Ελευσίνα: Η φαντασμαγορική τελετή στη θάλασσα για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2023

Η οικουμενική γιορτή στην Ελευσίνα συνεχίζεται απόψε ως αργά με χορούς, τραγούδι, μουσικές συναυλίες. Στους δρόμους, στις πλατείες, στα ανενεργά βιομηχανικά κτίρια, έξω από το Παλαιό Ελαιουργείο, μετασχηματίζοντας για μια νύχτα την ακτογραμμή της μικρής αυτής Ευρωπαϊκής Πολιτιστικής Πρωτεύουσας με την ιστορία και τις αντιφάσεις της σε ακτογραμμή πολιτισμού. Η Τελετή Έναρξης που σχεδίασε ο καλλιτεχνικός διευθυντής Μιχάηλ Μαρμαρινός με τους συνεργάτες του έδωσε σάρκα και οστά στο όραμα της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 2023.

Η επιβλητική εκδήλωση της Τελετής στην θάλασσα, σε σκηνοθεσία του Βρετανού Κρις Μπόλντουιν, έδωσε με τρόπο εντυπωσιακό στίγμα ιστορίας και παράδοσης με πρωταγωνιστές τα καράβια και τους κατοίκους της ναυτικής πόλης, προεκτάσεις μυθολογίας του Κάτω και Πάνω κόσμου με την εναλλαγή σκότους/φωτός από δέσμες φωτός των προβολέων στον ουρανό, υπό τους ήχους της χορωδίας της Μαρίνας Σάττι «Chores». Τη γιορτή της μετάβασης στη ζωή και τον πολιτισμό έδωσαν βιωματικά οι ομάδες γυναικών που καλωσόριζαν από τα ανοιχτά παράθυρα τους επισκέπτες τραγουδώντας πολυφωνικά, οι ποντιακές και κρητικές λύρες με τους χορευτές των τοπικών συλλόγων στους δρόμους, η φιλαρμονική του δήμου Ελευσίνας με το θρυλικό τραγούδι «Στην Ελευσίνα μια φορά», ακόμα και σταθμευμένα αυτοκίνητα με νεαρούς οδηγούς και τη μουσική στην διαπασών. Η συναυλία των Stereo Nova στο πρώην εργοστάσιο Ιρις συνεχίζεται δυναμικά.

Την Τελετή Έναρξης χαιρέτησαν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Μαργαρίτης Σχοινιάς, η υπουργός Πολιτισμού Λινά Μενδώνη , ο υφυπουργός Πολιτισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης, ο περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης , ο δήμαρχος Ελευσίνας Αργύρης Οικονόμου. Το παρών έδωσε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος, το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών και σπουδαστές δραματικών σχολών έξω από το Παλιό Ελαιουργείο, με πανό και συνθήματα για την απόσυρση του προεδρικού Διατάγματος 85/2022.

Στη λαμπρή Τελετή Έναρξης της Ελευσίνας Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 2023 παρευρέθηκε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, συγχαίροντας ολόψυχα όσους εργάστηκαν με πίστη και αυταπάρνηση για την υλοποίηση του μεγάλου αυτού πολιτιστικού γεγονότος. Η άφιξη των πομπών στην Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ελευσίνα 2023

Κατά τον χαιρετισμό της, η κυρία Σακελλαροπούλου τόνισε ότι «Σήμερα, η Ελευσίνα διαμορφώνει τη σύγχρονη ταυτότητά της συνδυάζοντας την αρχαιολογική και βιομηχανική ιστορία της με τις νέες υποδομές που αποκτά χάρη στην ανακήρυξή της ως πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2023».

Παράλληλα, επισήμανε ότι «Τριάντα οκτώ χρόνια μετά τη δημιουργία του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης από τη Μελίνα Μερκούρη, μια τέταρτη ελληνική πόλη, μετά την Αθήνα το 1985, τη Θεσσαλονίκη το 1997 και την Πάτρα το 2006, υποδέχεται τον θεσμό».

Αναφερόμενη στην ιστορία της Ελευσίνας υπενθύμισε ότι αποτέλεσε «Πόλη ιερή κατά την αρχαιότητα, βιομηχανική κατά τον εικοστό αιώνα, κακοποιημένη βάναυσα από την άναρχη ανάπτυξη την οποία επέβαλε η πίεση της ανάγκης αλλά και η αντιπνευματικότητα της σύγχρονης εποχής, η Ελευσίνα διατηρεί, ωστόσο, αινιγματικά γόνιμο και ποιητικό, το βίωμα μιας συνύπαρξης: της αρχαίας θρησκείας με τη χριστιανική, του ειδυλλιακού αττικού τοπίου με τον βιομηχανικό βανδαλισμό, της μεταβιομηχανικής αμηχανίας με την αναζήτηση επικοινωνίας και την επάνοδο στις ανθρωπιστικές και πολιτιστικές αξίες».

Επικαλούμενη τον Αμερικανό συγγραφέα και λάτρη του ελληνικού τοπίου Χένρι Μίλερ στον «Κολοσσό του Μαρουσιού», σημείωσε ότι «Στην πραγματικότητα, η Ελευσίνα είναι ανέπαφη. Τα παλιά συντρίμμια, η διασπορά, το θρυμμάτισμα, η σκόνη είμαστε εμείς. Η Ελευσίνα ζει με μια ζωή αιώνια, ανάμεσα σ’ έναν κόσμο που βρίσκεται στην αγωνία του ψυχομαχητού».

Συνέδεσε, επίσης, τον καταστατικό μύθο της πόλης, την αρπαγή της Περσεφόνης, με την εικόνα της Ελευσίνας όπως μας την παρέδωσε ο εικοστός αιώνας, αλλά και με τις προοπτικές της στον αιώνα που διανύουμε. Όπως είπε «η βία που άσκησε ο ‘Αδης στο πρόσωπο της κόρης της θεάς Δήμητρας ισοδυναμεί με τον βιασμό του φυσικού τοπίου· ο συμβολικός πυρήνας του μύθου, ο θάνατος και η αναγέννηση, μεταφέρεται στο σήμερα ως μια κυριολεκτική ανάδυση νέας ζωής μέσα από την φθορά και την ερήμωση των περασμένων δεκαετιών».

Ωστόσο, υποστήριξε ότι «Στο ιερό της χώμα, στο πλούσιο πολιτισμικό της υπέδαφος, φυτεύεται ο σπόρος της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας, θυμίζοντάς μας τον περίφημο στίχο από τις Χοηφόρους του Αισχύλου, του Ελευσίνιου τραγωδού: «σμικροῦ γένοιτ᾽ ἂν σπέρματος μέγας πυθμήν». Και καθώς αυτός ο σπόρος μόνο μικρός δεν είναι, πιστεύω ακράδαντα ότι το δέντρο του πολιτισμού που θα φουντώσει στην πόλη θα δώσει πλούσιο καρπό για τα χρόνια που θα’ ρθουν. Πολύφυλλο, γεμάτο χυμούς, θα απλώσει τα κλαδιά του ενώνοντας τα σύγχρονα ευρωπαϊκά καλλιτεχνικά εγχειρήματα και θα αναδείξει, σε όλη τη διάρκεια του έτους, το νόημα των πολιτιστικών συναντήσεων, της ελεύθερης ανταλλαγής ιδεών, γνώσης και δημιουργίας, της παραγωγικής αλληλεπίδρασης ανάμεσα στους πολιτισμούς και του αισθήματος του συνανήκειν σε μια ευρύτερη πατρίδα, την Ευρώπη».