2η Ημερίδα για την Ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο Παρίσι από την Ελληνική Κοινότητα Παρισιού και Περιχώρων και το Ευρωπαϊκό ΄Ιδρυμα Ελληνισμού

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΑΡΙΣΙΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ

Δελτίο τύπου

2^η Ημερίδα για την Ελληνόγλωσση εκπαίδευση

Προοπτικές της εκπαίδευσης στην Ευρώπη. Προτάσεις των φορέων της ομογένειας

Στην ημερίδα, την οποία συνδιοργάνωσαν η Ελληνική Κοινότητα Παρισιού και Περιχώρων και το Ευρωπαϊκό ΄Ιδρυμα Ελληνισμού, παρέστησαν ο Πρέσβυς της Ελλάδας, κύριος Δημήτριος Ζεβελάκης, ο αντιπρόσωπος της Ιεράς Μητρόπολης Γαλλίας, Θεοφιλέστατος επίσκοπος Ρηγίου κύριος Ειρηναίος, ο Πρόεδρος του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, κύριος Θεόδωρος Παπαγγελής, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Βρυξελλών και Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Ελληνισμού κύριος Φίλιππος Κοτσαρίδης, οι αντιπρόεδροι του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Ελληνισμού κύριοι Αλέξιος Ντόνας  και Δημήτρης Μπακόλας, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Κοινότητας Γαλλίας κύριος Ευαγόρας Μαυρομμάτης, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Μασσαλίας κύριος Πέτρος Θεοδωράκης και η πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Παρισιού και περιχώρων κυρία Σέτα Θεοδωρίδου. Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Ορθόδοξης Κοινότητας Grenoble, κύριος Δημήτριος Σκούφιας συμμετείχε διαδικτυακά. Συμμετείχαν επίσης διαδικτυακά ο Γενικός Διευθυντής του Διποδε κύριος Παναγιώτης Πασσάς και η Προϊσταμένη του Διποδε κυρία Βασιλική Μπερνίκου. Ο διευθυντής του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, κύριος Δημήτρης Κουτσογιάννης παρενέβη και παρακολούθησε διαδικτυακά όλη την ημερίδα. Η Διευθύντρια του Συντονιστικού Γραφείου Βρυξελλών κυρία Φωτεινή Κολλάρα απηύθυνε χαιρετιστήρια επιστολή. Όλοι επισήμαναν στις ομιλίες τους τη σημασία της ελληνικής γλώσσας και τον ρόλο των σχολείων στη διατήρηση και στη δυναμικότητα της διασποράς.

Στην ημερίδα συμμετείχαν επίσης η εκπαιδευτικός κυρία Ρεβέκκα-Μαρίνα Παναγή, Γενική Γραμματέας ελμε Βαυαρίας και εκπαιδευτικοί των τεγ Παρισιού και περιχώρων : οι κυρίες Δώρα Αγγελακοπούλου, Δήμητρα Καραγιάννη, Μαρία Λιάπη και ο κύριος Θέμης Τζέκος, όπως και εκπρόσωποι των φορέων των σχολείων από  το Βέλγιο, τη Γαλλία και τη Γερμανία. –Από τη Γερμανία τα μέλη του ειε : ο κύριος Θωμάς Γκουδούλας, ταμίας του ειε και πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και κηδεμόνων του 2^ου Γυμνασίου Μονάχου, η κυρία Βιβή Κανσίζογλου, Γενική Γραμματέας του ειε και Γραμματέας του Συλλόγου Γονέων του τεγ Schwentzingen, ο κύριος Αθανάσιος Κήπας, εκπρόσωπος Τύπου του ειε και επίτιμος πρόεδρος Ομοσπονδίας Γονέων και Κηδεμόνων Βάδης-Βυρτεμβέργης και ο κύριος Βασίλης Μυριούνης, Γραμματέας της Ομοσπονδίας Συλλόγων Γονέων και κηδεμόνων Βορείου Ρηνανίας- Βεστφαλίας και μέλος του Συλλόγου Γονέων και κηδεμόνων του Αμιγούς Ελληνικού Δημοτικού Σχολείου του Ντύσελντορφ . –Από το Βέλγιο, η κυρία ΄Αννα Λαμπρινοπούλου, Πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων τεγ Γένκ, παρακολούθησε την ημερίδα διαδικτυακά. –Από τη Γαλλία συμμετείχαν : η κυρία Βίκυ Βουλγαρίδη, Πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας για το τεγ του Aix en Provence, η κυρία Τίνα Γκουλιαβούδη, εκπρόσωπος του Συλλόγου Γονέων του τεγ Στρασβούργου,  η κυρία Κλειώ Μπουρνόβα, Πρόεδρος του Συλλόγου « Η Μιλιά » για το τεγ Λυών, και οι Πρόεδροι των τεγ Παρισιού και περιχώρων Αντώνης Κασσιδώνης, Ελενα Μαλικούτη, Αγγελική Oudine, Σοφία Σλαφτσάκη και Πέννυ Τσαμασφύρου.

