WSJ: Ο κίνδυνος Grexit θα επιστρέψει τον Ιούλιο – Πέντε κρίσιμα ερωτήματα

“Οι εκπρόσωποι των Θεσμών επέστρεψαν στην Αθήνα και την Τετάρτη θα συνεχίσουν τις συζητήσεις για να “ξεμπλοκάρουν” το πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας. Οι δυσκολίες για τον προϋπολογισμό, την λιτότητα, τα δάνεια και την ελάφρυνση του χρέους έρχονται και πάλι στιο προσκήνιο σε μία άβολη στιγμή. Η Ευρώπη, κλείνοντας αποτελεσματικά τηνβαλκανική οδό, έχει μετατρέψει την Ελλάδα σε μία δεξαμενή προσφύγων και μεταναστών. Η διαχείριση αυτού του χαμού θα είναι δύσκολη. Κανένας δεν θέλει μία ακόμηκρίση για το ελληνικό χρέος και την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ, όπως έγινε το 2015″.

Έτσι ξεκινάει το δημοσίευμα της αμερικανικής Wall Streer Journal, το οποίο και παραθέτει μία σειρά ερωταπαντήσεων, σχετικά με το τι μέλλει γενέσθαι με την χώρα μας, την ώρα που το προσφυγικό και η υλοποίηση του τρίτου μνημονίου έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο.

“Παρόλα αυτά, το αδιέξοδο για το ελληνικό χρέος μέσα στο 2016 μπορεί να είναι εκρηκτικό από μόνο του“, συνεχίζει το δημοσίευμα και το δικαιολογεί μέσα από πέντε ερωτήσεις και απαντήσεις.

Ερ: Μόλις το προηγούμενο καλοκαίρι η Ελλάδα και η Ευρωζώνη συμφώνησαν σε νέο πρόγραμμα. Ποιο είναι τώρα το πρόβλημα;

Απ: Τον Ιούλιο, η Ευρώπη απέτρεψε ένα Grexit, αλλά δεν επιδιόρθωσε το βασικό πρόβλημα. Τα προγράμματα διάσωσης της Ελλάδας από το 2010 συνεχώς αποτυγχάνουν διότι ζητούν από την Ελλάδα μεγάλα πλεονάσματα που έχουν αποδειχθεί ότι ξεπερνούν το εύθραυστο πολιτικό σύστημα της χώρας. Η εναλλακτική λύση θα ήταν να στοχεύσουν σε χαμηλότερα πλεονάσματα και να αναδιαρθρώσουν το χρέος της χώρας, ωστόσο οι Ευρωπαίοι δανειστές, με επικεφαλής την Γερμανία, επανειλημμένως έχουν απορρίψει την συγκεκριμένη εναλλακτική.

Τώρα, το ΔΝΤ έχει χάσει την υπομονή του και σε αντίθεση με την Ευρωζώνη, δεν συμφώνησε σε νέο πρόγραμμα δανείου με την Ελλάδα το περασμένο καλοκαίρι. Η επιμονή του ΔΝΤ πως υπάρχουν δύο τρόποι να διορθωθεί η Ελλάδα -είτε με ένα ακόμη βαρύ πρόγραμμα λιτότητας με επίκεντρο τις περικοπές στις συντάξεις, ή με μία γενναία ελάφρυνση χρέους από την Ευρώπη- αποκαλύπτει τις αντιφάσεις της συμφωνίας του Ιουλίου.

Η Άνγκελα Μέρκελ χρειάζεται το ΔΝΤ να συνεχίσει να δανείζει στην Ελλάδα. Πάντα έλεγε ότι η συμμετοχή του ΔΝΤ είναι σημαντική για την αξιοπιστία και οι Γερμανοί αξιωματούχοι λένε ότι δεν θα ζητήσουν από το κοινοβούλιό τους να απελευθερωθούν επιπλέον δάνεια μέχρι η Ελλάδα να συμφωνήσει σε ένα νέο πρόγραμμα του ΔΝΤ. Ωστόσο, το Ταμείο είναι σε διαμάχη τόσο με την Ελλάδα όσο και με τους ευρωπαϊκούς Θεσμούς για το τι πρέπει να γίνει και μία λύση είναι απαραίτητη πριν τον Ιούλιο, οπότε η Ελλάδα θα χρειάζεται νέα κεφάλαια διάσωσης για την αποπληρωμή χρεών.

