Γιατί δεν μπορεί να τελεσφορήσει η κατά τα άλλα εξαιρετική πρωτοβουλία της κ.Μαριάννας Βαρδινογιάννη

Του Μιχάλη Κοκκινάρη

Παιδίατρος-Συγγραφέας

Τη 14η Ιουλίου, ημέρα εθνικής επετείου της Γαλλίας, θα στηθεί και πάλι η Νίκη της Σαμοθράκης (από τα εμβληματικότερα έργα του μουσείου,άγαλμα των ελληνιστικών χρόνων (220-185 π.Χ.) στη θέση της, στην κορυφή της σκάλας Νταρί στο Λούβρο,με ύψος 2,27 μέτρα που μαζί με το σύμπλεγμά του-πρώρα πλοίου) φτάνει τα 5,57 μ. Είναι προφανές επομένως πως η διαχείριση των πολιτιστικών θησαυρών της Ανθρωπότητας είναι ένα διεθνές θέμα με πολυεπίπεδες πτυχές,που πολλές φορές άπτονται των εθνικών συμφερόντων και χάνονται στον μανδύα των πολιτικών σκοπιμοτήτων και της συμπεριφοράς των ισχυρών κρατών έναντι των λαών που δοκιμάστηκαν σκληρά από την ιστορία. Και αναρωτιέμαι πώς ένα άγαλμα της ελληνιστικής περιόδου,με αυτή την αισθητική την οποία υπαγόρευσε στον καλλιτέχνη το ιδεοπολιτικό του περιβάλλον,αποτελεί αιτία ανάτασης άλλου λαού,του οποίου τις πολιτιστικές καταβολές πρέπει να αναζητήσουμε για εκείνη την περίοδο στα Γαλατικά απομνημονεύματα του Ιούλιου Καίσαρα. Και φυσικά για τη διεθνή πρακτική ούτε λόγος να γίνεται για την επιστροφή της “Νίκης”στη γη που τη γέννησε! Λυπάμαι λοιπόν που θα είμαι απαισιόδοξος αλλά με τη λογική των διεθνών εκστρατειών δεν μπορούν να επιστρέψουν τα αρχιτεκτονικά μέλη του μνημείου του Παρθενώνα που αποσπάστηκαν βίαια και σήμερα εκτίθενται ανερυθρίαστα στο κεντρικό μουσείο ενός άλλου λαού,που επαίρεται για το ιστορικό του παρελθόν,με τα πολιτιστικά δάνεια που τα απέσπασε βίαια από τους λαούς έναντι των οποίων συμπεριφέρθηκε ως κατακτητής και επικυρίαρχος. Η ερίτιμος κυρία Βαρδινογιάννη δεν έφερε τυχαία αυτή την πρόταση.Έχει συνείδηση του θέματος και συμβολή στη διεκδίκηση της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα. Το 2004 η κυρία Βαρδινογιάννη υπήρξε χορηγός της έκθεσης για την επανένωση των γλυπτών του Παρθενώνα στο Μέγαρο Μουσικής,που βασίστηκε στην εξαιρετική έρευνα της αρχαιολόγου κυρίας Ελένης Κόρκα. Τότε στα δελτία τύπου σημειώνονταν τα ακόλουθα: “Από τους 97 σωζόμενους λίθους της ζωφόρου του Παρθενώνα οι 56 βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο και οι 40 στην Αθήνα. Από τις 64 μετόπες που έχουν διασωθεί, στην Αθήνα βρίσκονται οι 48 ενώ οι υπόλοιπες 15 στο Λονδίνο. Και από τις 28 σωζόμενες μορφές των αετωμάτων οι 19 είναι στο Λονδίνο και οι 9 στην Αθήνα. Ενα μνημείο ακρωτηριασμένο με τα μέλη του διαμοιρασμένα ως πολύτιμα ιμάτια, που άρπαγες του απέσπασαν βίαια, ζητεί επιτακτικά πλέον την αποκατάστασή του. «H επανένωση των μαρμάρων του Παρθενώνα: Πολιτιστική επιταγή» είναι το αίτημα που διατυπώνεται ολοένα και πιο δυνατά, και πιο καθολικά τα τελευταία χρόνια. Και με αυτόν τον ίδιο τίτλο μία έκθεση, που εγκαινιάζεται την Τρίτη στο Μέγαρο Μουσικής, ανακεφαλαιώνει την εξέλιξη της διεκδίκησης των Γλυπτών του Παρθενώνα και ξεδιπλώνει όλες τις επιμέρους πτυχές ενός ζητήματος, το οποίο έχει πάψει πλέον να είναι μόνον ελληνική υπόθεση αλλά αποτελεί διεθνή επιταγή. Το υπουργείο Πολιτισμού και το Ιδρυμα Μελίνα Μερκούρη, που την οργανώνουν, απευθύνουν μέσα από αυτή την έκθεση ένα προσκλητήριο για διαρκή ενημέρωση και εγρήγορση ώστε το ζήτημα να διατηρείται ως τη δικαίωσή του στην πρώτη γραμμή.” Τα ίδια ακριβώς σχόλια διατυπώθηκαν πρόσφατα ….το 201:”Πραγματοποιήθηκε εισήγηση του κ. Σπύρου Μερκούρη στο Νέο Μουσείο της Ακροπόλεως την Τετάρτη 26 Μαρτίου 2014 στα πλαίσια ημερίδας που οργάνωσε το Πολιτιστικό Σωματείο «Ανάδρασις» με θέμα «ακρωτηριασμός των γλυπτών του Παρθενώνα: έως πότε;» Προφανώς ποτέ,γιατί αυτές οι πρωτοβουλίες δεν παράγουν νομικό αποτέλεσμα ικανό να υποχρέωσει τις τρίτες χώρες να επιστρέψουν του πολιτιστικούς θησαυρούς που απέσπασαν βίαια και σήμερα τους καρπώνονται με την έκθεση στα μουσεία τους. Είναι πολύ θετικό να υπάρχουν αυτές οι πρωτοβουλίες για τη διεθνή ενημέρωση και είναι χρήσιμο να ψηφιοποιηθεί το αίτημα της επανένωσης των αρχιτεκτονικών μελών του Παρθενώνα,αλλά είναι χρησιμότερο να υπάρξει νομική διεκδίκηση ενώπιον διεθνούς δικαστηρίου,που θα δικάσει επιτέλους το θέμα της κατοχής αλλότριων πολιτιστικών θησαυρών,για την προβολή και την οικονομική τους αξιοποίηση από τρίτες χώρες. Και μην περιμένετε από το επίσημο Ελληνικό κράτος να διεκδικήσει δικαστικά τα γλυπτά του Παρθενώνα,όσα χρόνια ή εκατονταετίες κι αν περάσουν. Το ελληνικό κράτος είναι δέσμιο της τρέχουσας πολιτικής συγκυρίας,που πάντοτε διαπερνάται από τα κοντόφθαλμα συμφέροντα των διεθνών συμμαχιών του και διοικείται συνήθως από απαίδευτους πολιτικούς, των οποίων το ενδιαφέρον για τα γλυπτά του Παρθενώνα αναζωπυρώνεται κάθε φορά που γίνεται ανασχηματισμός στο Υπουργείο Πολιτισμού.