Την ημερίδα παρακολούθησε ο Διευθυντής του Γραφείου Τύπου και Δημόσιας Διπλωματίας της Πρεσβείας της Ελλάδας στη Γαλλία κύριος Αλέξης Γεωργιάδης και η δημοσιογραφική κάλυψη έγινε από τον κύριο Νίκο Γιαννόπουλο του news247.gr.

***

Οι τρείς ενότητες της ημερίδας (Παρουσίαση των εκπαιδευτικών μονάδων: Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο/ Ελληνική νομοθεσία και ομογένεια σε σχέση με την Εκπαίδευση/ Εκπαιδευτικοί και μέθοδοι διδασκαλίας) επικεντρώθηκαν στα εξής σημεία :

• Χαρτογραφήθηκε η ελληνόγλωσση εκπαίδευση Βελγίου και Γαλλίας, με παρουσίαση ποσοτικών δεδομένων των εκπαιδευτικών μονάδων. Οι εκπρόσωποι των φορέων της Γερμανίας ανέδειξαν την πολυμορφία της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στη χώρα τους όπου υπάρχουν αμιγή, δίγλωσσα σχολεία και τεγ . Παρουσίασαν επίσης μία σύντομη ιστορική αναδρομή των ενεργειών των φορέων στο Υπουργείο Παιδείας τα τελευταία δέκα χρόνια, εκθέτοντας όλα τα έγγραφα που συνόδευαν τις παρεμβάσεις τους. Αναφέρθηκαν ιδιαίτερα στο φλέγον ζήτημα του σχολείου του Μονάχου «Αριστοτέλης », του οποίου η λειτουργία απειλείται και επικεντρώθηκαν  στην έλλειψη συνεννόησης και την αδυναμία επικοινωνίας με τους φορείς της Ελληνικής Πολιτείας.
• Εντοπίσθηκαν τα προβλήματα στον σχεδιασμό της ελληνικής εκπαίδευσης, όπως αυτά απορρέουν από το ελληνικό νομοθετικό πλαίσιο που την διέπει από το 2011. Οι εκπρόσωποι των φορέων κατέθεσαν την εμπειρία τους όσον αφορά:
• Τον ορισμό των αρμοδιοτήτων των φορέων εκπαίδευσης. Αυτές ορίζονται μόνον από τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας των τεγ (τον οποίο οι περισσότεροι εκπρόσωποι αγνοούν) και από τις εγκυκλίους που  στέλνουν κάθε χρόνο τα συντονιστικά γραφεία στους υπεύθυνους εκπαιδευτικούς (και στις οποίες οι φορείς δεν έχουν πάντοτε πρόσβαση). Σύμφωνα με τα παραπάνω έγγραφα, ο φορέας ασχολείται μόνον με την εξεύρεση σχολικών κτηρίων, την καταβολή των μισθωμάτων και ασφαλιστηρίων και δεν επεμβαίνει κατ’ ουδένα τρόπο στο παιδαγωγικό έργο. Ωστόσο η αντίφαση που παρατηρείται σε περιπτώσεις αρκετών φορέων, είναι ότι αυτοί αναγκάζονται, λόγω της ανεπαρκούς στελέχωσης των τεγ, να προβαίνουν στην πρόσληψη ωρομίσθιων διδασκόντων. Διακυβεύεται έτσι ο δημόσιος χαρακτήρας της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης, αφού ο φορέας για να μην κλείσει το σχολείο, παρεμβαίνει αναγκαστικά στο παιδαγωγικό έργο, επιλέγοντας διδάσκοντες με τα δικά του κριτήρια.                                                                                                                                                                                                                                       
