Πετρελαϊκή απεξάρτηση, κυκλική οικονομία, και βιώσιμη ανάπτυξη

Δρ. Αθανάσιος Σαραντόπουλος*

Ο πόλεμος στην Ουκρανία καλά κρατεί. Η πίεση στην παγκόσμια οικονομία γίνεται ασφυκτική και πολλά εθνικά κράτη επεξεργάζονται τρόπους, για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες από την έλλειψη επαρκών ποσοτήτων των παραδοσιακών πλουτοπαραγωγικών πηγών ενέργειας: πετρέλαιο και φυσικό αέριο.

Υποστηρίζεται ότι ήρθε ο καιρός για την σταδιακή ενεργειακή απεξάρτηση από τα σημαντικά αυτά αγαθά και την στροφή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την κυκλική οικονομία.

Είναι γεγονός ότι η εξάρτηση της χώρας μας από το φυσικό αέριο είναι μικρότερη από άλλα κράτη.  Το αιολικό δυναμικό μας είναι πολύ ισχυρό και θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε περαιτέρω αυτή τη σημαντική φυσική πηγή ενέργειας, που μας προίκισε η φύση.

Η κυκλική οικονομία δεν έχει γίνει πράξη και οι επενδυτές πρέπει να αποφασίσουν να επενδύσουν με βάση αυτό το οικονομικό μοντέλο.

Κυκλική οικονομία σημαίνει μείωση της σπατάλης των πόρων που χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία. Η έμφαση είναι στην παραγωγή, ανάκτηση, τροποποίηση και επαναχρησιμοποίηση προϊόντων και την παραγωγή ενέργειας από τα απόβλητα παραγωγικών διαδικασιών. Πρόκειται για χρήση της υπηρεσίας που προσφέρει ένα προϊόν και όχι την κατοχή αυτού του ίδιου του προϊόντος όπως, π.χ., συμβαίνει με το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο.

Ενέργεια μπορεί να παραχθεί από βιοκαύσιμα και να συντελέσει στην ανάπτυξη αυτοτροφοδοτούμενων τοπικών οικονομιών στη χώρα μας. Η βιο-βασιζόμενη οικονομία μπορεί να χρησιμοποιήσει ανανεώσιμες βιολογικές πηγές από την γη και την θάλασσα, για την παραγωγή τροφής, βιομηχανικών αγαθών και ενέργειας. Θα συμβάλει στην αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής και θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας.

Τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη που θα προκύψουν από την εκμετάλλευση της βιομάζας είναι τεράστια. Η χρήση της έχει τη δυνατότητα να μειώσει σημαντικά την εξάρτηση από τους ορυκτούς ενεργειακούς πόρους καθότι η καύση της έχει μηδενικό ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα και, συνεπώς, δεν συνεισφέρει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Θα λύσει πολλά κοινωνικό-οικονομικά προβλήματα που προέκυψαν από την περιβαλλοντική κρίση. Θα προσθέσει αξία σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού της καινοτομίας στις επιστήμες της ζωής.

Σοβαρά προβλήματα προέκυψαν από την αστικοποίηση και την εγκατάλειψη της γης από τους γεωργούς. Η ρύπανση που προκλήθηκε από τη χρήση ορυκτών καυσίμων και η μεγάλη εξάρτηση από εισαγωγές ενεργειακών προϊόντων, είναι προβλήματα τα οποία μπορούν να εξομαλυνθούν μέσω της παραγωγής γεωργικής βιομάζας.

Οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς θα πρέπει να καταγράψουν τους τομείς εφαρμογής της κυκλικής οικονομίας και να εκτιμήσουν τις δυνητικές πηγές βιοενέργειας ανά περιφέρεια, ούτως ώστε, οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές να έχουν αξιόπιστα στοιχεία για τις μελέτες σκοπιμότητας συναφών επενδύσεων.

Η μετάβαση προς την κυκλική οικονομία αποτελεί βασική προϋπόθεση για να εισέλθει η Ελλάδα σε πορεία μακροχρόνιας, βιώσιμης ανάπτυξης και ευημερίας.

*Δρ. Αθανάσιος Σαραντόπουλος, PhD, MBA

Ηλεκτρολόγος Μηχανικός

Διδάκτωρ του University of Akron