσίδης μόλις πέρασε τα χέρια του η εφημερίδα, και ως ο πλέον έμπειρος, θα ήταν πλέον η «ψυχή» του Κήρυκα.  Όπερ και ήταν σωστό, διότι ο Ρωσσίδης ούτε ελληνικά γνώριζε ούτε στη Νέα Υόρκη διέμενε. Όμως, εκείνη την συγκινησιακή ώρα,  ο Ρωσσίδης το εξέλαβε αλλιώς και έτσι, μόλις βγήκε από το γραφείο ο Παναγιώτης, ο Ρωσσίδης με ρώτησε: <Μπάμπη, τι εννοούσε ο Μακριάς, θέλει να μου πάρει την εφημερίδα;>

Αυτή η παρεξήγηση έμελλε να γράψει την ιστορία από κει και μετά. Και οδήγησε στο να κακοπάθει, πρόσκαιρα, ο Εθνικός Κήρυκας, καθώς ο «φοβισμένος» Ρωσσίδης αντικατέστησε σύντομα (και κακώς) στην διεύθυνση της εφημερίδας τον Μακριά με τον ανήξερο από ομογένεια δημοσιογράφο, Γιώργο Λεονάρδο, (σ.σ. που εξελίχθηκε αργότερα στην Ελλάδα σε επιτυχημένο συγγραφέα)  από τη μία μεριά και, από την άλλη, μακροπρόθεσμα συνετέλεσε στο να λάμψει το άστρο του εκδότη πλέον Παναγιώτη Μακριά, καθώς διαπραγματεύτηκε με τον ομογενή δημοσιογράφο  Σπύρο Μινώτο και αγόρασε τη μηνιαία κοσμική εφημερίδα του, την οποία και μετέτρεψε σε περιοδικό ποικίλης ύλης με τίτλο Greek-American Review (πρώην New York).

Περίπου δέκα χρόνια κράτησε το «New York” ο Παναγιώτης. Το 1988 συνέλαβε την ιδέα της δημιουργίας ενός περιοδικού που να αφορά κατά κύριο λόγο τους Ελληνοαμερικανούς ιδιοκτήτες εστιατορίων στην Αμερική και τους προμηθευτές τους. Έτσι γεννήθηκε ο «Estiator” του Παναγιώτη Μακριά.

Δεν άλλαξε, όμως, μόνον η τύχη του Παναγιώτη Μακριά επί τω καλύτερω. Είναι βέβαιο στις στα 31 χρόνια κυκλοφορίας του «Estiator” πολλά πράγματα βελτιώθηκαν στον χώρο των εστιατορίων, που κυριαρχείται σε μεγάλο ποσοστό από τους Ελληνοαμερικανούς. Αναμφίβολα, στην βελτίωση πιστώνεται ένα μέρος και ο “Estiator” που βοήθησε σε πολλούς κρίσιμους παράγοντες τους εστιάτορες,  με τα στοχευμένα άρθρα του, τις στήλες αγοραπωλησιών εστιατορίων, τις διαφημιστικές καταχωρήσεις για προϊόντα εστίασης και τις αγγελίες για εξοπλισμό εστιατορίων, γενικώς.

Παράλληλα, οι προσεκτικές συνταγές φαγητών που δημοσίευε κατέστησαν ευρέως  γνωστή στην Αμερική τη Μεσογειακή και την παραδοσιακή ελληνική κουζίνα.

Με τις διάφορες επίκαιρες στήλες του, το περιοδικό συνέβαλε και συμβάλει στην προβολή εστιατορίων, Diners, εταιρειών catering κλπ. καθώς και στην διακίνηση ιδεών, προβλημάτων και προϊόντων ελληνικής γης μεταξύ των ελληνοαμερικανών εστιατόρων της Αμερικής και ευρύτερα, του αμερικανικού κοινού.

Δεν έμεινε 31 χρόνια τυχαία στην «πιάτσα» το «Estiator”.  Ήταν το περιοδικό που έλειπε από το χώρο.  Συμπλήρωσε ένα κενό,  δημιουργώντας μία νέα δυναμική, που μέχρι σήμερα το στηρίζει προδιαγράφοντας ένα εξ ίσου εντυπωσιακό μέλλον.

Ο Παναγιώτης Μακριάς αναμφίβολα υπήρξε ένας εκ των πολύ καλών ομογενών δημοσιογράφων στην Αμερική. Ο βιογράφος του πολλά θα έχει να ανακαλύψει και πολλές πτυχές του να ξεδιπλώσει. Ξεχωριστή θέση θα καταλάβουν τα δύο προαναφερθέντα περιοδικά που εξέδωσε, και τα οποία καταχωρούνται δικαιωματικά ανάμεσα στα πιο επιτυχημένα περιοδικά έντυπα που έχουν κυκλοφορήσει στο χώρο της ελληνικής ομογένειας ΗΠΑ.

Φωτογραφίες: Αρχείο Π. Μακριά.