• την επικοινωνία με το Υπουργείο Παιδείας, τη διαφάνεια των διαδικασιών και την ενημέρωση των φορέων από τα συντονιστικά γραφεία. Τονίστηκε η ανάγκη διάνοιξης ενός διαύλου επικοινωνίας με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας, η ανάγκη της αναζωογόνησης του κλίματος εμπιστοσύνης και της αναγνώρισης του συμβουλευτικού ρόλου τον οποίο θα πρέπει να επιτελέσουν οι φορείς. Η μέχρι τώρα εμπειρία των εκπροσώπων των φορέων στα ζητήματα αυτά, είναι κατά ένα μεγάλο ποσοστό αρνητική.
• τη διαφορετικότητα του καθεστώτος της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας ανά χώρα και το θέμα των διακρατικών συμφωνιών της Ελληνικής Πολιτείας με τις χώρες υποδοχής. Στη Γερμανία, λόγω του ομοσπονδιακού καθεστώτος οι συμφωνίες πρέπει να  διεξάγονται με κάθε κρατίδιο. Στο Βέλγιο, έχει υπογραφεί διακρατική συμφωνία το 2017 μόνο με τη Βαλλονία, συμφωνία, η οποία προβλέπει την εισαγωγή μαθημάτων ελληνικής γλώσσας, ιστορίας και λογοτεχνίας στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση και την εισαγωγή της ελληνικής γλώσσας ως τρίτης γλώσσας επιλογής στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου με Έλληνες εκπαιδευτικούς. Στη Γαλλία δεν υπάρχει συμφωνία που να αναγνωρίζει τη διδασκαλία των ελληνικών των τεγ. Η έλλειψη αυτή σύνδεσης με τις εξετάσεις του γαλλικού απολυτηρίου Baccalauréat συνεπάγεται μείωση του μαθητικού πληθυσμού των τεγ στις βαθμίδες που  αντιστοιχούν στο Γυμνάσιο και Λύκειο.
•    
• Κατατέθηκαν οι εμπειρίες και τα αιτήματα των εκπαιδευτικών σε σχέση με τις συνθήκες διαβίωσης και άσκησης των καθηκόντων τους και διατυπώθηκαν τα αιτήματα τους. Κεντρικοί άξονες της συζήτησης που ακολούθησε και στην οποία συμμετείχε ο Διευθυντής του κεγ κύριος Δ. Κουτσογιάννης, ήταν : –Η κατάργηση της αρχικής επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών πριν την αναχώρηση τους από την Ελλάδα και η αντικατάσταση της με πρόγραμμα επιμόρφωσης που παρέχεται από το  κεγ έναντι συγκεκριμένου χρηματικού ποσού το οποίο καλούνται να καταβάλλουν οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί εφόσον θέλουν να συμμετέχουν σε αυτό. –Οι δυσκολίες άσκησης των εκπαιδευτικών καθηκόντων λόγω της ελλιπούς στελέχωσης των σχολείων και του παρωχημένου χαρακτήρα των εγχειριδίων. –Οι υλικές δυσκολίες εξ αιτίας του χαμηλού επιμισθίου. –Το πρόβλημα που προκύπτει από την συνύπαρξη εκπαιδευτικών αποσπασμένων από το Υπουργείο και την πρόσληψη επιτόπιων ωρομίσθιων διδασκόντων.
• Στην παρέμβαση του, ο Διευθυντής του κεγ Δημήτρης Κουτσογιάννης αναφέρθηκε στις δραστηριότητες του κεγ για την εξεύρεση νέων μεθόδων διδασκαλίας και ιδιαίτερα στην ομάδα δ.ελ.εξω. που έχει ως στόχο να διασυνδέει την έρευνα με το πεδίο της διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας σε διατοπικό/διεθνές επίπεδο και τόνισε την επιτακτική ανάγκη για τη δημιουργία διαδικτυακών κοινοτήτων εκπαιδευτικών.
• 