Ερ: Πόσο απέχουν οι θέσεις;

Απ: Η Ελλάδα συμφώνησε το προηγούμενο καλοκαίρι σε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2018. Για να πετύχει αυτό τον στόχο, η Ελλάδα πιστεύει ότι χρειάζονται μέτρα λιτότητας- περικοπές δαπανών και αυξήσεις φόρων- αξίας περίπου 1% του ΑΕΠ. Η οικονομική ανάπτυξη θα φέρει το υπόλοιπο της δημοσιονομικής βελτίωσης, όπως υποστηρίζουν Ελληνες αξιωματούχοι.

Ωστόσο οι δανειστές δεν το πιστεύουν και διαφωνούν για τη δημοσιονομική προσπάθεια που απαιτείται. Η Κομισιόν πιστεύει ότι μέτρα αξίας 2,5-3% του ΑΕΠ θα… κάνουν τη δουλειά, ωστόσο το ΔΝΤ λέει ότι χρειάζεται το 4,5% του ΑΕΠ. Και το Ταμείο είναι πιο απαισιόδοξο από την Κομισιόν για το ποια μέτρα θα ήταν αποτελεσματικά. Το ΔΝΤ θεωρεί ότι οι ελληνικές υποσχέσεις για βελτίωση της είσπραξης φόρωνδ δεν έχουν μεγάλη αξία.

Είναι δύσκολο να βρεθούν μέτρα λιτότητας που ισοδυναμούν με ποσοστό 4,5% του ΑΕΠ, ή περίπου 8 δισ. ευρώ, τα οποία το ΔΝΤ να πιστοποιήσει ως αποτελεσματικά. Το Ταμείο πιστεύει ότι η Ελλάδα ήδη έχει περικόψει τις περισσότερες δημόσιες δαπάνες μέχρι το… κόκαλο και πως οι φορολογικοί συντελεστές είναι ήδη ασφυκτικά υψηλοί. Οι συνταξιοδοτικές δαπάνες, υψηλότερες σχεδόν από οπουδήποτε αλλού στην Ευρώπη, είναι ο μόνος τομέας που το ΔΝΤ μπορεί να δει περιθώριο σημαντικής εξοικονόμησης.

Ωστόσο αυτό θα ήταν πολιτικά τοξικό στην Ελλάδα, όπου πολλές οικογένειες έχουν ως βασικό εισόδημα τη σύνταξη του παππού, εξαιτίας της κατάρρευσης της εργασιακής αγοράς. Η κυβέρνηση έχει προτείνει μεταρρύθμιση των συντάξεων που θα εξοικονομεί περίπου το 1% του ΑΕΠ ωστόσο ακόμη και αυτό το πλάνο, που δεν είναι αρκετά καλό για το ΔΝΤ, προκαλεί διευρυμένες αντιδράσεις στην ελληνική κοινωνία.

Το Ταμείο θεωρεί πως ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα είναι πολύ υψηλός, όμως η μείωσή του σε ένα περισσότερο πολιτικά ρεαλιστικό επίπεδο θα σήμαινε ότι το συνολικό χρέος της Ελλάδας θα παραμείνει πολύ υψηλό και η χώρα δεν θα είναι ποτέ φερέγγυα, σύμφωνα με το ΔΝΤ.

Συνεπώς ένας χαμηλότερος στόχος πλεονάσματος θα απαιτούσε ελάφρυνση χρέους από την ευρωζώνη, διαφορετικά το ΔΝΤ δεν θα μπει στο πρόγραμμα. Η Γερμανία δεν θέλει να το συζητήσει. “Δεν έχω ένα κατάλληλο επιχείρημα για τον Γερμανό βουλευτή και τον γερμανικό λαό στο γιατί πρέπει αυτό να είναι στο επίκεντρο της συζήτησης τώρα“, δήλωσε σήμερα ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Ερ: Γιατί επέστρεψαν οι δανειστές στην Αθήνα όταν δεν μπορούν να συμφωνήσουν μεταξύ τους;

Απ: Τις τελευταίες ημέρες, οι δανειστές συμφώνησαν στο επόμενο βήμα. Επιθεωρητές του ΔΝΤ, της Κομισιόν και των άλλων ευρωπαϊκών Θεσμών έφτασαν στην Αθήνα την Τρίτη για να διαπραγματευτούν μία λίστα μέτρων λιτότητας με την Ελλάδα, τα οποία μπορούν να ικανοποιήσουν τουλάχιστον την ευρωπαϊκή πλευρά.

Αυτό σημαίνει εξεύρεση εξοικονόμησης κοντά στο 3% του ΑΕΠ, κυρίως από τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού και των φόρων εισοδήματος. Παρόλα αυτά, αυτό που η Κομισιόν θεωρεί πως αξίζει 3%, το ΔΝΤ μπορεί να πει ότι είναι κάτι λιγότερο, για παράδειγμα 2,5%.

Ακόμη κι αν η Κομισιόν πειστεί ότι η Ελλάδα είναι σε καλό δρόμο για να πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%, το ΔΝΤ θα πει ότι υστερεί για 1-2 ποσοστιαίες μονάδες. Στη συνέχεια, το ΔΝΤ θα ενημερώσει την Ευρωζώνη ότι ένα χαμηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα συνεπάγεται σημαντική ελάφρυνση χρέους.

Το ΔΝΤ γνωρίζει ότι το “κούρεμα” δεν θα προχωρήσει στη Γερμανία, όμως, πιστεύει ότι το ελληνικό χρέος μπορεί να ελαφρυνθεί με ένα μείγμα δεκαετών παρατάσεων ωρίμανσης των δανείων και πολύ μεγάλων διαστημάτων στα οποία η Ελλάδα δεν θα πρέπει να πληρώσει τίποτα.

Αυτή η ιδέα δεν θα έχει καλή “υποδοχή” στη Γερμανία, αφού αξιωματούχοι του Βερολίνου στέλνουν μπερδεμένα σήματα για το αν είναι έτοιμοι να ανεχθούν ένα “de facto χτύπημα” στα δάνειά τους προς την Ελλάδα.

Ερ: Ποιος θα κάνει πίσω;

Απ: Πιθανόν όλοι, σε κάποιο βαθμό.
Η Μέρκελ μπορεί κάλλιστα να πληρώσει το πολιτικό κόστος στη χώρα της, αν ενδώσει στο ΔΝΤ για κάποια ελάφρυνση χρέους, ούτως ώστε το Ταμείο να συμφωνήσει στον χαμηλότερο δημοσιονομικό στόχο για την Ελλάδα. Οι μόνες εναλλακτικές της είναι να χάσει τη συμμετοχή του ΔΝΤ, κάτι που η Γερμανία έλεγε πάντοτε ότι είναι ζωτικής σημασίας, ή να δοκιμάσει το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας με πιθανή καταστροφή, με μαζικές περικοπές συντάξεων.

Ακόμη κι αν υπάρξει κάποια ελάφρυνση χρέους, ο κ. Τσίπρας θα πρέπει να δοκιμάσει τα πολιτικά όρια, δοκιμάζοντας την ισχνή πλειοψηφία του στο κοινοβούλιο, για να εγκρίνει μεγαλύτερες περικοπές συντάξεων, συμπεριλαμβανομένων και όσων είναι ήδη συνταξιούχοι, κάτι που παλαιότερα απέκλειε.

Και το ΔΝΤ θα βρεθεί υπό πίεση από τους μετόχους του, τις χώρες της ΕΕ και τις ΗΠΑ, εάν κάνει έναν συμβιβασμό με… “υποχωρήσεις” στα μαθηματικά. Δεν θα ήταν η πρώτη φορά.

Ερ: Τι θα συμβεί εάν δεν υπάρξει συμφωνία;

Απ: Τότε η Ελλάδα είναι αντιμέτωπη με αθέτηση χρεών περίπου 3,5 δισ. ευρώ τον Ιούλιο, συμπεριλαμβανομένων των ομολόγων που κατέχει η ΕΚΤ. Ο πανικός του Grexit θα επιστρέψει.

Πηγή: blogs.wsj.com