Προτάσεις :

1. Αποκατάσταση της επικοινωνίας μεταξύ των φορέων. Για την ημερίδα καταρτίσαμε στην Ελληνική Κοινότητα, με τη βοήθεια της κυρίας ΄Αννας Λαμπρινοπούλου, Προέδρου του Συλλόγου Γονέων και κηδεμόνων του Γενκ Βελγίου, ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο μπορεί να απευθύνεται στην αρχή της εκάστοτε σχολικής χρονιάς στους εκπροσώπους των φορέων των τεγ. Οι απαντήσεις και η ετήσια ενημέρωση του θα δημιουργήσουν ένα είδος τράπεζας δεδομένων για τα ποσοτικά και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των τεγ. Σε πρώτη φάση, η Ελληνική Κοινότητα Παρισιού θα μπορούσε να συγκεντρώσει και να αναρτήσει τα δεδομένα αυτά σε μία πλατφόρμα, προσβάσιμη σε όλους τους εκπροσώπους των φορέων, έτσι ώστε να επικοινωνούν μεταξύ τους, να εντοπίζουν τα προβλήματα στον σωστό χρόνο και να αναπληρώνουν το κενό που δημιουργείται από την έλλειψη ενημέρωσης εκ μέρους τόσο του Υπουργείου Παιδείας όσο και του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας. Αυτή τη στιγμή, η χαρτογράφηση των τεγ της Γαλλίας και του Βελγίου, με βάση το εν λόγω ερωτηματολόγιο, έχει προχωρήσει σε ικανοποιητικό βαθμό. Μένει να γίνει η χαρτογράφηση των σχολείων της Γερμανίας, –εγχείρημα δύσκολο, αλλά όχι ακατόρθωτο–, αν αυτό οργανωθεί συστηματικά με την υποβολή του ερωτηματολογίου στους εκπροσώπους των φορέων. Τέλος, το ερωτηματολόγιο αυτό, το οποίο έχουμε επεξεργαστεί για τα τεγ, μπορεί να προσαρμοστεί και για τα αμιγή και δίγλωσσα σχολεία.
2. Άμεση επανεξέταση του νόμου που ορίζει τις αρμοδιότητες των φορέων και επανασχεδιασμός του ρόλου τους, όπως και των κριτηρίων επιλογής τους.
3. Στην ημερίδα εκφράστηκε ομόφωνα η πρόταση, η οποία κατατέθηκε στον Γενικό διευθυντή του διποδε κύριο Παναγιώτη Πασσά για τη σύσταση μόνιμης και διαρκούς επιτροπής φορέων, η οποία θα έχει συναντήσεις με εκπροσώπους του Υπουργείου Παιδείας σε τακτά χρονικά διαστήματα και θα συζητά τα προβλήματα που της υποβάλλουν οι εκπρόσωποι των φορέων. Διατυπώθηκε επίσης το αίτημα να ενημερώνονται οι  φορείς στην σωστή χρονική στιγμή, και όχι εκ των υστέρων, για τις εκτιμήσεις του Συντονιστικού Γραφείου σχετικά με τις ανάγκες των σχολείων.
4. Η ανάγκη επανεξέτασης από το Υπουργείο των διακρατικών συμφωνιών όπου υπάρχουν. Ιδιαίτερα για την Γαλλία θα πρέπει να γίνουν ενέργειες για μία διακρατική συμφωνία μεταξύ Γαλλίας και Ελλάδας, πιθανόν μέσω της Πρεσβείας ή του προξενικού γραφείου ή του υπουργείου Παιδείας. Επίσης είναι απαραίτητο, για να επαναλειτουργήσει το πρόγραμμα διδασκαλίας των Ελληνικών εξ αποστάσεως (cned) το οποίο δίνει τη δυνατότητα στους μαθητές να εξετάζονται στα ελληνικά στο Baccalauréat, να καταρτιστεί ένας κατάλογος των μαθητών που φοιτούν τώρα στην Τρίτη τάξη του  Γυμνασίου και στο Λύκειο. Θα πρέπει τέλος να γίνουν συντονισμένες ενέργειες για τη χρηματοδότηση των τεγ από ευρωπαϊκά προγράμματα.
5. Όσον αφορά τους εκπαιδευτικούς διατυπώθηκαν οι εξής προτάσεις: –Αύξηση του επιμισθίου και παράταση του και στο πέμπτο έτος της απόσπασης. –Αναγνώριση των πολλαπλών διοικητικών καθηκόντων των υπευθύνων των τεγ με ελάφρυνση του διδακτικού τους ωραρίου και μοριοδότηση. –Επιμόρφωση των αποσπασμένων εκπαιδευτικών πριν τη μετάβαση στη χώρα απόσπασής τους για να ανταπεξέλθουν στα νέα για αυτούς καθήκοντα. –Εκσυγχρονισμός των διδακτικών εγχειριδίων που είναι παρωχημένα και συχνά ανεπαρκή και συγγραφή σύγχρονων εγχειριδίων για το Γυμνάσιο/Λύκειο. –Διευκόλυνση των εκπαιδευτικών για την ανεύρεση στέγης και καθοδήγηση για το πρώτο δύσκολο διάστημα προσαρμογής.

***

Η 2^η Ημερίδα για την Ελληνόγλωσση εκπαίδευση στο Παρίσι έγινε λίγους μήνες μετά τα εγκαίνια από τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας της Cité Internationale de la Langue Française https://www.cite-langue-francaise.fr, στην οποία αναδεικνύονται η συστηματική επιστημονική έρευνα, η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών και γενικότερα οι κρατικές επενδύσεις για τη διάδοση της γαλλικής γλώσσας. Την ίδια στιγμή η Ελληνική Πολιτεία αντιμετωπίζει τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως δευτερεύον θέμα και οι εκπρόσωποι της καταναλώνονται σε διθυράμβους για την αξία της, ως ένα από τα σημαντικότερα μνημεία του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Και ενώ η Ελληνική διασπορά είναι μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο, οι εκπρόσωποι των ομογενειακών φορέων, οι οποίοι έχουν επωμισθεί τα λειτουργικά έξοδα των σχολείων και παρέχουν αμέτρητες ώρες εθελοντικής εργασίας, είναι αναγκασμένοι να επαιτούν για την ελάχιστη στελέχωση των σχολείων και αντιμετωπίζονται ως ενοχλητικά παράσιτα από τους εκπροσώπους της Ελληνικής Πολιτείας, μην έχοντας δικαίωμα ούτε στη στοιχειώδη ενημέρωση για τη λειτουργία και τη στελέχωση των σχολείων τους.